Xem toàn bộ tài liệu Lớp 5: tại đây
A. Hoạt động cơ bản
(Trang 68 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Quan sát tranh, trả lời câu hỏi:
• Tranh vẽ những gì ?
• Bức tranh cho thấy con người và thiên nhiên có mối quan hệ với nhau như thế nào?
• Bức tranh muốn nói với chúng ta điều gì?
Trả lời
Quan sát bức tranh ta thấy:
Bức tranh vẽ cảnh làng quê yên bình. Nơi đó có cây đa, dòng sông, con đò, mái nhà tranh, con người cưỡi trâu thong dong thổi sáo…
Bức tranh cho thấy con người và thiên nhiên có mối quan hệ mật thiết với nhau.
Bức tranh muốn nói với chúng ta rằng, con người và thiên nhiên là bạn thân của nhau.
(Trang 69 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 2 – 3 – 4. Đọc, giải nghĩa và luyện đọc
(Trang 69 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 5. Cùng nhau hỏi – đáp theo các câu hỏi dưới đây.
(Trang 69 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) (1) Vì sao nghệ sĩ A-ri-ôn phải nhảy xuống biển?
(Trang 70 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) (2) Điều kì lạ gì đã xảy ra khi nghệ sĩ cất tiếng hát giã biệt cuộc đời?
(Trang 70 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) (3) Qua câu chuyện, em thấy cá heo đáng yêu, đáng quý ở điểm nào?
(Trang 70 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) (4) Câu chuyện trên muốn nói điều gì về mối quan hệ giữa thiên nhiên và con người.
Trả lời
(1) Nghệ sĩ A-ri-ôn phải nhảy xuống biển vì đoàn thủy thủ trên tàu nổi lòng tham, cướp hết tặng vật của ông, đòi giết ông.
(2) Điều kì lạ xảy ra khi nghệ sĩ cất tiếng hát giã biệt cuộc đời là: Khi A-ri-ôn hát giã biệt cuộc đời, đàn cá heo đã bơi đến vây quanh tàu và say sưa thưởng thức tiếng hát của ông. Bầy cá heo đã cứu A-ri-ôn khi ông nhảy xuống biển và đưa ông trở về đất liền nhanh hơn cả tàu của bọn cướp.
(3) Qua câu chuyện, em thấy cá heo đáng quý ở điểm:
Biết thưởng thức tiếng hát của người nghệ sĩ;
Biết cứu giúp nghệ sĩ khi ông nhảy xuống biển.
=> Cá heo là bạn tốt của người trên biển.
(4) Câu chuyện trên cho thấy mối quan hệ gắn bó giữa thiên nhiên với con người. Khi con người đối xử đúng với thiên nhiên thì sẽ nhận được sự ưu đãi từ thiên nhiên.
(Trang 70 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 6. Em có suy nghĩ gì về cách đối xử của đám thuỷ thủ và của đàn cá heo đối với nghệ sĩ A-ri-ôn?
Trả lời
Qua câu chuyện em thấy:
-Đám thuỷ thủ là những người tham lam, độc ác.
-Đàn cá heo tuy là loài vật nhưng thông minh, tốt bụng và biết giúp người hoạn nạn.
(Trang 70 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 7. Trong những câu nào dưới đây, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?
a. Mắt
• Đôi mắt của bé mở to.
• Quả na mở mắt.
b. Chân
• Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.
• Bé đau chân.
c. Đầu
• Khi viết, em đừng ngoẹo đầu.
• Nước suối đầu nguồn rất trong.
Trả lời
a. Mắt
-Đôi mắt của bé mở to. -> nghĩa gốc
-Quả na mở mắt. -> nghĩa chuyển
b. Chăn
-Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân -> nghĩa chuyển
-Bé đau chân -> nghĩa gốc
c. Đầu
-Khi viết, em đừng ngoẹo đầu -> nghĩa gốc
-Nước suối đầu nguồn rất trong -> nghĩa chuyển
B. Hoạt động thực thành
(Trang 70 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Nghĩa của các từ được in đậm trong đoạn thơ sau là nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?
Răng của chiếc cào
Làm sao nhai được?
Mũi thuyền rẽ nước
Thì ngửi cái gì?
Cái ấm không nghe
Sao tai lại mọc? …
Quang Huy
Trả lời
Từ “răng” và “mũi”, “tai” trong đoạn thơ trên là nghĩa chuyển.
(Trang 71 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 2. Các từ chỉ bộ phận cơ thể người và động vật thường là từ nhiều nghĩa. Hãy tìm một số ví dụ về sự chuyển nghĩa của những từ sau: lưỡi, miệng, cổ, tay, lưng
Trả lời
Một số ví dụ về sự chuyển nghĩa:
-Lưỡi: lưỡi cày, lưỡi liềm, lưới dao, lưỡi cưa, lưỡi câu.
-Miệng: miệng hố, miệng giếng, miệng hang, miệng túi, miệng chén.
-Cổ: Cổ tay, cổ chân, cổ chai, cổ lọ
-Tay: tay áo, tay sai, tay chơi, tay quay, tay tre, tay buôn, tay trống…
– Lưng: lưng núi, lưng đèo, lưng đồi, lưng cơm…
(Trang 71 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 4. Nghe thầy cô đọc và viết vào vở: “Dòng kinh quê hương”.
(Trang 71 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 5. Tìm một vần điền được vào cả 3 chỗ trống dưới đây:
Chăn trâu đốt lửa trên đồng
Rạ rơm thì ít, gió đông thì nh….
Mải mê đuối một con d….
Củ khoai nướng để cả ch…. thành tro.
(Theo Đồng Đức Bốn)
Trả lời
Chăn trâu đốt lửa trên đồng
Rạ rơm thì ít, gió đông thì nhiều.
Mải mê đuối một con diều
Củ khoai nướng để cả chiều thành tro.
(Theo Đồng Đức Bốn)
(Trang 72 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 6. Tìm tiếng có chứa ia hoặc iê thích hợp với mỗi chỗ trống trong các thành ngữ dưới đây:
a. Đông như …… b. Gan như cóc …….
c. Ngọt như ….. lùi. d. ……. ngọt sẻ bùi.
e. Mặt lạnh như …… g. Bốn …… một nhà.
Trả lời
a. Đông như kiến.
b. Gan như cóc tía.
c. Ngọt như mía lùi.
d. Chia ngọt sẻ bùi.
e. Mặt lạnh như tiền.
g. Bốn biển một nhà.
C. Hoạt động ứng dụng
(Trang 72 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) Cùng người thân tìm hiểu xem con người đã làm gì để thể hiện sự thân thiện với thiên nhiên?
Trả lời
Để thể hiện sự thân thiện với thiên nhiên con người đã:
– Trồng nhiều cây xanh
– Không vứt rác bừa bãi
– Không săn bắn động vật trái phép
-Kêu gọi mọi người bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp.
Các chủ đề khác nhiều người xem