Xem toàn bộ tài liệu Lớp 10 – Chân Trời Sáng Tạo: tại đây

* Trước khi đọc:

Câu hỏi (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Hãy kể tên một số tác phẩm (thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết,…) viết về những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của nhân dân ta trong thế kỉ XX và chia sẻ cảm nghĩ của bạn về một trong những tác phẩm ấy.

Trả lời:

Một số tác phẩm viết về những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của nhân dân ta trong thế kỉ XX: Màu tím hoa sim (Hữu Loan, 1949), Bức tranh (Nguyễn Minh Châu, 1983), Tây Tiến (Quang Dũng, 1986), Thời xa vắng (Lê Lựu, 1986), Nỗi buồn chiến tranh (Bảo Ninh, 1990).

* Đọc văn bản

1. Theo dõi: Chú ý quá trình làm quen và diễn biến tình cảm giữa hai nhân vật qua lời kể và lời thoại.

Trả lời:

– Quá trình làm quen và diễn biến tình cảm giữa hai nhân vật qua lời kể và lời thoại vô cùng tự nhiên, gần gũi và chân thật. Ngay lúc đầu bắt chuyện các nhân vật đã có những lời nói vô cùng gần gũi, không hề câu nệ.

2. Theo dõi: Chú ý lời giới thiệu của Giang về nhân vật “tôi” và tác động của nó đến các nhân vật.

Trả lời:

Giới thiệu của Giang về nhân vật “tôi” và tác động của nó đến các nhân vật.

3. Suy luận: Đây có phải là hoàn cảnh phù hợp để tình cảm thân mật, yêu mến giữa Giang và “tôi” nảy nở?

Trả lời:

– Đây chính là hoàn cảnh phù hợp để tình cảm thân mật, yêu mến giữa Giang và “tôi” nảy nở.

4. Theo dõi: Lời nói, thái độ của bố Giang khi gặp Hùng lần này có gì khác so với lần trước?

Trả lời:

Lời nói, thái độ của bố Giang khi gặp Hùng lần này thể hiện sự vui mừng, phấn khởi, gần gũi, chân tình khi gặp một người quen ở chiến trường. Lời nói và thái độ này hoàn toàn khác với lần đầu, khi bố Giang chưa biết gì về nhân vật “tôi”.

5. Suy luận: Hai đoạn văn này là lời của ai nói với ai?

Trả lời:

Hai đoạn văn này là lời của nhân vật “tôi” nói với chính mình và với người đọc

* Sau khi đọc

Nội dung chính: Câu chuyện kể bằng giọng văn nhẹ nhàng, điềm đạm về kỉ niệm trong quá khứ của nhà văn, đặc biệt là kí ức về chiến tranh. Đây là những câu chuyện cảm động về tình người, tình yêu, đau khổ, hạnh phúc.

Trả lời câu hỏi:

Câu 1 (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Chỉ ra một số câu văn, đoạn văn có sự đan xen giữa lời kể của người kể chuyện và lời của nhân vật trong văn bản trên.

Trả lời:

Một số câu văn, đoạn văn có sự đan xen giữa lời của người kể chuyện và lời của nhân vật trong văn bản:

“Tôi mở túi phòng hóa đeo bên hông lấy gói bít cốt mẹ dúi cho hồi trưa, và rót chè tươi trong ấm tích ra bát. Bít cốt chiêu với chè tươu, định thế. Thấy vậy, đang lúi húi xâu lại quai dép cho tôi, Giang vội kêu lên:

– Ôi em quên. Có cơm mà, để em dọn mời anh”.

Câu 2 (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Liệt kê những cuộc gặp gỡ giữa các nhân vật trong văn bản. Những cuộc gặp gỡ ấy cho thấy cách đối xử của con người với nhau, nhất là với những người lính trong hoàn cảnh chiến tranh như thế nào?

Trả lời:

– Những cuộc gặp gỡ giữa các nhân vật trong văn bản:

+ Nhân vật “tôi” gặp Giang.

+ Nhân vật “tôi” và bố của Giang gặp nhau lần đầu.

+ Nhân vật “tôi” và bố của Giang gặp nhau lần thứ hai trên chiến trường.

Những cuộc gặp gỡ ấy cho thấy con người đối xử với nhau bằng chân tình, nhất là giữa những người lính trong hoàn cảnh chiến tranh, gặp được nhau càng mừng rỡ hơn bao giờ hết.

Câu 3 (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Đặc điểm, tính cách của một nhân vật trong truyện thường được thể hiện qua các hành vi, lời nói của nhân vật ấy trong hoàn cảnh giao tiếp cụ thể, gắn với một hay một số điểm nhìn nhất định (của người kể chuyện, của chính nhân vật hoặc của một nhân vật khác,…). Hãy phân tích tính cách của nhân vật Giang theo gợi ý trong bảng dưới đây (làm vào vở):

Hình ảnh của Giang (1)	Qua điểm nhìn (2)	Nét tính cách nổi bật (3)
Tại giếng nước công cộng, khi tình cờ gặp anh tân binh.
Tại nhà cùng với anh tân binh và bố Giang.
Tại chiến trường qua lời của bố Giang.

Trả lời:

Hình ảnh của Giang (1)	Qua điểm nhìn (2)	Nét tính cách nổi bật (3)
Tại giếng nước công cộng, khi tình cờ gặp anh tân binh.	Điểm nhìn của nhân vật “tôi”.	Ân cần, chu đáo.
Tại nhà cùng với anh tân binh và bố Giang.	Điểm nhìn của nhân vật “tôi”.	Chu đáo, dễ thương.
Tại chiến trường qua lời của bố Giang.	Điểm nhìn của bố Giang.	Luôn nhắc và nhớ đến nhân vật “tôi”.

Câu 4 (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Nhận xét về cách lựa chọn và sử dụng ngôi kể, điểm nhìn trong tác phẩm.

Trả lời:

Việc chọn ngôi kể thứ nhất khiến cho tác phẩm trở thành lời kể chuyện của người đã từng tham gia sự việc, chia sẻ những suy nghĩ và cảm xúc cá nhân. Cách lựa chọn và sử dụng ngôi kể, điểm nhìn như vậy giúp tác phẩm trở nên gần gũi với người đọc.

Câu 5 (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Xác định chủ đề của tác phẩm và cho biết dựa vào đâu để bạn xác định như vậy.

Trả lời:

Dựa vào vấn đề chính trong tác phẩm, có thể xác định chủ đề của tác phẩm là sự gặp gỡ và tình cảm quyến luyến giữa người chiến sĩ và một người con gái Hà Nội.

Câu 6 (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Theo bạn, tư tưởng của tác phẩm Giang là gì? Hai đoạn văn cuối có vai trò như thế nào trong việc thể hiện tư tưởng của tác phẩm?

Trả lời:

– Theo tôi, tư tưởng của tác Giang là:

+ Nói đến những kí ức trong thời chiến tranh sẽ là những kí ức còn mãi, trở thành nỗi đau âm thầm.

+ Những cuộc gặp gỡ tình cờ, vẩn vơ nhưng sẽ để lại lưu luyến, nhớ mãi không thể xóa nhòa.

– Hai đoạn văn cuối là lời trữ tình ngoại đề, nói lên tư tưởng của tác phẩm

Câu 7 (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Xung quanh việc Giang đột nhiên nhận “anh bộ đội” mới gặp lần đầu là bạn học của cô và “phịa” ra cái tên Hùng để giới thiệu anh với bố của mình, sau đó lại dùng xe đạp của bố để đưa anh về đơn vị,… có những ý kiến khác nhau. Một số người cho rằng Giang xử sự như thế là phù hợp với tình huống, hoàn cảnh cụ thể; một số khác lại phủ nhận điều đó. Hãy cho biết ý kiến của bạn.

Trả lời:

Xung quanh việc Giang đột nhiên nhận “anh bộ đội” mới gặp lần đầu là bạn học của cô và “phịa” ra cái tên Hùng để giới thiệu anh với bố của mình, sau đó lại dùng xe đạp của bố để đưa anh về đơn vị,… có những ý kiến khác nhau. Một số người cho rằng Giang xử sự như thế là phù hợp với tình huống, hoàn cảnh cụ thể; một số khác lại phủ nhận điều đó. Theo tôi, cách xử sự của Giang là phù hợp với tình huống, hoàn cảnh cụ thể.