Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây
* Bố cục
– Phần 1 (khổ 1): Tiếng gà trưa gợi dậy tình cảm làng quê
– Phần 2 (khổ 2 đến khổ 6): Tiếng gà trưa gợi dậy kỉ niệm thời thơ ấu
– Phần 3 (còn lại): Những suy nghĩ được gợi lên từ tiếng gà trưa
Câu 1 (trang 151 sgk ngữ văn 7 tập 1)
Cảm hứng sáng tác của tác giả trong bài thơ được gợi từ sự việc:
Trên đường hành quân, buổi trưa, người chiến sĩ nghe thấy tiếng gà nhảy ổ gợi cho người chiến sĩ nhớ tới hình ảnh của người bà tần tảo, sớm hôm yêu thương, chăm sóc người cháu.
Câu 2 (Trang 151 sgk ngữ văn 7 tập 1)
Những hình ảnh đẹp đẽ và kỉ niệm êm đềm được gợi lên từ tiếng gà trưa:
– Những chú gà mái tơ, mái vàng bên ổ trứng hồng
– Kỉ niệm những lần xem trộm gà đẻ, rồi bị bà mắng
– Hình ảnh bà chăm sóc đàn gà, bà soi những trái trứng hồng
– Tình cảm tha thiết người bà dành cho cháu. Bà chăm lo cho đàn gà, nâng niu những quả trứng với niềm mong ước nhỏ ngoi để cuối năm bán gà mua cho cháu quần áo mới
→ Tất cả hình ảnh gợi nhắc về tuổi thơ đói khổ nhưng vẫn tràn ngập tình yêu thương, sự vun đắp của người bà dành cho cháu
Câu 3 (trang 151 sgk ngữ văn 7 tập 1)
Tình cảm bà cháu trong bài thơ sâu nặng, thắm thiết
+ Người bà dù sống trong cảnh nghèo nhưng người bà luôn dành mọi sự quan tâm, chăm sóc cho người cháu
+ Người cháu luôn yêu thương, quý trọng bà
+ Khi xa quê hương, đi chiến đấu người cháu vẫn luôn nghĩ về bà, bởi hình ảnh về bà in đậm trong kí ức của người cháu
Câu 4 (trang 151 sgk ngữ văn 7 tập 1)
Bài thơ được sáng tác theo thể thơ 5 chữ, sáng tạo và linh hoạt
+ Mỗi khổ thơ có 4 câu nhưng có những khổ thơ có 5 tới 6 câu, khổ 1: 7 câu
+ Cách gieo vần không theo cách thức thông thường: chủ yếu là vần cách, không đúng vần nhưng nghe rất hài hòa
+ Việc bắt đầu các khổ thơ 5 chữ bằng những câu thơ 3 tiếng khiến câu thơ được nhấn mạnh cảm xúc
– Sau mỗi tiếng gà trưa những kỉ niệm lại ùa về mạnh mẽ, gợi lên những cảm xúc của tuổi thơ, những tình cảm bà cháu ấm áp, thân thương.
Luyện tập
Bài 1 (Trang 153 sgk ngữ văn 7 tập 1) Tìm chọn học thuộc lòng đoạn thơ 10 câu trong bài Tiếng gà trưa
Bài 2 (trang 153 sgk ngữ văn 7 tập 1)
Tình cảm bà cháu sâu nặng, đẹp đẽ khắc sâu trong tâm trí người cháu. Điều đó làm nên hành trang và động lực chiến đấu của người cháu. Chính vì thế chỉ một tiếng gà trưa bao kỉ niệm đẹp về tuổi thơ, về hình ảnh người bà bỗng chốc hiện lên chân thật, đẹp đẽ. Bà yêu thương, tần tảo chăm sóc người cháu, chắt chiu, dành dụm để nuôi dưỡng người cháu. Người cháu luôn biết ơn bà, luôn thương nhớ về bà để tiếp tục chiến đấu. Tình bà cháu, tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương đất nước.