Xem toàn bộ tài liệu Lớp 5: tại đây
A. Hoạt động cơ bản
(Trang 95 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 1. Quan sát các bức tranh dưới đây và trả lời câu hỏi:
(Trang 95 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) Mỗi bức tranh vẽ gì?
(Trang 95 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) Em thích bức tranh nào nhất? Vì sao?
Trả lời
Các bức tranh vẽ:
Tranh 1: Cậu bé ôm con gà
Tranh 2: Con gà trống
Tranh 3: Đấu vật
Tranh 4: Lợn mẹ và lợn con
Trong các bức tranh trên, em thích nhất là bức tranh đấu vật. Vì đó là một bức tranh thể hiện phong tục của người Việt.
(Trang 96 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 2-3-4. Đọc, giải thích và luyện đọc
(Trang 97 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 5. Thảo luận, thực hiện các nhiệm vụ sau:
(Trang 97 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (1) Hãy kể tên một số bức tranh làng Hồ lấy đề tài trong cuộc sống hàng ngày của làng quê Việt Nam.
(Trang 97 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (2) Nêu những đặc điểm của kĩ thuật tạo màu của tranh làng Hồ.
Trả lời
(1) Một số bức tranh làng Hồ lấy đề tài trong cuộc sống hàng ngày của làng quê Việt Nam: Đàn lợn, mục đồng học bài, mẹ con đàn gà, chuột rước đèn, mục đồng thổi sáo, Đại cát, cưỡi trâu thả diều, Đám cưới chuột, Hứng dừa, đánh ghen…
(2) Những đặc điểm của kĩ thuật tạo màu của tranh làng Hồ là: màu đen không pha thuốc mà luyện bằng bột than của rơm bếp, cói chiếu, lá tre mùa thu. Còn màu trắng điệp thì làm bằng vỏ sò trộn với hồ nếp, nhấp nhánh muôn ngàn hạt phấn.
(Trang 97 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (3) Tìm những từ ngữ ở hai đoạn cuối thể hiện sự đánh giá của tác giả đối với tranh làng Hồ.
(Trang 97 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (4) Nêu lí do vì sao tác giả biết ơn những người nghệ sĩ dân gian làng Hồ?
Trả lời
(3) Những từ ngữ ở hai đoạn cuối thể hiện sự đánh giá của tác giả đối với tranh làng Hồ là:
• Tranh lợn ráy có những khoáy âm dương rất có duyên.
• Đàn gà con tưng bừng như ca múa bên gà mái mẹ.
• Kĩ thuật tranh đã đạt tới sự trang trí tinh tế.
• Cái màu trắng điệp cũng là một sự sáng tạo góp phần vào kho tàng màu sắc của dân tộc trong hội hoạ.
(4) Tác giả biết ơn những người nghệ sĩ dân gian làng Hồ vì họ đã phản ánh được cuộc sống người dân Việt Nam, kế tục và phát huy phong tục Việt Nam một cách thuần phác và vui tươi. Các bức tranh đã thể hiện đậm nét bản sắc văn hóa Việt Nam.
(Trang 97 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) (5) Mỗi bạn chọn một đoạn mình thích và đọc trước nhóm, giải thích vì sao mình thích đoạn văn đó.
Trả lời
Em thích nhất là đoạn thứ ba trong bài đọc. Vì đoạn thứ ba cho em biết được những đặc điểm ấn tượng của kĩ thuật tạo màu của tranh làng Hồ
B. Hoạt động thực thành
(Trang 97 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 1. Nhớ viết “Cửa Sông” (4 khổ thơ cuối)
Trả lời
Nơi biển tìm về với đất
Bằng con sóng nhớ bạc đầu
Chất muối hòa trong vị ngọt
Thành từng vùng nước lợ nông sâu
Nơi cá đối vào đẻ trứng
Nơi tôm rảo đến búng càng
Cần câu uốn cong lưỡi sóng
Thuyền ai lấp lóa đêm trăng
Nơi con tàu chào mặt đất
Còi nhân lên khúc giã từ
Cửa sông tiễn người ra biển
Mây trắng lành như phong thư
Dù giáp mặt cùng biển rộng
Cửa sông chẳng dứt cội nguồn
Lá xanh mỗi lần trôi xuống
Bỗng… nhớ một vùng núi non…
(Trang 97 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 2. Tìm các tên riêng có trong đoạn trích sau và viết vào vở:
Đỉnh E-vơ-rét trong dãy Hi-ma-lay-a là đỉnh núi cao nhất thế giới. Những người đầu tiên chinh phục được độ cao 8848 mét này là Ét- mân Hin-la-ri (người Niu Di-lân) và Ten-sinh No-rơ-gay (một thổ dân vùng Hi-ma-lay-a). Ngày nóc nhà thế giới này bị chinh phục là 29-5-1953.
(Theo từ điển bách khoa toàn thư)
Trả lời
Các tên riêng có trong đoạn trích trên là:
-Tên người: Ét- mân Hin-la-ri; Ten-sinh No-rơ-gay
-Tên địa danh, địa lí: E-vơ-rét; Hi-ma-lay-a; Niu Di-lân
(Trang 97 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 3. Trao đổi về cách viết hoa các tên riêng trong đoạn trích.
Trả lời
Khi ta viết hoa các tên riêng trong đoạn trích bằng tiếng nước ngoài mà phiên âm không qua âm Hán – Việt thì với mỗi bộ phận tạo thành tên riêng, ta viết hoa chữ cái đầu và có gạch nối giữa các âm tiết.
Ví dụ: Ma-lay-xi-a, In-đô-nê-xi-a,…
(Trang 97 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 4. a. Chọn câu ca dao/ tục ngữ ở cột B nêu được truyền thông quý báu của dân tộc ta ở cột A
(Trang 97 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) b. Trao đổi nội dung, ý nghĩa của mỗi câu tục ngữ, ca dao
Trả lời
a.
a)- 3
b)- 4
c)- 1
d)- 2
b.
Nội dung, ý nghĩa của mỗi câu ca dao, tục ngữ:
-Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
=>Câu này có ý nghĩa khuyên con người nên sống đoàn kết
-Anh em như thể tay chân
Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần
=> Câu ca dao khuyên bảo mỗi người phải biết quan tâm, yêu thương và đùm bọc lần nhau, nhất là lúc gian nan, hoạn nạn.
-Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh: Đây là câu nói thể hiện truyền thống yêu nước và bản lĩnh của Phụ nữ Việt Nam qua các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm.
-Có công mài sắt, có ngày nên kim: Câu tục ngữ khuyên chúng ta nên biết cố gắng, chăm chỉ, kiên trì vượt qua thử thách, gian nan để đạt được thành công.
(Trang 98 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 5. Chọn từ ngữ trong ngoặc đơn điền vào từng chỗ trống trong các câu sau cho thích hợp (thương, cầu kiều, khác giống, ăn cơm, cá ươn)
(1) Muốn sang thì bắc …..
Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy.
(2) Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng …….. nhưng chung một giàn.
(3) Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải …… nhau cùng.
(4) Cá không ăn muôi ……..
Con cưỡng cha mẹ trăm đường con hư.
(5) Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
……. nhớ kẻ đâm, xay, giần, sàng.
Trả lời
(1) Muốn sang thì bắc cầu Kiều
Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy.
(2) Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.
(3) Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng.
(4) Cá không ăn muôi cá ươn
Con cưỡng cha mẹ trăm đường con hư.
(5) Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Ăn cơm nhớ kẻ đâm, xay, giần, sàng.
C. Hoạt động ứng dụng
(Trang 98 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 1. Tìm hiểu một số câu ca dao, tục ngữ nói về truyền thống tốt đẹp của dân tộc
Trả lời
a.Truyền thống Lao động cẩn cù:
– Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ.
– Cố công mài sắt có ngày nên kim.
– Có làm thì mới có ăn.
Không dưng ai dễ đem phần cho ai.
– Trên đồng cạn, dưới đồng sâu. Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa
– Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ai bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
b.Truyền thống nhân ái
– Thương người như thể thương thân.
– Lá lành đùm lá rách.
– Máu chảy ruột mềm.
– Môi hở ráng lạnh.
– Anh em như thể tay chân,
Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần
– Chị ngã, em nâng.
– Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ
(Trang 98 Ngữ Văn 5 VNEN tập 2) 2. Nói với người thân cảm nghĩ một bức tranh làng Đông Hồ mà em thich
Trả lời
Tranh Đông Hồ là tranh in từ ván khắc gỗ. Đây là nét văn hóa đặc trưng của người dân Bắc Ninh. Trong những bức tranh dân gian Đông Hồ em thích nhất bức tranh Đám cưới chuột. Trước hết, qua hai tuyến nhân vật mèo và chuột, bức tranh phản ánh bản sắc hóa dân tộc với phong tục đám cưới nhộn nhịp, rực rỡ gắn kết tính cộng đồng, xóm làng. Mèo và chuột là hai kẻ thù “không đội trời chung” thế nhưng trong ngày lễ trọng đại của hai đôi vợ chồng trẻ, mèo lại tỏ ra hài lòng, chấp thuận lễ vật mà họ nhà chuột đến dâng tặng. Bên cạnh đó, bức tranh còn mang ý nghĩa phê phán xã hội phong kiến lúc bấy giờ. Một xã hội mà trong đó kẻ yếu luôn bị thiệt thòi, khép nép và phải cống nạp lễ vật. Bức tranh đám cưới chuột không chỉ phản ánh nét đẹp trong văn hóa dân tộc mà còn cho chúng ta thấy được một phương diện thực tế của cuộc sống.
Các chủ đề khác nhiều người xem