Xem toàn bộ tài liệu Lớp 12: tại đây

Xem thêm các sách tham khảo liên quan:

• Giải Hóa Học Lớp 12
• Sách giáo khoa hóa học lớp 12
• Sách giáo khoa hóa học nâng cao lớp 12
• Giải Hóa Học Lớp 12 Nâng Cao
• Sách Giáo Viên Hóa Học Lớp 12
• Sách Giáo Viên Hóa Học Lớp 12 Nâng Cao
• Sách Bài Tập Hóa Học Lớp 12
• Sách Bài Tập Hóa Học Lớp 12 Nâng Cao

Giải Sách Bài Tập Hóa Học 12 – Bài 1: Este giúp HS giải bài tập, cung cấp cho các em một hệ thống kiến thức và hình thành thói quen học tập làm việc khoa học, làm nền tảng cho việc phát triển năng lực nhận thức, năng lực hành động:

Bài 1.1 trang 3 Sách bài tập Hóa học 12: Ứng với công thức phân tử (CTPT) C₄H₈O₂ có bao nhiêu este đồng phân của nhau ?

A. 2.    B. 3.     C.4.     D. 5

Lời giải:

C

Bài 1.2 trang 3 Sách bài tập Hóa học 12: Cho các chất có công thức cấu tạo sau đây :

(1) CH₃CH₂COOCH₃; (2) CH₃OOCCH₃ ; (3) HCOOC₂H₅ ; (4)CH₃COOH;

(5) CH₃CHCOOCH₃ – COOC₂H₅; (6) HOOCCH₂CH₂OH ;

(7) CH₃OOC-COOC₂H₅

Những chất thuộc loại este là

A. (1),(2), (3), (4), (5), (6).

B. (1), (2), (3), (5), (7).

C. (1), (2), (4), (6), (7).

D.(1), (2), (3), (6), (7).

Lời giải:

B

Bài 1.3 trang 3 Sách bài tập Hóa học 12: Hợp chất X đơn chức có công thức đơn giản nhất là CH₂0. X tác dụng được với dung dịch NaOH nhưng không tác dụng được với natri. Công thức cấu tạo của X là

A. CH₃COOH.     B. CH₃COOCH₃.

C. HCOOCH₃     D. OHCCH₂OH.

Lời giải:

C

Bài 1.4 trang 3 Sách bài tập Hóa học 12: Hợp chất X có công thức cấu tạo : CH₃OOCCH₂CH₃. Tên gọi của X là

A. etyl axetat.     B. metyl propionat

C. metyl axetat.     D. propyl axetat.

Lời giải:

B

Bài 1.5 trang 3 Sách bài tập Hóa học 12: Thuỷ phân este E có công thức phân tử C₄H₈O₂ (có mặt H₂SO₄ loãng) thu được 2 sản phẩm hữu cơ X và Y. Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y bằng một phản ứng duy nhất. Tên gọi của E là

A. metyl propionat.     B. propyl fomat.

C. ancol etylic.     D. etyl axetat.

Lời giải:

D

Bài 1.6 trang 3 Sách bài tập Hóa học 12: Thuỷ phân hoàn toàn 3,7 gam este X có công thức phân tử C₃H₆02 trong 100 g dung dịch NaOH 4%, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 5,4 g chất rắn. Công thức cấu tạo của X là

A. HCOOC₂H₅     B. HCOOC₃H₇

C. CH₃COOCH₃     D. CH₃COOC₂H₅

Lời giải:

A

Bài 1.7 trang 3 Sách bài tập Hóa học 12: Thuỷ phân hoàn toàn hỗn hợp gồm hai este đơn chức X. Y là đồng phân cấu tạo của nhau cần 100 ml dung dịch NaOH 1M. Thu được 7.85 g hỗn hợp hai muối của hai axit là đồng đẳng kế tiếp và 4.95g 2 hai ancol bậc I. Công thức cấu tạo và phần trăm khối lượng của hai este là :

A. HCOOCH₂CH₂CH₃, 75% ; CH₃COOC₂H₅, 25%.

B. HCOOC₂H₅, 45% ; CH₃COOCH₃, 55%.

C. HCOOC₂H₅, 55% ; CH₃COOCH₃, 45%.

D. HCOOCH₂CH₂CH₃, 25% ; CH₃COOC₂H₅, 75%.

Lời giải:

n_NaOH= 0,1. 1= 0,1 mol

Theo định luật bảo toàn khối lượng, ta có:

m _{hh este} = m _muối + m _rượu – m _NaOH = 7,85 + 4,95 – 0,1.40= 8,8 g

Theo đề bài hh este là đơn chức → n _NaOH = n _{hh este} = 0,1 mol

→ M_este = 88 g/mol.

Dựa vào đáp án, hh este là hh este no, đơn chức → Công thức phân tử của 2 este là C₄H₈O₂ → Loại đáp án B, C

→ hh este gồm HCOOC₃H₇ (x mol) và CH₃COOC₂H₅ (y mol).

Từ phản ứng thuỷ phân và khối lượng sản phẩm muối ta có hệ pt

n _HCOOC3H7 + n _CH3COOC2H5 = x + y = 0,1

m _HCOONa + m _CH3COONa = 67x + 82y = 7,85

→ x= 0,025 mol ; y= 0,075 mol

→ %m _HCOOC3H7 = 25% ; %m _CH3COOC2H5 = 75%

Chọn đáp án D

Bài 1.8 trang 3 Sách bài tập Hóa học 12: Este X có công thức đơn giản nhất là C₂H₄O. Đun sôi 4,4 g X với 200 g dung dịch NaOH 3% đến khi phan ứng xảy ra hoàn toàn. Từ dung dịch sau phản ứng thu được 8,1 g chất rắn khan. Công thức cấu tạo của X là

A.CH₃CH₂COOCH₃.     B. CH₃COOCH₂CH₃

C. HCOOCH₂CH₂CH₃.     D. HCOOCH(CH₃)₂.

Lời giải:

n_NaOH = 200.3/4000 = 0,15 mol

Từ đáp án → Công thức phân tử của X là C₄H₈O₂.

→ n_X = 0,05 mol. Đặt CTHH của X dạng RCOOR’

PT: RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH

N_X = n _{NaOH (pư)} = 0,05 mol

→ n _{NaOH (dư)} = 0,1 mol

→ Chất rắn thu được gồm RCOONa 0,05 mol và NaOH dư 0,1 mol

m _RCOONa = m _c/r – m _NaOH(dư) = 4,1 g → M _RCOONa = 82 → M R = 15

→ CTCT của X là CH₃COOC₂H₅

Chọn đáp án B

Bài 1.9 trang 4 Sách bài tập Hóa học 12: Đồng phân nào trong số các đồng phân mạch hở có công thức phân tử C₂H₄O₂ tác dụng được với

a) Dung dịch natri hiđroxit ?

b) Natri kim loại ?

c) Ancol etylic ?

d) Dung dịch AgNO₃/NH₃ sinh ra Ag ?

Viết các phương trình hoá học minh hoạ

Lời giải:

Ứng với công thức phân tử C₂H₄O₂ có các công thức cấu tạo mạch hở sau : CH₃COOH (A) ; HCOOCH₃ (B) ; HOCH₂CHO (C).

Tác dụng được với dung dịch natri hiđroxit : A và B.

Tác dụng được với natri kim loại : A và C.

Tác dụng được với ancol etylic : A và C.

Tác dụng được với AgNO₃/NH₃ sinh ra Ag : B và C.

Bài 1.10 trang 5 Sách bài tập Hóa học 12: Este đơn chức X có phần trăm khối lượng các nguyên tố C, H, O lân lượt là 48,65% ; 8,11% va 43,24%

a) Tìm công thức phân tử, viết các công thức cấu tạo có thể có và gọi tên X.

b) Đun nóng 3,7 g X với dung dịch NaOH vừa đủ đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Từ dung dịch sau phản ứng, thu được 4,1 g muối rắn khan. Xác định công thức cấu tạo của X.

Lời giải:

a. Từ phần trăm khối lượng các nguyên tố, ta xác định được công thức đơn giản nhất của X là C₃H₆O₂ → Công thức phân tử của X là C₃H₆O₂.

Các công thức cấu tạo có thể có của X là :

HCOOC₂H₅ (etyl fomat) và CH₃COOCH₃ (metyl axetat).

b. Đặt công thức của X là RCOOR1 (R1 # H).

RCOOR1 + NaOH → RCOONa + R1OH

n_X = 0,05 mol

Muối khan là RCOONa có số mol = số mol X = 0,05 mol

=> M_RCOONa = 41/0,05 = 82 (g/mol)

Từ đó suy ra muối là CH₃COONa.

Công thức cấu tạo của X là CH₃COOCH₃

Bài 1.11 trang 5 Sách bài tập Hóa học 12: Hai este X và Y là đồng phân cấu tạo của nhau. Tỉ khối hơi của X so với hiđro bằng 44.

a) Tìm công thức phân tử của X và Y.

b) Cho 4,4 g hồn hợp X và Y tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 4,45 g chất rắn khan và hỗn hợp hai ancol là đồng đẳng kế tiếp. Xác định công thức cấu tạo của X, Y và gọi tên chúng.

Lời giải:

a) M_X = 44.2 = 88 (g/mol).

Vì nhóm COO trong phân tử este có khối lượng là 44, nên X và Y thuộc loại este đơn chức dạng RCOOR’ hay C_xH_yO₂.

Ta có : 12x + y = 56→x = 4;y = 8

Công thức phân tử của X và Y là C₄H₈O₂. X, Y thuộc loại este no, đơn chức, mạch hở.

b) Đặt công thức chung của 2 este là RCOOR ’. Phản ứng thủy phân trong dung dịch NaOH :

RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH

Chất rắn khan là hỗn hợp muối của hai axit là đồng đẳng kế tiếp (vì hai ancol là đồng đẳng kế tiếp).

n_este = n _muối= 4,4 / 88 = 0,05 mol

M _RCOONa = 4,45/0,05 = 89 (g/mol)

→ R = 22.

Hai muối tương ứng là CH₃COONa và C₂H₅COONa.

X là CH₃COOCH₂CH₃ (etyl axetat), Y là C₂H₅COOCH₃ (metyl propionat).

Bài 1.12 trang 5 Sách bài tập Hóa học 12: Este đơn chức X thu được từ phản ứng este hoá giữa ancol Y và axit hữu cơ z (có xúc tác là axit H₂SO₄). Đốt cháy hoàn toàn 4,3 g X thu được 4,48 lít khí CO (đktc) và 2,7 g nước. Tìm công thức phân tử, viết công thức cấu tạo và tên gọi của X. Viết phương trình hoá học của phản ứng điều chế X từ axit và ancol tương ứng.

Lời giải:

Từ sản phẩm cháy ta có :

n_C = n_CO2 = 0,2 mol → m_C = 2,4 g

n_H = 2. n_H2O = 0,3 mol → m_H = 0,3 g

m_O = 4,3 – 2,4 – 0,3 = 1,6 (g) → n_O = 0,1 mol.

Đặt công thức phân tử của X là C_x H_y O_z . Ta có tỉ lệ :

x : y : z = 0,2 : 0,3 : 0,1 = 2 : 3 : 1.

CTĐGN của X là C₂H₃O

Mà X là este đơn chức nên công thức phân tử của X là C₄H₆O₂.

Vì X được tạo ra từ phản ứng este hoá giữa ancol Y và axit hữu cơ Z nên có công thức cấu tạo :

HCOOCH₂CH=CH₂ (anlyl fomat) hoặc CH₂=CHCOOCH₃ (metyl acrylat).

Bài 1.13 trang 5 Sách bài tập Hóa học 12: Hỗn hợp X gồm axit axetic và ancol etylic. Chia X thành ba phần bằng nhau. Cho phần một tác dụng với natri dư thấy có 3,36 lít khí H₂ thoát ra (đktc). Phần hai phản ứng vừa đủ với 200 ml dung dịch NaOH IM.

Thêm vào phần ba một lượng H₂SO₄ làm xúc tác rồi thực hiện phản ứng este hoá, hiệu suất đạt 60%.

a) Viết phương trình hoá học của các phản ứng xảy ra.

b) Tính khối lượng của hỗn hợp X đã dùng và khối lượng este thu được.

Lời giải:

a) PTHH

CH₃COOH + Na → CH₃COONa + 1/2H₂

C₂H₅OH + Na → C₂H₅ONa + 1/2 H₂

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

CH₃COOH + C₂H₅OH → CH₃COOC₂H₅ + H₂O

b) Phần một : n_ancol + n_axit = 2n_H2 = 2. 3,36/22,4 = 0,3 mol