Xem toàn bộ tài liệu Lớp 10 – Chân Trời Sáng Tạo: tại đây

Câu hỏi trang 49 Địa Lí 10:

Lời giải:

Phạm vi phân bố các đới và kiểu khí hậu trên Trái Đất

Đới khí hậu	Kiểu khí hậu	Phạm vi
Cực		Hai cực Bắc và Nam
Cận cực		Bắc Canada, Bắc Liên bang Nga
Ôn đới	– Ôn đới lục địa – Ôn đới gió mùa – Ôn đới hải dương	Khu vực ôn đới: Bắc Mĩ, châu Âu, Liên bang Nga, Bắc Á, Đông Á, cực Nam của Nam Mĩ,…
Cận nhiệt	– Cận nhiệt lục địa – Cận nhiệt gió mùa – Cận nhiệt địa trung hải	Khu vực cận chí tuyến: Bắc Phi, Tây Á, Tây Nam Á, Ô-xtrây-li-a, cực Nam Phi, một phần phía Nam của Nam Mĩ,…
Nhiệt đới	– Nhiệt đới lục địa – Nhiệt đới gió mùa	Khu vực nhiệt đới: Trung Phi, Trung và Nam Mĩ, Nam Á, Đông Nam Á,…
Cận xích đạo		Quan khu vực cận xích đạo: Trung Phi, Bra-xin, Nam Á, Bắc Ô-xtrây-li-a,…
Xích đạo		Quanh xích đạo: vịnh Ghi-nê, Đông Nam Á hải đảo, trung tâm Nam Mĩ,…

Câu hỏi trang 50 Địa Lí 10:

– Xác định các địa điểm trên thuộc đới khí hậu nào trên bản đồ.

– Điền các thông tin phân tích nhiệt độ và lượng mưa theo các bảng sau:

Hình 11.2. Biểu đồ nhiệt độ, lượng mưa của một số địa điểm

Bảng 11.1. Đặc điểm nhiệt độ của một số kiểu khí hậu tại các địa điểm

Địa điểm	Kiểu khí hậu	Nhiệt độ trung bình tháng thấp nhất		Nhiệt độ trung bình tháng cao nhất		Biên độ nhiệt năm
		Tháng	Nhiệt độ (0C)	Tháng	Nhiệt độ (0C)
Hà Nội (Việt Nam)	Nhiệt đới gió mùa
U-lan Ba-to (Mông Cổ)	Ôn đới lục địa
Luân Đôn (Anh)	Ôn đới hải dương
Lix-bon (Bồ Đào Nha)	Cận nhiệt Địa Trung Hải

Bảng 11.2. Đặc điểm lượng mưa của một số kiểu khí hậu tại các địa điểm

Địa điểm	Kiểu khí hậu	Lượng mưa trung bình năm (mm)	Mưa nhiều		Mưa ít
			Các tháng	Lượng mưa (≥100mm)	Các tháng	Lượng mưa (≥100mm)
Hà Nội (Việt Nam)	Nhiệt đới gió mùa
U-lan Ba-to (Mông Cổ)	Ôn đới lục địa
Luân Đôn (Anh)	Ôn đới hải dương
Lix-bon (Bồ Đào Nha)	Cận nhiệt Địa Trung Hải

Lời giải:

1. Đặc điểm nhiệt độ của một số kiểu khí hậu tại các địa điểm

Địa điểm	Kiểu khí hậu	Nhiệt độ trung bình tháng thấp nhất		Nhiệt độ trung bình tháng cao nhất		Biên độ nhiệt năm
		Tháng	Nhiệt độ (0C)	Tháng	Nhiệt độ (0C)
Hà Nội (Việt Nam)	Nhiệt đới gió mùa	1	17	5	28	11
U-lan Ba-to (Mông Cổ)	Ôn đới lục địa	1	-3	7	24	27
Luân Đôn (Anh)	Ôn đới hải dương	12	2	6	14	12
Lix-bon (Bồ Đào Nha)	Cận nhiệt Địa Trung Hải	1	8	7	19	11

2. Đặc điểm lượng mưa của một số kiểu khí hậu tại các địa điểm

Địa điểm	Kiểu khí hậu	Lượng mưa trung bình năm (mm)	Mưa nhiều		Mưa ít
			Các tháng	Lượng mưa (≥100mm)	Các tháng	Lượng mưa (≥100mm)
Hà Nội (Việt Nam)	Nhiệt đới gió mùa	1694	7	325	1	20
U-lan Ba-to (Mông Cổ)	Ôn đới lục địa	220	6	55	10 đến 1	0
Luân Đôn (Anh)	Ôn đới hải dương	607	8	65	1, 2	45
Lix-bon (Bồ Đào Nha)	Cận nhiệt Địa Trung Hải	747	11	115	7, 8	10

Câu hỏi trang 51 Địa Lí 10:

– Thu thập thông tin về một số hiện tượng thời tiết trong thực tế như: sương, mưa đá,…

– Viết một báo cáo ngắn giải thích nguyên nhân gây ra các hiện tượng trên.

Lời giải:

– Học sinh tìm hiểu thông tin qua sách, báo hoặc internet.

– Ví dụ: Hiện tượng mưa đá

Mưa đá là hiện tượng mưa dưới dạng hạt hoặc cục băng có hình dáng và kích thước khác nhau do đối lưu cực mạnh từ các đám mây dông gây ra. Kích thước có thể từ 5 mm đến hàng chục cm, thường cỡ khoảng một vài cm, có dạng hình cầu không cân đối. Những hạt mưa đá thường rơi xuống cùng với mưa rào. Mưa đá thường kết thúc rất nhanh trong vòng 5 -10 phút, lâu nhất cho cả một vệt mưa cũng chỉ 20 – 30 phút.

Mưa đá thường xảy ra ở vùng núi hay khu vực giáp biển, giáp núi (bán sơn địa), còn vùng đồng bằng ít xảy ra hơn. Vì vậy ở Việt Nam mưa đá có thể xảy ra ở khắp các vùng miền. Riêng ở vùng núi phía bắc Việt Nam, từ tháng 1 đến tháng 5 hàng năm thường có mưa đá, nhiều nhất là từ tháng 3 đến tháng 5, mà nguyên nhân chủ yếu là các đợt front lạnh cực mạnh tràn về nhanh.

Mưa đá thường hay hình thành trong các tháng chuyển tiếp giữa mùa lạnh sang mùa nóng (tháng 4, 5 và 6) hoặc giữa mùa nóng sang mùa lạnh (tháng 9, 10 và 11), Mưa đá được hình thành khi các dòng không khí lên xuống mãnh liệt (hay còn gọi là đối lưu).
 Vào mùa nóng ẩm, nắng gay gắt, hàm lượng hơi nước trong không khí rất cao. Khí quyển ở tầng thấp nhận được nhiều nhiệt năng sẽ nóng lên, hình thành cột không khí dưới nóng trên lạnh. Lúc này các dòng không khí lên xuống mãnh liệt làm phát sinh và tạo ra những đám mây vũ tích có khả năng gây mưa đá. Mưa đá có hai dạng sau:

– Mưa đá nhỏ: dưới dạng những hạt băng trong suốt rơi xuống từ đám mây, các hạt hầu như có hình cầu, và đôi khi hình nón, đường kính có thể bằng hoặc lớn hơn 5mm.

– Mưa đá: dưới dạng những hạt nước đá, có thể trong suốt, có thể đục một phần hay tất cả. Cục đá thường hình cầu, hình nón, hoặc không đều. Đường kính từ 5mm đến 50mm. Mưa đá rơi xuống từ đám mây, hoặc rơi rời rạc, hoặc kết thành màn không đều.
 Các cục nước đá có trọng lượng khoảng từ 5 gram đến vài ba trăm gram. Vận tốc rơi từ trên cao xuống khá lớn và gia tăng tỉ lệ với kích thước và trọng lượng của cục đá. Tốc độ rơi dao động trong khoảng 30 – 60m/s, cá biệt có thể lên tới 90m/s. Với vận tốc như vậy nên khi rơi xuống mặt đất hay các thảm thực vật, mưa đá đã gây nên những thiệt hại nghiêm trọng.

Việc dự báo mưa đá và khu vực chính xác sẽ có mưa đá là rất khó. Chúng ta cũng không có cách nào ngăn chặn được mưa đá bởi đó là hiện tượng thời tiết với những diễn biến bất thường của các luồng không khí nóng và lạnh. Người dân ở các khu vực hay có mưa đá cần thường xuyên theo dõi thông tin thời tiết để sớm biết có khả năng xảy ra mưa đá và luôn chuẩn bị sẵn các phương án trú, tránh an toàn cho người, vật nuôi và hạn chế tác hại của mưa đá đối với các vật dụng, đồ dùng, máy móc,… nếu nó xảy ra. Mưa đá còn có thể mang tới những mối nguy hại khác chẳng hạn mang theo độc tố, acid…