Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây
Bố cục:
– Phần 1 (2 khổ đầu): Tư thế hiên ngang ra trận của những người lính lái xe
– Phần 2 (4 khổ tiếp) Sự ngang tàng, lạc quan của lính lái xe Trường Sơn
– Phần 3 (còn lại): Ý chí chiến đấu vì miền Nam
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 133 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Nhan đề bài thơ có sự độc đáo, đặc biệt:
– Nhan đề dài, sự độc đáo
– Nhan đề làm nổi bật hình ảnh chiếc xe không có kính, phát hiện, sáng tạo của tác giả
– Thể hiện hiện thực khốc liệt của chiến tranh trên tuyến đường Trường Sơn
– Từ “bài thơ” đầu tiên nhằm tạo ấn tượng về chất thơ của hiện thực ấy
→ Nhan đề là sự sáng tạo của tác giả
Câu 2 (trang 133 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Những người lái xe trên tuyến đường Trường Sơn là những con người có tư thế đường hoàng.
– Tư thế ung dung, lạc quan trước tình thế nguy nan càng tô đậm phẩm chất can trường của người lính lái xe
+ Mặc kệ gió vào xoa mắt đắng
+ Mưa tuôn mưa xối
+ Bụi phun tóc trắng như người già
– Các hình ảnh tạo cảm giác ấn tượng, vừa quen, vừa lạ
– Tinh thần người lính vẫn vượt lên, vẫn yêu đời
+ Phì phèo châm điếu thuốc
+ Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha
– Tiếng “ừ” đời thường và ngang tàng chất lính, cũng là lời thách thức gian khó
– Tình cảm đồng đội thân thiết như gia đình “Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy”
– Ý chí quyết tâm giải phóng miền Nam
“Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim”
→ Hình ảnh những người lính lái xe Trường Sơn gan dạ, kiên cường, luôn giàu tinh thần lạc quan trước hiểm nguy của trận chiến vì miền Nam.
Câu 3 (trang 133 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Ngôn ngữ giọng điệu của bài thơ góp phần quan trọng trong việc khắc họa hình ảnh người chiến sĩ lái xe Trường Sơn
– Giọng điệu ngang tàng có chất nghịch ngợm đúng với chất trẻ trung, can trường của những người lính
– Giọng điệu làm cho thơ gắn với lời văn xuôi, tự nhiên gắn với lãng mạn
Câu 4 (trang 133 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Cảm nghĩ về thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mỹ:
– Khâm phục những con người hiên ngang dũng cảm, luôn chiến đấu vì mục đích, lý tưởng cao đẹp
– Yêu mến tính sôi nổi, vui nhộn, lạc quan, dễ gần, dễ mến giữa những người lính trong chiến tranh
Luyện tập
Bài 1 (trang 133 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Học thuộc lòng bài thơ
Bài 2 (trang 133 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Ấn tượng của người lái xe không kính trên đường ra trận đã được tác giả diễn giả cụ thể, sinh động
– Chiếc xe không có kính ra mặt trận tạo ra những cảm giác, đặc biệt, thể hiện rõ nét qua khổ thơ thứ hai
– Những khó khăn, nguy hiểm mà người lái xe phải đối diện:
+ Gió vào xoa mắt đắng – Hiện thực, cảm giác được vị giác hóa chân thực
+ Đường chạy thẳng vào tim
+ Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
– Phép phóng đại, ẩn dụ: chạy thẳng vào tim, như sa như ùa vào buồng lái
⇒ khiến người đọc cảm nhận được sự khó khăn, nguy hiểm người lính phải đối mặt