Xem toàn bộ tài liệu Lớp 12: tại đây
- Giải Hóa Học Lớp 12
- Sách giáo khoa hóa học lớp 12
- Sách giáo khoa hóa học nâng cao lớp 12
- Giải Hóa Học Lớp 12 Nâng Cao
- Sách Giáo Viên Hóa Học Lớp 12
- Sách Giáo Viên Hóa Học Lớp 12 Nâng Cao
- Sách Bài Tập Hóa Học Lớp 12
- Sách Bài Tập Hóa Học Lớp 12 Nâng Cao
Giải Sách Bài Tập Hóa Học 12 – Bài 4: Luyện tập: Este và chất béo giúp HS giải bài tập, cung cấp cho các em một hệ thống kiến thức và hình thành thói quen học tập làm việc khoa học, làm nền tảng cho việc phát triển năng lực nhận thức, năng lực hành động:
Bài 4.1 trang 8 Sách bài tập Hóa học 12: Cho các phát biểu sau :
a) Chất béo thuộc loại hợp chất este.
b) Các este không tan trong nước do chúng nhẹ hơn nước.
c) Các este không tan trong nước và nổi trên mặt nước do chúng không tạo được liên kết hiđro với nước và nhẹ hơn nước.
d) Khi đun chất béo lỏng trong nồi hấp rồi sục dòng khí hiđro vào (có xúc tác niken) thì chúng chuyển thành chất béo rắn
e) Chất béo lỏng là các triglixerit chứa gốc axit không no trong phân tử. Những phát biểu đúng là
A. a, d, e. B. a, b, d.
C. a, c, d, e. D. a, b, c, d, e.
Lời giải:
C
Bài 4.2 trang 8 Sách bài tập Hóa học 12: Khi cho một ít mỡ lợn (sau khi rán, giả sử là tristearin) vào bát sứ đựng dung dịch NaOH, sau đó đun nóng và khuấy đều hỗn hợp một thời gian. Khi đó quan sát được hiện tượng nào sau đây ?
A. Miếng mỡ nổi ; sau đó tan dần.
B. Miếng mỡ nổi ; không thay đổi gì trong quá trình đun nóng và khuấy.
C. Miếng mỡ chìm xuống ; sau đó tan dần.
D. Miếng mỡ chìm xuống ; không tan.
Lời giải:
D
Bài 4.3 trang 9 Sách bài tập Hóa học 12: Xà phòng hoá 4,4 g este X có CTPT C4H8O2 trong dung dịch NaOH thu được 4,1 g muối của axit Y. Công thức cấu tạo của X là
A. HCOOC3H7 B. CH3COOC2H5
C. C2H5COOCH3 D. HCOOCH2CH2CH3
Lời giải:
B
Bài 4.4 trang 9 Sách bài tập Hóa học 12: Đun 6,6 g hỗn hợp gồm 2 este X, Y đồng phân có CTPT C4H8O2 trong dung dịch NaOH vừa đủ thu được 6,5 g hỗn hợp 2 muối của 2 axit đồng đẳng kế tiếp nhau. Hai este có công thức là
A. HCOOC3H7 và CH3COOC2H5
B. CH3COOC2H5 và C2H5COOCH3
C. CH3COOC2H3 và CH3COOC3H7
D. CH3COOCH3 và C2H5COOCH3
Lời giải:
B
Bài 4.5 trang 9 Sách bài tập Hóa học 12: Giải thích tại sao khi cho isoamyl axetat (dầu chuối) vào cốc đựng dung dịch natri hiđroxit thấy chất lỏng trong cốc tách thành hai lớp, nhưng khi khuấy đều và đun sôi hỗn hợp một thời gian thấy chất lỏng trong cốc tạo thành một dung dịch đồng nhất.
Lời giải:
Dầu chuối không tan trong nước vì nó không có khả năng tạo được liên kết hiđro với nước và vì khối lượng riêng nhỏ hơn nước nên dầu chuối nổi trên mặt nước (hoặc dung dịch kiềm).
Khi đun sôi và khuấy đều đã xảy ra phản ứng xà phòng hoá este :
CH3COOCH2CH2CH(CH3)2 + NaOH → CH3COONa + OHCH2CH2CH(CH3)2
Sản phẩm phản ứng tan được trong nước (hoặc dung dịch kiềm dư) nên tạo thành dung dịch đồng nhất.
Bài 4.6 trang 9 Sách bài tập Hóa học 12: Viết các phương trình hoá học để hoàn thành các dãy biến hoá sau :
a) C2H4 → CH3CHO → A B→ C4H8O2 → B
b) CH3CH2COOH → CH3CHBrCOOH → CH2=CHCOOK→ CH2=CHCOOH → CH2=CHCOOCH3 → polime
c)CH2=CH2 → CH3CHO → CH3COOH → CH3COOCH=CH2 → polime 1 → polime 2
Lời giải:
a) CH2 = CH2 + 1/2O2 → CH3CHO
CH3CHO + Br2 + H2O → CH3COOH + 2HBr
CH3COOH + C2H5OH → CH3COOC2H5 + H2O
CH3COOC2H5 to→ 2C2H5OH
b) CH3CH2COOH + Br2 to→ CH3CH2COOBr + HBr
CH3CHBrCOOH + 2KOH to→ CH3 = CHCOOK + KBr + 2H2O
CH2=CHCOOK + HCl → CH2=CHCOOCH3 + H2O
nCH2=CHCOOCH3 to→ (-CH2-CH-COOCH3)n
c) 2CH2=CH2 + O2 to→ 2CH3CHO
2CH3CHO + O2 to→ 2CH3COOH
CH3COOH + C2H2 to→ CH3COOCH=CH2
nCH3COOCH=CH2 to→ (-CH2-CH-COOCH3-)n
Bài 4.7 trang 10 Sách bài tập Hóa học 12: Để xà phòng hoá hoàn toàn 19,4 g hỗn hợp hai este đơn chức A và B cần 200 ml dung dịch natri hiđroxit l,5M.Sau khi phản ứng hoàn toàn, cô cạn dung dịch, thu được hỗn hợp hai ancol đồng đẳng kế tiếp nhau và một muối khan X duy nhất.Tìm công thức cấu tạo, gọi tên và tính phần trăm khối lượng của mỗi este có trong hỗn hợp ban đầu.
Lời giải:
n NaOH = 1,5.0,2 = 0,3 mol
Hai este có cùng gốc axit vì cùng tạo ra một muối sau khi xà phòng hoá. Đặt công thức của 2 este là RCOOR1 và RCOOR2
Đặt công thức chung của 2 este là RCOOR’
RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH
Theo phương trình hoá học : n NaOH = n RCOOR’ = 0,3 mol
→ M RCOOR’= 19,4/0,3 = 64,67
→ MR + MR’ = 64,67 – 44 = 20,67
Vậy hai ancol phải là CH3OH và C2H5OH, còn axit là HCOOH.
Công thức cấu tạo của 2 este là :
HCOOCH3 (metyl fomat) và HCOOCH2CH3 (etyl fomat).
Gọi số mol của HCOOCH3 và HCOOCH2CH3 trong hỗn hợp là x và y.
Ta có hệ pt:
n hh este = x+ y = 0,3
m hh este = 60x + 74y = 19,4
→ x= 0,2 ; y= 0,1
%m HCOOCH3 = 0,2.60/19,4 x 100% = 61,86%
%m HCOOCH2CH3 = 100 – 61,86 = 38,14%
Bài 4.8 trang 10 Sách bài tập Hóa học 12: Cho ancol A tác dụng với axit B thu được este X. Làm bay hơi 8,6 g este X thu được thể tích hơi bằng thể tích của 3,2 g khí oxi (đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất). Tìm công thức cấu tạo và tên gọi của A, B, X, biết A có phân tử khối lớn hơn B
Lời giải:
Vì nO2 = 0,10 mol nên MX = 86 g/mol.
Vây X là este đơn chức RCOOR1 với MR + M R1 = 42. Các căp giá trị có thể có:
| MR | MR1 |
| 1 (H) | 41 (C3H5) |
| 15 (CH3) | 27 (CH2=CH) |
| 29 (C2H5) | 13 (CH) |
| 27 (CH2=CH) | 15 (CH3) |
X tạo ra từ ancol và axit nên X có công thức cấu tạo :
HCOOCH2CH=CH2 (I) hoặc CH2=CHCOOCH3 (II).
Vì A có phân tử khối lớn hơn B nên X có công thức cấu tạo (I).
→ A là CH2=CH-CH2OH (ancol anlylic)
B là HCOOH (axit fomic)
X là HCOOCH2CH=CH2 ( anlyl fomat).
Bài 4.9 trang 10 Sách bài tập Hóa học 12: Giải thích tại sao khi cho isoamyl axetat (dầu chuối) vào cốc đựng dung dịch natri hiđroxit thấy chất lỏng trong cốc tách thành hai lớp, nhưng khi khuấy đều và đun sôi hỗn hợp một thời gian thấy chất lỏng trong cốc tạo thành một dung dịch đồng nhất.
Lời giải:
Dầu chuối không tan trong nước vì nó không có khả năng tạo được liên kết hiđro với nước và vì khối lượng riêng nhỏ hơn nước nên dầu chuối nổi trên mặt nước (hoặc dung dịch kiềm).
Khi đun sôi và khuấy đều đã xảy ra phản ứng xà phòng hoá este :
CH3COOCH2CH2CH(CH3)2 + NaOH→ CH3COONa + OHCH2CH2CH(CH3)2
Sản phẩm phản ứng tan được trong nước (hoặc dung dịch kiềm dư) nên tạo thành dung dịch đồng nhất.