Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây

A. Soạn bài Đức tính giản dị của Bác Hồ (cực ngắn)

Câu 1 (trang 54 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):

– Luận điểm chính: “ Điều quan trọng nhất… đời sống bình thường, vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch”

– Tác giả chứng minh qua các phương diện: Bữa ăn hằng ngày, nhà ở, việc làm, lời nói, bài viết

Câu 2 (trang 54 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):

– Trình tự lập luận: Đi từ khái quát đến cụ thể

– Bố cục

   + Phần 1: Từ đầu đến “thanh bạch, tuyệt đẹp”: Sự nhất quán giữa cuộc đời cách mạng và cuộc sống thanh bạch, giản dị của Bác.

   + Phần 2: Còn lại: Tác giả chứng minh sự giản dị của Bác trong sinh hoạt, lối sống, việc làm, trong lời nói, bài viết.

Câu 3 (trang 54 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):

– Nghệ thuật chứng minh của tác giả: Đưa ra một hệ thống luận cứ toàn diện, các dẫn chứng đều cụ thể, xác thực và rất phong phú.

– Những chứng cứ ở đoạn văn giàu sức thuyết phục vì tác giả và Bác có mỗi quan hệ gắn bó lâu dài, tác giả được trực tiếp chứng kiến cách sống của Bác, được làm việc cùng bác nên rất khách quan và chân thực.

Câu 4 (trang 54 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):

   Tác giả đã sử dụng những phép lập luận

– Giải thích: “bởi vì Người sống sôi nổi, phong phú…

– Bình luận: “Đời sống vật chất giản dị càng hoà hợp với đời sống tâm hồn phong phú, với những tư tưởng, tình cảm, những giá trị tinh thần cao đẹp nhất…

Cách phối hợp nhiều phép lập luận khác nhau như vậy giúp cho tác giả làm sáng tỏ vấn đề từ nhiều góc độ, đồng thời cũng khiến cho bài viết tăng thêm sức thuyết phục và hấp dẫn hơn

Câu 5 (trang 54 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):

   Đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của bài văn là:

– Có sự kết hợp giữa nhiều phép lập luận: Chứng minh, đánh giá, bình luận.

– Luận điểm rõ ràng, ngắn gọn, tập trung

– Luận cứ phong phú, toàn diện

– Các chứng cứ cụ thể, nhận xét sâu sắc, giàu tình cảm

Luyện Tập

Câu 1 (trang 55 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):

   Sáng ra bờ suối, tối vào hang

   Cháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàng

   Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng

   Cuộc đời cách mạng thật là sang.

      (Tức cảnh Pác Bó)

   “Nước Việt Nam là một. Dân tộc Việt Nam là một. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, nhưng chân lí ấy không bao giờ thay đổi”.

      (Hồ Chí Minh toàn tập)

Câu 2 (trang 55 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):

– Giản dị là cách sống không cầu kì, xa hoa, cách sống sao cho phù hợp với hoàn cảnh xã hội,hoàn cảnh cá nhân. Sự giản dị thể hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau: từ cách sử dụng vật chất, lời ăn tiếng nói hằng ngày,cách hành xử của mỗi người, cử chỉ, cách thể hiện bản thân,…

– Ý nghĩa của lối sống giản dị

   + Cảm thấy nhẹ nhàng, thanh thản trong cuộc sống

   + Được mọi người yêu quý, kính trọng.

   + Giúp ta sống vui tươi, thoải mái, dễ chịu hơn

   + Tìm được niềm vui sống

B. Tác giả

– Phạm Văn Đồng (1906-2000)

– Quê: xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. 

– Là nhà cách mạng nổi tiếng và nhà văn hóa lớn.  

– Năm 1925: ông tham gia cách mạng và giữ nhiều cương vị quan trọng trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và Nhà nước Việt Nam. 

– Ông là học trò và là người cộng sự gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh. 

– Có nhiều công trình, bài nói và viết về văn hóa, văn nghệ, về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân văn hóa của dân tộc. 

– Đặc điểm sáng tác: lôi cuốn người đọc bằng tư tưởng sâu sắc và giản dị, tình cảm sôi nổi, lời văn trong sáng, hấp dẫn. 

– Tác phẩm chính: Hồ Chí Minh – Một con người, một dân tộc, một thời đại; Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc, Văn hóa đổi mới…

C. Tác phẩm

a. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác : 

– Trích từ bài “Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại”

– Là diễn văn trong lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970) 

– Nhan đề: do người biên soạn sách đặt. 

b. Thể loại : Bài diễn văn 

c. Phương thức biểu đạt : Nghị luận 

d. Bố cục : 2 phần 

– Phần 1: 2 đoạn văn đầu, Từ đầu đến “thanh bạch, tuyệt đẹp”: Sự nhất quán giữa cuộc đời cách mạng và cuộc sống giản dị của Bác. (Nhận định chung về đức tính giản dị của Bác) 

– Phần 2: Còn lại: chứng minh đức tính giản dị của Bác.

e. Giá trị nội dung và nghệ thuật

– Giá trị nội dung: 

+ Giản dị là đức tính nổi bật ở Bác Hồ: giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong lời nói và bài viết. Ở Bác, sự giản dị hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú, với tư tưởng và tình cảm cao đẹp.

– Giá trị nghệ thuật: 

+ Luận điểm ngắn gọn, rõ ràng.

+ Hệ thống luận cứ đầy đủ, xác đáng, chặt chẽ.

+ Dẫn chứng cụ thể, phong phú, chính xác, giàu sức thuyết phục.

+ Bình luận sâu sắc, chứa đựng tình cảm của người viết.