Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây
A. Soạn bài Đối thoại và độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự (ngắn nhất)
Câu 1 (trang 176 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):
Tìm hiểu đoạn văn trong SGK.
Câu 2 (trang 177 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):
a. Ba câu đầu đoạn trích là cuộc đối thoại giữa những người phụ nữ tản cư
– Tham gia câu chuyện có ít nhất 2 người
– Dấu hiệu cho ta thấy đó là một cuộc trò chuyện vì:
+ Về nội dung: học cùng bàn về tinh thần, thái độ của người làng Chợ Dầu trước cuộc càn của địch.
+ Về hình thức, có hai gạch đầu dòng dẫn lời nhân vật, thể hiện cuộc trao đổi qua lại.
b. – Câu “hà, nắng gớm, về nào” của ông Hai không phải là câu đối thoại mà chỉ là một câu nói bâng quơ không hướng đến ai.
– Vì câu nói này chỉ để ông Hai lảng tránh câu chuyện của những người phụ nữ tản cư.
– Trong đoạn trích có câu độc thoại như thế “Chúng bay …. nhục nhã thế này”.
c. Đó là những câu ông Hai tự hỏi chính mình. Đó là các câu độc thoại nội tâm vì trước những câu này không có gạch đầu dòng.
d. Tác dụng: Các hình thức đối thoại tạo không khí như cuộc sống thật, thể hiện thái độ căm giận của những người tản cư với dân làng chợ Dầu theo giặc.
→ Giúp nhà văn khắc họa sâu sắc tâm trạng đau đớn, dằn vặt của ôn Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc.
Luyện tập
Câu 1 (trang 178 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):
– Cuộc đối thoại diễn ra không bình thường giữa hai vợ chồng ông Hai.
– Có ba lượt lời trao nhưng chỉ có hai lượt lời đáp.
+ Lời thoại đầu của bà Hai, ông Hai không đáp.
+ Câu hỏi hai của bà được ông Hai khẽ nhúc nhích đáp lại bằng cách hỏi lại “Gì?”
+ Lần ba ông cũng chỉ đáp lời bà bằng một câu cụt lủn “Biết rồi”.
⇒ Cuộc đối thoại này giúp người đọc nhận ra tâm trạng buồn bã, đau khổ, thất vọng của ông Hai.
Câu 2 (trang 179 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Viết một đoạn văn kể chuyện theo đề tài tự chọn, trong đó sử dụng cả hình thức đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm.
Gợi ý:
Trái đất vẫn không ngừng chuyển động,cuộc sống vẫn cứ tiếp diễn như thường ngày,thời gian cũng trôi qua một cách nhanh chóng không chờ đợi ai và cái tuổi thơ dấu yêu giờ đây đã là quá khứ.Mưa!Mưa rơi từng hạt,mưa mang cái lạnh giá đến và mang một nỗi khắc khoải chống chếnh khiến cho con người không thoát khỏi sự cô đơn.Hướng ánh mắt xa xăm nhìn vào một khoảng không gian vô định,ta nhìn lại năm tháng thời học trò. Sau 20 năm xa quê, giờ đây tôi đang đặt chân tại cổng trường của ngôi trường cấp 3 cũ. Có một bóng dáng quen thuộc xuất hiện đi tới hướng tôi. Có phải thầy Tuấn dạy Toán không nhỉ? Thôi đúng thầy rồi? Sao giờ đây Thầy lại nhiều tóc trắng quá vậy. Tôi lặng người nghĩ cũng 20 năm rồi. Thầy giáo dạy Toán của tôi hồi nào còn đẹp trai và phong độ nhất trường kia đâu rồi? Thời gian thật vô tình mà?
– Em chào thầy ạ! Thầy còn nhớ em không thầy?
– Tâm đúng không? Lớp trưởng lớp 12D đây à.
– Vâng, em đây ạ. (Tôi xúc động nghẹn ngào). Thầy khỏe không thầy?
– Thầy khỏe, nào vào đây nói chuyện và tham quan trường với thầy chứ nhỉ?
Thế rồi hai thầy cho cùng nhau ngồi ghế đá sân trường ôn lại những kỉ niệm ngày xưa.
B. Kiến thức cơ bản
1.Đối thoại: hình thức đối đáp, trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người
2.Độc thoại: lời của người nào đó nói với chính mình, hoặc nói với ai đó trong tâm tưởng
3. Độc thoại nội tâm: trong văn tự sự, khi người độc thoại nói thành lời thì phía trước câu có gạch đầu dòng, khi không thành lời thì không có gạch đầu dòng.