Xem toàn bộ tài liệu Lớp 8: tại đây

A. Lý thuyết & Phương pháp giải

– Phản ứng phân huỷ là phản ứng hoá học trong đó một chất phản ứng sinh ra hai hay nhiều chất mới.

Ví dụ:

2KMnO₄ K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂↑

2KClO₃ 2KCl + 3O₂↑

– Các bước giải bài tập:

+ Tính số mol các chất đã cho

+ Viết phương trình hóa học

+ Xác định chất dư, chất hết (nếu có), tính toán theo chất hết

+ Tính khối lượng hoặc thể tích các chất theo yêu cầu đề bài

– Nắm vững kiến thức về lập phương trình hóa học, cân bằng hóa học và các công thức chuyển đổi khối lượng, thể tích

– Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng: m_{tham gia} = m_{sản phẩm}

– Nếu bài cho số liệu số mol cả chất tham gia phản ứng và chất sản phẩm thì tính toán theo chất sản phẩm.

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Hãy cho biết những phản ứng sau đây thuộc loại phản ứng hóa hợp hay phản ứng phân hủy, vì sao?

a) 2KMnO₄ K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂↑

b) CaO + CO₂

CaCO₃.

c) 2HgO 2Hg + O₂↑

d) Cu(OH)₂ CuO + H₂O.

Hướng dẫn giải:

– Phản ứng b) là phản ứng hóa hợp do chỉ có một chất mới được tạo thành từ hai chất ban đầu.

– Phản ứng a); c); d) là phản ứng phân hủy do từ một chất sinh ra hai hay nhiều chất mới.

Ví dụ 2: Nung đá vôi CaCO₃ thu được vôi sống CaO và khí cacbonic CO₂

a. Viết phương trình hóa học của phản ứng.

b. Phản ứng nung vôi thuộc loại phản ứng nào? Vì sao?

Hướng dẫn giải:

a. Phương trình hóa học: CaCO₃

CaO + CO₂↑

b. Phản ứng nung vôi thuộc phản ứng phân hủy. Vì dưới tác động của nhiệt độ, từ một chất CaCO₃ (đá vôi) bị phân hủy thành hai chất: vôi sống (CaO) và khí cacbonic(CO₂).

Ví dụ 3: Nung nóng Kali nitrat (KNO₃) tạo thành Kali nitrit (KNO₂) và khí oxi.

a. Viết PTHH biểu diễn sự phân huỷ

b. Tính khối lượng KNO3 cần dùng để điều chế được 1,68 lít khí oxi ( đktc)

Hướng dẫn giải:

a. Phương trình hóa học: 2KNO₃ 2KNO₂ + O₂↑

b. n_O2 = = 0,075 mol

Theo phương trình: n_KNO3 = 2n_O2 = 2.0,075 = 0,15 mol

Khối lượng KNO₃ cần dùng là: m_KNO3 = 0,15.101 = 15,15 gam

C. Bài tập vận dụng

Câu 1: Chọn định nghĩa phản ứng phân huỷ đầy đủ nhất:

A. Phản ứng phân huỷ là phản ứng hoá học trong đó một chất sinh ra một chất mới.

B. Phản ứng phân huỷ là phản ứng hoá học trong đó một chất sinh ra hai chất mới.

C. Phản ứng phân huỷ là phản ứng hoá học trong đó một chất sinh ra hai hay nhiều chất mới.

D. Phản ứng phân huỷ là phản ứng hoá học có chất khí thoát ra.

Đáp án C

Định nghĩa: Phản ứng phân huỷ là phản ứng hoá học trong đó một chất sinh ra hai hay nhiều chất mới.

Câu 2: Chọn nhận xét đúng:

A. Phản ứng phân hủy là một dạng của phản ứng hóa học.

B. Phản ứng hóa hợp là phản ứng oxi hóa khử.

C. Phản ứng phân hủy là phản ứng sinh ra duy nhất 2 chất mới.

D. Cả A và C đều đúng.

Đáp án A

Phản ứng phân hủy là phản ứng hóa học trong đó một chất sinh ra hai hay nhiều chất mới

Câu 3: Số sản phẩm tạo thành của phản ứng phân hủy là

A. 2 sản phẩm.

B. 3 sản phẩm.

C. 1 sản phẩm.

D. 2 hay nhiều sản phẩm.

Đáp án D

Phản ứng phân hủy là phản ứng hóa học trong đó một chất sinh ra hai hay nhiều chất mới

Ví dụ: 2KMnO₄

K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂↑

Câu 4: Phản ứng phân hủy là

A. Ba + 2HCl → BaCl₂ + H₂↑

B. Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂ ↑

C. CaO + CO₂ CaCO₃

D. 2KMnO₄ K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂↑

Đáp án D

Vì từ một chất ban đầu là KMnO₄ sinh ra nhiều chất mới: K₂MnO₄ ,MnO₂ ,O₂

Câu 5: Cho các phản ứng sau:

1) 2FeCl₂ + Cl2 → 2FeCl₃

2) CuO + H₂

Cu + H₂O

3) 2KNO₃ 2KNO₂ + O₂ ↑

4) 2Fe(OH)₃ Fe₂O₃ + 3H₂O

5) CH₄ + 2O₂

CO₂↑ + 2H₂O

Số phản ứng phân hủy là:

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Đáp án B

Phản ứng phân hủy là phản ứng hóa học trong đó một chất phản ứng sinh ra hai hay nhiều chất mới

Các phản ứng phân hủy là:

3) 2KNO₃ 2KNO₂ + O₂ ↑

4) 2Fe(OH)₃ Fe₂O₃ + 3H₂O

Câu 6: Phản ứng phân hủy nào sau đây không điều chế oxi trong phòng thí nghiệm:

A. 2KMnO₄ K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂ ↑

B. 2H₂O₂ 2H₂O + O₂↑

C. 2KClO₃ 2KCl + 3O₂↑

D. 2H₂O 2H₂↑ + O₂↑

Đáp án D

2H₂O 2H₂↑ + O₂↑ là phản ứng sản xuất khí oxi trong công nghiệp

Câu 7: Oxi có thể thu được từ phản ứng phân hủy chất nào sau đây?

A. KMnO₄.

B. NaHCO₃.

C. (NH₄)₂SO₄.

D. CaCO₃.

Đáp án A

Trong phòng thí nghiệm, người ta điều chế khí oxi bằng cách đun nóng những hợp chất giàu oxi và dễ phân hủy ở nhiệt độ cao như KMnO₄ và KClO₃.

Câu 8: Số gam KMnO₄ cần phân hủy để điều chế được 2,24 lít khí oxi (đktc) là:

A. 20,7g

B. 42,8g

C. 14,3g

D. 31,6g

Đáp án D

n_O2 = = 0,1 mol

2KMnO₄ K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂ ↑

0,2 ← 0,1 (mol)

m_KMnO4 = 0,2.158 = 31,6 g

Câu 9: Khi phân hủy có xúc tác 122,5g Kaliclorat (KClO₃) thể tích khí oxi (đktc) thu được là :

A. 48 lít

B. 24,5 lít

C. 67,2 lít

D. 33,6 lít

Đáp án D

n_KClO3 = = 1 mol

2KClO₃ 2KCl + 3O₂↑

1 → 1,5 (mol)

Vậy V_O2 = 1,5.22,4 = 33,6 lít

Câu 10: Nhiệt phân hoàn toàn 31,6 gam KMnO₄, thu được V lít O₂ (đktc), biết hiệu suất phản ứng 80% . Giá trị của V là

A. 2,24

B. 1,792

C. 10,08

D. 8,96

Đáp án B

n_KMnO4 = = 0,2 mol

2KMnO₄ K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂ ↑

0,2 → 0,1 (mol)

Vì H% = 80% ⇒ n_{O2 thực tế} =0,1.80% = 0,08 mol

⇒ V_O2 = 0,08.22,4 = 1,792 (lít).