Tải ở cuối trang

Sách giáo khoa hóa học nâng cao lớp 12

Xenlulozơ –

Biết cấu trúc phân tử của xenlulozơ. Hiểu tính chất hoá học đặc trưng và ứng dụng. Xenlulozơ là chất rắn hình sợi, màu trắng, không mùi, không vị, không tan trong nước ngay cả khi đun nóng, không tan trong các dung môi hữu cơ thông thường như ete, benzen,… Xenlulozơ là thành phần chính tạo nên lớp màng tế bào thực vật, là bộ khungcủa cây cối. Xenlulozơ có nhiều trong bông (95 – 98%), đay, gai, tre, nứa (50 – 80%), gỗ (40-50%).Hình 2.8. Rừng cây và bông là những nguồn cung cấp xenlulozơII – CẤU TRÚC PHÂN TỦ Xenlulozơ, (C6H10Os), có phân tử khối rất lớn (khoảng 1.000.000–2.400.000).Xenlulozơ là một polime hợp thành từ các mắt Xích B-glucozơ nối với nhau bởi các liên kết B–1,4-glicozit, phân tử xenluloZơ không phân nhánh, không xoắn46 Các mắt xích B-glucozơ trong phân tử xenlulozơ Mỗi mắt xích C4H10Os có 3 nhóm OH tự do, nên có thể viết công thức cấu tạo của xenlulozơ là [C6H7O2(OH)3]n.III – TÍNH CHẤT H0Á HOC Tương tự tinh bột, xenlulozơ không có tính khử: khi thuỷ phân xenlulozơ đến cùng thì thu được glucozơ. Mỗi mắt xích C4H10Os có 3 nhóm OH tự do nên xenlulozơ có tính chất của ancol đa chức.1. Phản ứng của polisaccarit Thí nghiệm. Cho một nhúm bông vào cốc đựng dung dịch H2SO4. 70%, đun nóng đồng thời khuấy đều đến khi thu được dung dịch đồng nhất (xem hình 2.9).Khuấy nhẹ BôngDd H,SO, 7O%а) b)Dd glucozoHình 2.9. a) Thuỷ phản xenlulozơ b) Sản phẩm sau thuỷ phảnTrung hoà dung dịch thu được bằng dung dịch NaOH 10%, sau đó đun nóng với dung dịch AgNO3/NHạ.Hiện tượng : Bạc kim loại bám vào thành cốc. Giải thích : Xenlulozơ bị thuỷ phân trong dung dịch axit nóng tạo ra glucozơ.(C6H10O5)n + nH2O — Sos » nCG,H,I,O,, 2.Phản ứng thuỷ phân cũng xảy ra ở trong dạ dày động vật nhai lại (trâu, bò….) nhờ enzim xenlulaza,Phản ứng của ancol đa chức • Xenlulozơ phản ứng với HNO; đặc có H2SO4 đặc làm xúc tác. Thí nghiệm : Cho 4 m| axit HNOa vào cốc thuỷ tinh, sau đó thêm tiếp 8 m| H2SO4 đặc, lắc đều và làm lạnh hỗn hợp bằng nước. Thêm tiếp vào cốc mộtnhúm bông. Đặt cốc chứa hỗn l Îng và- g 60-70°C) khuấy nhẹ trong 5 phút, lọc lấy chất rắn rửa sạch bằng nước rồi ép khô bằng giấy lọc sau đó sấy khô (tránh lửa).ôi ܐ — ܓܢܝܢܐHiện tượng. Sản phẩm thu được có màu vàng. Khi đốt, sản phẩm cháy nhanh, không khói, không tàn. Giải thích : Xenlulozơ phản ứng với (HNO3 + H2SO4) khi đun nóng cho xenlulozơ trinitrat :(C,H,O,,,(OH), I, +3nHNO, — HSO4 → (C,H,O,,,(ONO), I, + 3n H.OXenlulozơ trinitrat là chất dễ cháy và nổ mạnh được dùng làm thuốc súng. • Xenlulozơ tác dụng. Với anhiđrit axetic (CH3CO)2O sinh ra xenlulozơ triaxetat |C4H7O2(OCOCH3)ạ]n, là một loại chất dẻo dễ kéo thành tơ sợi.o Sản phẩm của phản ứng giữa xenlulozơ với CS, (cacbon đisunfua) và NaOH là một dung dịch rất nhớt gọi là Visco. Khi bơm dung dịch nhớt này qua những lỗ rất nhỏ (đường kính 0.1 mm) ngâm trong dung dịch H2SO4 loãng, xenlulozơ được giải phóng ra dưới dạng những sợi dài và mảnh, óng mượt như tơ, gọi là tơ Visco (hình 2.10).• Xenlulozơ không phản ứng với Cu(OH)2. nhưng tan được trong dung dịch[Cu(NH3)4(OH).Hình 2.10. Sơ đồ thiết bị sản xuất tơ visco 1) Ống dẫn visco (cắt ngang); 2). Máy bơm visco , Máy lọc: 4). Ông đúc sợi: 5) Bể làm đặc (chứa dung dịch axit).2 IV – ỨNG DUNG o Các vật liệu chứa nhiều xenlulozơ như tre, gỗ, nứa,… thường được dùng làm vật liệu xây dựng, đồ dùng gia đình…• Xenlulozơ nguyên chất và gần nguyên chất được chế thành sợi, tơ, giấy viết, giấy làm bao bì, xenlulozơ triaxetat dùng làm thuốc súng. Thuỷ phân xenlulozơ sẽ được glucozơ làm nguyên liệu để sản xuất etanol.BẢI TÂP 1. Xenlulozơ không phản ứng với tác nhân nào dưới đây ? A HNO d/ HSO. d/to B. H/N C. (Cu(NH3)4(OH)2 D. (CS + NaOH) 2. Chọn một phương án đúng để điền từ hoặc Cụm từ vào chỗ trống của các câu sau đây:Tương tự tinh bột, xenlulozơ không có phản ứng …(1)…, có phản ứng …(2)… trong dung dịch axit thành.(3). A. BC D (1) tráng bạc thuỷ phân khử Oxi hoá (2) thuỷ phân tráng bạc Oxi hoa este hoả (3) gluCOZO fructOZO SACCOZO man tOZO4 HOA HOO 2 M A 49 Hãy so sánh cấu trúc phân tử của xenlulozơ với amilozơ và amilopectin. Vì sao sợi bông vừa bền chắc vừa mềm mại hơn so với sợi bún khô, mì khô, miến khô. a). Vì sao dùng xenlulozơ để chế biến thành sợi thiên nhiên và sợi nhân tạo mà không dùng tinh bột ? Vì sao khi để rớt H2SO4 đậm đặc vào quần áo bằng vải sợi bông, chỗ vải đó bị đen lại và thủng ngay, còn khi bị rớt HCl vào thì vải mủn dần rồi mới bục ra,Viết các phương trình hoá học điều chế xenlulozơ địaxetat và xenlulozơ triaxetat từ xenlulozơ và anhiđrit axetic (CH3CO)2O có mặt H2SO4, biết rằng phản ứng còn sinh ra axit axetiC.Phân tử khối của xenlulozơ vào khoảng 1.000.000 – 2400.000. Hãy tính gần đúng khoảng biến đổi số mắt xích C6H10O3 và chiều dài mạch xenlulozơ (theo đơn vị mét).o Biết rằng chiều dài mỗi mắt xích CHOg khoảng 5 Ả (1 m = 100 Ả).Từ khi loài người biết thông tin cho nhau bằng hình ảnh, chữ viết, người ta chỉ vẽ, viết trên đá, đất bằng phẳng, trên cây, lá rồi trên các thanh gỗ, thanh tre, buộc nối lại với nhau. Khoáng năm 105 sau Công Nguyên, giấy Viết đã xuất hiện ở Trung Quốc và được các đoàn lữ hành vận chuyến đi các nơi ở Trung Đông. Thời kì này giấy được sản xuất trong các xướng thú Công : dùng mành mành (liếp). Cỡ bằng tờ giấy láng vào dung dịch bột giấy, nhấc ra, đượC lớp bột giấy ướt, sau đó ép rồi phơi khô là được tờ giấy. Nguyên liệu làm bột giấy tuỳ nơi có khác nhau: vó cây gió, tre, nứa,… Giấy xuất hiện ở Châu Âu lần đầu tiên vào năm 1150. Năm 1799, Lu-i Ro-be (Louis Robert – người Pháp) đã sáng chế ra máy làm giấy trên cơ sở cách làm thú Công từ thời Trung Cổ, đặt nền móng cho công nghiệp giấy sau này. Do cái tiến quy trình Công nghệ nên Công nghiệp giấy trở nên hiện đại và sản xuất ra nhiều chúng loại giấy, đáp ứng nhu cầu đa dạng của xã hội.A HOA HOO 2-O-B.

 

Bài giải này có hữu ích với bạn không?

Bấm vào một ngôi sao để đánh giá!

Đánh giá trung bình 4 / 5. Số lượt đánh giá: 1157

Chưa có ai đánh giá! Hãy là người đầu tiên đánh giá bài này.

--Chọn Bài--

Tài liệu trên trang là MIỄN PHÍ, các bạn vui lòng KHÔNG trả phí dưới BẤT KỲ hình thức nào!

Tải xuống