Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây
Bố cục
– Phần 1: Từ đầu … không nhúc nhích: Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc Pháp
– Phần 2: Tiếp … đôi phần: Cuộc sống của ông Hai sau khi nghe tin làng theo giặc
– Phần 3: Còn lại: Niềm sung sướng, tự hào khi tin làng chợ Dầu theo giặc được cải chính
Tóm tắt
Truyện kể về ông Hai quê ở làng Chợ Dầu. Vì cuộc sống của gia đình, vì cuộc kháng chiến,ông phải rời làng.Tối nào ông cũng sang nhà bác Thứ để nói chuyện về làng cho đỡ nhớ. Hằng ngày ông đến phòng Thông tin để theo dõi tin tức về làng. Một hôm, nhận được tin làng theo giặc, ông bàng hoàng, xấu hổ tủi nhục.Mấy ngày liền ông không bước chân ra khỏi nhà.Bế tắc, đau khổ,ông tâm sự với đứa con út cho vơi đi nỗi lòng.Rồi một hôm nhận được tin cải chính, ông Hai sung sướng tột độ.Mặc dù nhà bị đốt nhưng ông vẫn vui vẻ đi khoe và kể về làng như trước.
Soạn bài
Câu 1 (trang 174 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Đó là tình huống ông Hai tình cờ nghe được tin dân làng chợ Dầu trở thành Việt gian theo Pháp, phản lại kháng chiến, phản lại cụ Hồ
Câu 2 (trang 174 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Diễn biến tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giăc
– Khi tình cờ nghe những người tản cư nói về tin làng chợ Dầu theo giặc: “Cổ ông lão nghẹn ắng lại…. giọng lạc đi”
– Khi người tản cư đưa ra dẫn chứng cụ thể: ông lảng sang chuyện khác, cười nhạt thếch. Ông cúi gằm mặt mà đi, trong sự trốn tránh vì xấu hổ nhục nhã
– Nhìn đàn con chơi sậm chơi sụi ngoài sân: Ông nghĩ đến sự hắt hủi, khinh bỉ của mọi người dành cho những đứa trẻ của làng Việt gian. Ông nguyền rủa họ đã phản bội, đầu hàng, bán nước
– Khi nói chuyện với bà Hai: Thái đội của ông Hai vừa bực bội, vừa đau đớn, cố kìm nén, ông gắt bà vô cớ, trằn trọc thở dài, lo lắng đến mức chân tay bủn rủn, nín thở, lắng nghe, không nhúc nhích..
– Vài hôm sau đó: Ông không dám ra khỏi nhà, không dám đi đâu, chỉ dám lén nghe người ta nói chuyện
– Khi bị mụ chủ nhà từ chối cho ở: ông Hai bày tỏ quan điểm “Làng thì yêu thật nhưng làng đã theo Tây rồi thì phải thù”
– Khi tin làng chợ Dầu theo giặc được cải chính: Ông vui mừng hớn hở, ông không tiếc ngôi nhà đã bị cháy, ông chạy đi khoe với hết người này người nọ. Tối hôm ấy ông sang nhà bác Thứ kể về làng của mình.
Ông Hai cảm thấy đau đớn, tủi khổ về tin làng theo giặc là vì trong lòng ông luôn có một niềm tin khôn nguôi về tinh thần yêu nước của làng ông. Tin đó rơi xuống giống như một sự phản bội. Phản bội là niềm tin của ông, phản bội lại cách mạng, cụ Hồ. Ông tin cách mạng, ông theo cụ Hồ, do đó làng theo giặc là trở thành kẻ thù của ông, mặc dù đó là nơi ông yêu thương, gắn bó.
Câu 3 (trang 174 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
– Ông Hai trò chuyện như vậy với đứa con nhỏ thực chất là để tự nhủ với lòng mình, để giãi bày tâm trạng của mình
– Qua đó chúng ta thấy được tình yêu làng, yêu quê hương đất nước ở trong lòng ông Hai. Tấm lòng thủy chung với kháng chiến với cụ Hồ của ông Hai. Ông Hai yêu làng đấy, nhưng ông còn yêu cách mạng hơn.
Câu 4 (trang 174 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Nghệ thuật miêu tả tâm lí được thể hiện rất cụ thể, có diễn biến, quá trình, được biểu hiện qua suy nghĩ, hành động, thái độ của nhân vật. Tác giả đặt nhân vật vào những tình huống bất ngờ mà hợp lí không chỉ tạo kịch tính cho câu chuyện mà còn giúp làm rõ những day dứt, đau khổ, giải tỏa của nhân vật. Nhân vật ông Hai vừa chân thực, giản dị, vừa sống động lại có chiều sâu
Luyện tập
Câu 1 (trang 174 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc, ông Hai đau đớn tủi hổ vô cùng. Tác giả đã diễn tả rất cụ thể diễn biến tâm trạng nhân vật ông Hai trước cái tin dữ đó. Thoạt đầu, nghe được tin đột ngột từ người đàn bà tản cư nói ra, ông Hai bàng hoàng đến sững sờ. “Cổ họng ông nghẹn ắng lại, da mặt tê rân rân, ông lão lặng đi tưởng như không thở được”. “Ông sinh ra nghi ngờ, cố chưa tin vào cái tin ấy. Nhưng những người tản cư đã kể rành rọt quá làm ông không thể không tin”. Từ lúc ấy, tâm trạng ông Hai bị ám ảnh, day dứt với mặc cảm là kẻ phản bội. Nghe tiếng chửi bọn Việt gian, ông cúi gằm mặt xuống mà đi.
Về đến nhà, ông nằm vật ra giường, tủi thân khi nhìn đàn con. “nước mắt ông lão cứ giàn ra”. “Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng, hắt hủi đấy ư?” Ông giận lây và trách cứ những người trong làng phản bội. Tủi thân, ông Hai thương con, thương dân làng chợ Dầu, thương thân mình phải mang tiếng là dân làng Việt gian.
Suốt mấy ngày hôm sau, ông Hai không dám đi đâu, chỉ quanh quẩn ở xó nhà, nghe ngóng binh tình bên ngoài. Ông sống trong tâm trạng nơm nớp lo sợ, xấu hổ và nhục nhã. Cứ thoáng nghe thấy Tây, Việt gian, cam-nhông là ông lại “lủi ra một góc nhà nín thít”.
Câu 2 (trang 174 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
– Những truyện ngắn, bài thơ viết về tình cảm quê hương, đất nước: Tre Việt Nam – Nguyễn Duy, Quê hương – Giang Nam.
– Nét riêng của truyện ngắn Làng: tình cảm quê hương đất nước được đặt trong sự gắn bó khăng khít với nhau, hòa quyện, thống nhất với nhau, tình cảm ấy được làm nổi bật lên trong hoàn cảnh cụ thể là cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc.