Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây

Hướng dẫn soạn bài

Câu 2 (trang 12 Ngữ Văn 7 Tập 2):

Câu	Nghĩa	Giá trị kinh nghiệm	Trường hợp ứng dụng
1	Người quý hơn của rất nhiều và luôn đặt người lên trên của	Khuyên nhủ quý trọng con người đó là tài sản vô giá	Phê phán thói coi trọng của cải hơn con người; an ủi động viên “ của đi thay người”,….
2	Răng tóc phần nào thể hiện được sức khỏe, tính cách con người	Biết cách chăm chút cho bản thân bởi thông qua đó nét đẹp của con người sẽ được thể hiện	Khuyên nhủ con người biết giữ gìn răng tóc đẹp, thể hiện cách nhìn nhận đánh giá người khác của nhân dân,…
3	Nghĩa đen : dù đói vẫn phải ăn uống sạch sẽ ; rách vẫn phải ăn mặc sạch sẽ giữ gìn thơm tho. Nghĩa bóng: dù đói nghèo thiếu thốn vẫn phải sống trong sạch không vì thế mà làm điều tội lỗi sai trái	Phải biết giữ gìn cốt cách phẩm giá của mình dù khó khăn thế nào	Giáo dục lòng tự trọng tự tôn của con người, phê phán con người thiếu tự trọng,…
4	Những điều con người phải học: học ăn nói, học để biết làm biết giữ mình biết giao thiệp với người khác	Những điều ta đã học sẽ giúp ta biết ứng xử phù hợp trong mỗi hoàn cảnh khác nhau	Khuyên nhủ con người học hỏi không ngừng
5	Phải biết tôn trọng những người đã có công lao dạy dỗ chỉ bảo mình	Sống tôn sư trọng đạo, kính trọng biết ơn những người thầy đã dạy ta đó là đạo lí sống đẹp sống có ý nghĩa	Dạy con người sống tôn sư trọng đạo, phê phán lối sống bội bạc vô ơn qua cầu rút ván, biết tìm thầy mà học,….
6	Câu này đề cao ý nghĩa của việc học hỏi bạn bè nhưng nó không đề thấp việc học thầy mà muốn nhấn mạnh đến một đối tượng khác phạm vi khác	Trao đổi hỏi han kiến thức giúp đỡ nhau trong học tập là cách học hiệu quả giúp ta tiếp thu nắm vững kiến thức	Dạy ta cách học tập, khuyên nhủ con người kết bạn kết bè,…
7	Khuyên con người yêu thương người khác như thương chính bản thân mình	Lời khuyên triết lí sống yêu thương vị tha giàu giá trị nhân văn	Dạy ta cách sống, phê phán lối sống vô cảm,..
8	Khi hưởng thụ thành quả nào đó phải nhớ đến người có công gây dựng vun đắp, phải biết ơn người đã có công giúp đỡ mình	Sống phải biết ơn những người đi trước đã tạo ra thành quả cho mình hưởng thụ đồng thời giữ gìn phát huy thành quả đó	Dạy cách sống tình nghĩa, phê phán con người sống bội bạc,..
9	Một người lẻ loi không thể làm nên việc lớn, khó khăn; nhiều người hợp sức lại sẽ làm được việc đó thậm thí việc lớn lao khó khăn hơn	Sức mạnh của đoàn kết là vô địch cần phải biết sử dụng nó	Biết sống đoàn kết, tận dụng sức mạnh của tinh thần đoàn kết như trong chiến tranh chẳng hạn

Câu 3 (trang 13 Ngữ Văn 7 Tập 2):

– Hai câu tục ngữ trên tưởng mâu thuẫn với nhau nhưng chúng bổ sung nghĩa cho nhau vì:

    + như đã giải thích nghĩa ở trên một câu nhấn mạnh vai trò của thầy( Không thầy đố mày làm nên), một câu lại đề cao vai trò của việc học bạn( Học thầy không tày học bạn) . Câu sau không hạ thấp vai trò của thầy mà muốn nhấn mạnh đến đối tượng khác phạm vi khác mà chúng ta cần học hỏi

    + ta cần học ở cả thầy và bạn trong điều kiện thực tế để khai thác tốt vốn kiến thức của cả hai đối tượng ấy

– Một số câu tục ngữ tương tự

    + Một giọt máu đào hơn ao nước lã/ Bán anh em xa mua láng giềng gần

    + Có mình thì giữ/ Sẩy đàn tan nghé

Câu 4 (trang 13 Ngữ Văn 7 Tập 2):

– Diễn đạt bằng so sánh: câu 1, 6,7

    + một mặt người bằng mười mặt của

    + học thầy không tày học bạn

    + thương người như thể thương thân

– Diễn đạt bằng hình ảnh ẩn dụ: câu 8,9

    + hình ảnh trồng cây ẩn dụ cho người đi trước đã có công gây dựng thành quả cho mình hưởng thụ( quả)

    + một cây tượng trựng cho sức mạnh đơn lẻ một người , ba cây hướng tới sức mạnh lớn của nhiều người

– Từ và câu có nhiều nghĩa: câu 2,3,4,8,9

Luyện tập

Câu	Đồng nghĩa	Trái nghĩa
1	– Người sống hơn đống vàng – Lấy của che thân không ai lấy thân che của	– Của trọng hơn người
2	– Trông mặt mà bắt hình dong	– Nhất lé , nhì lùn, tam hô, tứ sún
3	– Chết trong còn hơn sống đục – Giấy rách phải giữ lấy lề	– Một miếng khi đói bằng một gói khi no – Con ơi nhớ lấy lời cha /Một năm ăn trộm bằng ba năm làm
4	– Muốn biết phải hỏi muốn giỏi phải học – Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói	Đi đâu mà vội mà vàng/ Mà vấp phải đá mà quàng phải dây
5	– Muốn sang sông phải bắc cầu kiều/Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy – Nhất tự vi sư bán tự vi sư	– Qua cầu rút ván – Thua thầy một vạn không bằng kém bạn một li
6	– Ở chọn nơi, chơi chọn bạn – Giàu vì bạn sang vì vợ	Tin bọ mất bọ, tin bạn mất vợ nằm co ro một mình
7	– Lá lành đùm lá rách – Bầu ơi thương lấy bí cùng / Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn	Cứu vật vật trả ơn, cứu người người trả oán
8	– Uống nước nhớ nguồn – Uống nước nhớ người đào giếng	– Ăn cháo đá bát – Được chim bẻ ná, được đá quên nơm
9	Góp gió thành bão, góp câu nên rừng	– Kiến tha lâu cũng đầy tổ – Lắm thầy thối ma