Xem toàn bộ tài liệu Lớp 10 – Chân Trời Sáng Tạo: tại đây

Mở đầu trang 44 Kinh tế và Pháp luật 10:

Lời giải:

– Hoạt động sản xuất, kinh doanh sản phẩm đặc sản chè khô đóng gói đã đem lại hiệu quả kinh tế cao cho cơ sở sản xuất, giúp cơ sở sản xuất, kinh doanh thu được lợi nhuận, góp phần phát triển nền kinh tế chung.

– Hoạt động sản xuất kinh doanh này còn góp phần giải quyết việc làm cho người lao động, giúp họ có thêm thu nhập.

– Hơn thế nữa, việc sản xuất ra sản phẩm chè khô đóng gói đã phục vụ nhu cầu uống trà của người tiêu dùng.

Câu hỏi trang 45 Kinh tế và Pháp luật 10:

– Đâu là điểm nổi bật trong hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ti A?

– Hoạt động sản xuất kinh doanh mang lại giá trị gì cho Công ti A và xã hội?

Lời giải:

– Điểm nổi bật trong hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ti A

+ Có hệ thống dây chuyền máy móc, nhà xưởng cùng công nghệ hiện đại.

+ Lao động có tay nghề cao

– Hoạt động sản xuất kinh doanh mang lại giá trị cho Công ti A và xã hội:

+ Thu được nhiều lợi nhuận từ hoạt động sản xuất, kinh doanh

+ Người tiêu dùng được sử dụng những sản phẩm có chất lượng

+ Một lượng lớn người lao động có việc làm ổn định

+ Đóng góp sự tăng trưởng kinh tế địa phương

+ Các đơn vị cùng ngành khác có nguồn nguyên vật liệu uy tín

Câu hỏi trang 45 Kinh tế và Pháp luật 10:

Nêu những đặc điểm và hiệu quả của mô hình hộ sản xuất kinh doanh trên.

Lời giải:

-Đặc điểm

+ Là đơn vị kinh tế tự chủ của cá nhân.
+ Chủ yếu hoạt động nông nghiệp: chăn nuôi, trồng trọt và tham gia hoạt động phi nông nghiệp khác.

+ Quy mô sản xuất kinh doanh nhỏ chủ yếu ở mức gia đình và trang trại.

+ Khả năng quản lý ban đầu còn rất nhiều hạn chế xong được tích lũy qua kinh nghiệm hoặc học hỏi.

– Hiệu quả

+ Sản lượng đàn lợn, hồ cá, gà vịt, xoài tăng lên đáng kể, hiệu quả kinh tế cao.

+ Tạo công ăn việc làm với mức thu nhập ổn định cho 6 nhân công ở địa phương.

Câu hỏi trang 46 Kinh tế và Pháp luật 10:

– Hợp tác xã Q và Liên hiệp Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp M có những đặc điểm gì?

– Mô hình hợp tác xã có ưu điểm như thế nào so với mô hình hộ sản xuất kinh doanh?

Lời giải:

– Đặc điểm:

+ Hợp tác xã Q: Là tổ chức kinh tế tập thể, do 38 thành viên tự nguyện thành lập hợp tác với nhau trong lĩnh vực vận tải. Hoạt động của hợp tác xã Q nhằm đáp ứng nhu cầu chung của các thành viên, trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lí hợp tác xã.

+ Liên hiệp hợp tác xã: Là tổ chức kinh tế tập thể do 4 hợp tác xã cùng nhau hợp tác, tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất nuôi, trồng, chế biến thủy hải sản nhằm đáp ứng nhu cầu chung của hợp tác xã thành viên trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lí Liên hiệp hợp tác xã.

– Ưu điểm so với mô hình hộ sản xuất kinh doanh

+ Được nhận nhiều ưu đãi, chính sách hỗ trợ từ nhà nước.

+ Vốn đầu tư nhiều do hợp tác xã có nhiều thành viên.

+ Hạn chế được rủi ro khi tham gia sản xuất, kinh doanh.

+ Được học hỏi kinh nghiệm sản xuất từ các thành viên trong hợp tác xã.

Câu hỏi trang 46 Kinh tế và Pháp luật 10:

– Kể tên các loại hình doanh nghiệp và đặc điểm của các loại hình doanh nghiệp.

Lời giải:

– Công ti trách nhiệm hữu hạn một thành viên: do một tổ chức hoặc một cá nhân làm chủ sở hữu.

– Công ti trách nhiệm hữu hạn hai thành viên: có từ 2 đến 50 thành viên là tổ chức, các nhân.

– Công ti cổ phần: vốn điều lệ được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần. Cổ đông là tổ chức, cá nhân; số lượng cổ đông tối thiểu là 3 và không hạn chế số lượng tối đa. Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp.

– Doanh nghiệp tư nhân: do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp.

– Doanh nghiệp nhà nước: gồm các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, được quản lí dưới hình thức công ti trách nhiệm hữu hạn, công ti cổ phần.

– Công ti hợp danh: có ít nhất hai thành viên là chủ sở hữu chung của công ti, cùng nhau kinh doanh dưới một tên chung. Ngoài các thành viên hợp danh, công ti có thể có thêm thành viên góp vốn.

Câu hỏi trang 46 Kinh tế và Pháp luật 10:

– Nêu ưu và nhược điểm của các mô hình sản xuất kinh doanh đã nêu. 

Lời giải:

a. Công ti trách nhiệm hữu hạn một thành viên:

– Ưu điểm:

+ Chủ sở hữu công ty sẽ có toàn quyền quyết định mọi vấn đề liên quan đến hoạt động của công ty;

+ Chỉ chịu trách nhiệm về các hoạt động của công ty trong phạm vi số vốn góp vào công ty nên ít gây rủi ro cho chủ sở hữu;

+ Cơ cấu tổ chức gọn, linh động.

– Nhược điểm:

+ Việc huy động vốn của công ty sẽ bị hạn chế, công ty sẽ không có số vốn lớn để có thể triển khai những kế hoạch kinh doanh lớn; chịu sự điều chỉnh của pháp luật chặt chẽ hơn;

+ Không được rút vốn trực tiếp.

b. Công ti trách nhiệm hữu hạn hai thành viên:

– Ưu điểm:

+ Các thành viên công ty chỉ trách nhiệm về các hoạt động của công ty trong phạm vi số vốn góp vào công ty nên ít gây rủi ro cho người góp vốn;

+ Các thành viên thường là người quen biết, tin cậy nhau nên việc quản lý, điều hành công ty không quá phức tạp;

+ Chế độ chuyển nhượng vốn được điều chỉnh chặt chẽ. Nên nhà đầu tư dễ dàng kiểm soát được việc thay đổi các thành viên. Hạn chế sự thâm nhập của người lạ vào công ty.

– Nhược điểm:

+ Việc huy động vốn của công ty sẽ bị hạn chế, công ty sẽ không có số vốn lớn để có thể triển khai những kế hoạch kinh doanh lớn;

+ Số lượng thành viên giới hạn trong công ty là 50 người.

c. Công ti cổ phần:

– Ưu điểm:

+ mức độ rủi ro của các cổ đông không cao;

+ khả năng hoạt động của công ty cổ phần rất rộng, trong hầu hết các lịch vực, ngành nghề;

+ cơ cấu vốn của Công ty cổ phần hết sức linh hoạt tạo điều kiện nhiều người cùng góp vốn vào công ty;

+ khả năng huy động vốn của công ty cổ phần rất cao;

+ việc chuyển nhượng vốn trong công ty cổ phần là tương đối dễ dàng.

– Nhược điểm:

+ Việc quản lý và điều hành công ty cổ phần rất phức tạp;

+ khả năng bảo mật kinh doanh và tài chính bị hạn chế;

+ việc khống chế người vào công ty, mua cổ phần sẽ khó hơn các loại hình doanh nghiệp khác.

d. Doanh nghiệp tư nhân:

– Ưu điểm:

+ do chỉ có 1 chủ sở hữu và được quyết định tất cả các vấn đề liên quan đến doanh nghiệp;

+ chủ doanh nghiệp cũng đồng thời là đại diện theo pháp luật cho doanh nghiệp;

+ chủ sở hữu doanh nghiệp có quyền bán hoặc cho thuê doanh nghiệp của mình cho người khác;

+ cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp tư nhân tương đối đơn giản;

+ chế độ trách nhiệm vô hạn, doanh nghiệp tư nhân dễ dàng tạo được sự tin tưởng từ đối tác dễ dàng huy động vốn và hợp tác kinh doanh.

– Nhược điểm:

+ Tính rủi ro cao khi chủ sở hữu doanh nghiệp tư nhân phải chịu trách nhiệm vô hạn;

+ Không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào trên thị trường;

+ không được góp vốn thành lập hoặc mua cổ phần trong các loại hình doanh nghiệp khác;

+ Chỉ được quyền thành lập một doanh nghiệp tư nhân.

e. Doanh nghiệp nhà nước:

– Ưu điểm:

+ Thuận lợi trong việc huy động vốn do được nhà nước đầu tư 100% vốn;

+ Được nhà nước tạo điều kiện chính sách, công nghệ, thuế;

+ được sự bảo hộ của nhà nước về sản phẩm đầu ra;

+ có lợi thế uy tín trước đối tác khi thực hiện các hoạt động hợp tác kinh doanh.

– Nhược điểm:

+ Thủ tục trình lên, báo cáo, phê duyệt với cơ quan có thẩm quyền đôi khi còn phức tạp, rườm rà khiến cho nhiều cơ hội đầu tư, nhiều hoạt động cấp bách bị trôi qua, gián đoạn tiến độ dự án;

+ Nếu kinh doanh không hiệu quả, thua lỗ nặng để lại hậu quả lớn cho nền  kinh tế quốc gia cũng như sự phát triển của đất nước.

f. Công ti hợp danh:

– Ưu điểm:

+ công ty hợp danh dễ dàng tạo được sự tin cậy của các bạn hàng, đối tác kinh doanh;

+ việc điều hành quản lý công ty không quá phức tạp hành viên hợp danh là những cá nhân có trình độ chuyên môn và uy tín nghề nghiệp cao, tạo sự tin cậy cho đối tác;

+ ngân hàng dễ cho vay vốn và hoãn nợ hơn;

+ cơ cấu tổ chức gọn nhẹ, dễ quản lý, thích hợp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

– Nhược điểm:

+ mức độ rủi ro của các thành viên hợp danh là rất cao;

+ việc huy động vốn của công ty sẽ bị hạn chế;

+ thành viên hợp danh rút khỏi công ty vẫn phải chịu trách nhiệm;

+ công ty hợp danh không có sự phân biệt rõ ràng giữa tài sản công ty và tài sản cá nhân.

Câu hỏi trang 47 Kinh tế và Pháp luật 10:

Trường hợp 1

– Mô hình doanh nghiệp của ông T có đặc điểm gì?

– Ông T có những trách nhiệm và nghĩa vụ như thế nào với mô hình kinh doanh của mình?

Trường hợp 2:

– Đặc điểm của Công ti A khi cổ phần hóa là gì?

– Mô hình công ti cổ phần có phương thức hoạt động như thế nào?

Lời giải:

*Trường hợp 1:

– Đặc điểm: do ông T làm chủ sở hữu; chịu trách nhiệm hoàn toàn về số vốn đã góp, công ty có tư cách pháp nhân kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp,

– Trách nhiệm và nghĩa vụ

+ Trách nhiệm: Chịu trách nhiệm hoàn toàn về số vốn đã góp; chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn điều lệ của công ty.

+ Nghĩa vụ: góp đủ và đúng hạn vốn điều lệ công ty; tuân thủ điều lệ công ty, xác định và tách biệt tài sản của chủ sở hữu công ty với tài sản của công ty; tuân thủ quy định của pháp luật về hợp đồng và quy định khác của pháp luật có liên quan trong việc mua, bán, vay, cho vay, thuê, cho thuê, hợp đồng, giao dịch khác giữa công ty và chủ sở hữu công ty,…

*Trường hợp 2:

– Đặc điểm: Nhân viên được làm cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác trong phạm vi số vốn đã góp vào, được quyền nhượng cổ phần; được phát hành trái phiếu.

– Phương thức hoạt động: Dựa trên 2 mô hình sau đây:

+ Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trường hợp công ty cổ phần có dưới 11 cổ đông và các cổ đông là tổ chức sở hữu dưới 50% tổng số cổ phần của công ty thì không bắt buộc phải có Ban kiểm soát.

+ Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trường hợp này ít nhất 20% số thành viên Hội đồng quản trị phải là thành viên độc lập và có Ủy ban kiểm toán trực thuộc Hội đồng quản trị. Cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban kiểm toán quy định tại Điều lệ công ty hoặc quy chế hoạt động của Ủy ban kiểm toán do Hội đồng quản trị ban hành.

Câu hỏi trang 48 Kinh tế và Pháp luật 10:

Trường hợp 1:

– Hãy nêu những yếu tố tạo nên sự thành công trong mô hình kinh doanh hộ gia đình của anh P

– Cho biết bào học mà em rút ra được qua trường hợp trên

Trường hợp 2:

– Nêu những yếu tố tạo nên thành công mà doanh nghiệp H đạt được

– Từ đó cho biết baiof học em học hỏi được từ thành công của doanh nghiệp H

Lời giải:

*Trường hợp 1:

– Những yếu tố tạo lên sự thành công trong mô hình kinh doanh hộ gia đình của anh P

+ Linh hoạt nhận biết nhu cầu của thị trường về sản phẩm thủ công mĩ nghệ.

+ Áp dụng các biện pháp đầu tư cho sản xuất: xây thêm nhà xưởng, tuyển thêm thợ lành nghề, thiết lập quy trình chặt chẽ, liên kết với nhiều đơn vị cung ứng nguyên vật liệu.

+ Đa dạng các loại hình tiêu thụ sản phẩm: bán trực tiếp, bán trực tuyến

– Bài học: Cần chủ động, linh hoạt trong sản xuất kinh doanh; lựa chọn những yếu tố phù hợp với mô hình kinh doanh của mình.

*Trường hợp 2:

– Những yếu tố tạo nên thành công mà Doanh nghiệp H đạt được

+ Tận dụng lợi thế vùng miền

+ Áp dụng các biện pháp đầu tư cho kinh doanh: đầu tư các chương trình đào tạo, phát triển đội ngũ con người nhất là hướng dẫn viên chuyên nghiệp, yêu nghề, có kiến thức sâu rộng, khả năng giáo tiếp, xử lí tình huống tốt,…

– Bài học: Tìm hiểu và tận dụng các lợi thế của vùng miền, từ đó đưa ra mô hình sản xuất kinh doanh phù hợp; tích cực áp dụng các biện pháp nhằm đầu tư cho phát triển kinh doanh.

Luyện tập 1 trang 50 Kinh tế và Pháp luật 10:

Lời giải:

– Ý kiến a – Em đồng tình với ý kiến trên vì sản xuất kinh doanh sẽ tạo ra được lợi nhuận cho những người sản xuất đồng thời tạo ra những phúc lợi cho người lao động, địa phương,…Vì thế nó góp phần tạo ra động lực phát triển xã hội một cách bền vững.

– Ý kiến b – Em không đồng tình với ý kiến trên vì để hạn chế được ô nhiễm môi trường còn rất nhiều những biện pháp khác, nếu hạn chế sản xuất kinh doanh tuy sẽ giảm đáng kể được ô nhiễm môi trường nhưng nền kinh tế sẽ không phát triển được, kéo theo ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực khác.

– Ý kiến c – Em đồng tình với ý kiến trên vì khi doanh nghiệp quan tâm đến nguồn nhân lực, cũng như nâng cao chất lượng khoa học kĩ thuật sẽ tạo ra được những sản phẩm có chất lượng, mẫu mã đa dạng. Khi đưa chúng ra thị trường sẽ tạo được lợi thế cạnh tranh so với các nhà sản xuất cùng ngành khác.

– Ý kiến d – Em đồng tình với ý kiến trên vì mục tiêu chính của sản xuất kinh doanh chính là thu lợi nhuận cho nhà sản xuất, chỉ khi có lợi nhuận thì người sản xuất mới có động lực sản xuất và tiếp tục đầu tư cho sản xuất.

Luyện tập 2 trang 50 Kinh tế và Pháp luật 10:

– Mô hình hộ sản xuất kinh doanh và mô hình hợp tác xã.

– Mô hình doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhà nước.

Lời giải:

* Bảng 1 – Khác nhau giữa: Mô hình hộ sản xuất kinh doanh và mô hình hợp tác xã

Tiêu chí	Mô hình hợp tác xã	Mô hình hộ sản xuất kinh doanh
Đối tượng tham gia	Cá nhân, hộ gia đình là công dân Việt Nam; người nước ngoài; các tổ chức.	Cá nhân, hộ gia đình là công dân Việt Nam.
Quyền hạn của các thành viên	Có quyền bình đẳng giữa các thành viên trong mọi quyết định, hoạt động của hợp tác xã	Do chủ hộ kinh doanh hoặc theo thỏa thuận giữa các thành viên trong hộ gia đình
Người đại diện theo pháp luật	Chủ tịch hội đồng quản trị	Chủ hộ kinh doanh
Phân chia lợi nhuận	Lợi nhuận được phân chia chủ yếu dựa theo công sức thành viên đóng góp và mức độ sử dụng sản phẩm, dịch vụ. Phần còn lại mới được chia theo tỷ lệ vốn góp.	Phân chia lợi nhuận sẽ do cá nhân hoặc thành viên hộ gia đình xác định, thống nhất.
Bản chất thành lập	Nhằm giúp đỡ, tạo việc làm, đào tạo và phát triển chuyên môn của thành viên hợp tác xã.	Nhằm tăng thu nhập, nhắm đến lợi ích kinh tế.

* Bảng 2 – Khác nhau giữa: Mô hình doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhà nước

Tiêu chí	Mô hình doanh nghiệp tư nhân	Mô hình nhà nước
Chủ sở hữu	Do cá nhân hoặc doanh nghiệp tư nhân khác làm chủ sở hữu (bao gồm cả tổ chức, cá nhân nước ngoài);	Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết.
Hình thức tồn tại	– Công ty cổ phần – Công ty TNHH 1 thành viên – Công ty TNHH 2 thành viên – Công ty hợp danh – Doanh nghiệp tư nhân	– Công ty cổ phần – Công ty TNHH 1 thành viên – Công ty TNHH 2 thành viên
Quy mô	Đa dạng về quy mô. Tuy nhiên doanh nghiệp tư nhân chủ yếu là các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ.	Quy mô lớn. Thường được tổ chức theo các hình thức như công ty mẹ – công ty con, tập đoàn kinh tế.
Ngành nghề hoạt động	– Hoạt động trong phạm vi ngành nghề quy định, không được kinh doanh các ngành nghề độc quyền dành cho các doanh nghiệp nhà nước.	Hoạt động chủ yếu ở các ngành nghề kinh tế then chốt. Một số ngành, nghề kinh doanh độc quyền như: hệ thống truyền tải điện quốc gia; nhà máy thủy điện có quy mô lớn đa mục tiêu, nhà máy điện hạt nhân; in, đúc tiền và sản xuất vàng miếng; xổ số kiến thiết,…

Luyện tập 3 trang 50 Kinh tế và Pháp luật 10:

– Em có nhận xét gì về việc làm của địa phương T?

– Ưu điểm của mô hình hợp tác xã so với mô hình hộ gia đình là gì?

Lời giải:

– Địa phương T có rất nhiều hộ gia đình chuyên sản xuất các sản phẩm thủ công từ tre, địa phương đã rất linh hoạt, chủ động trong việc vận động các hộ vào Hợp tác xã để phát triển các ngành nghề truyền thống nhằm nâng cao đời sống, giải quyết việc làm cho người dân.

– Ưu điểm so với mô hình hộ gia đình:

+ Được nhận nhiều ưu đãi, chính sách hỗ trợ từ nhà nước.

+ Vốn đầu tư nhiều do hợp tác xã có nhiều thành viên.

+ Hạn chế được rủi ro khi tham gia sản xuất, kinh doanh.

+ Được học hỏi kinh nghiệm sản xuất từ các thành viên trong hợp tác xã.

Luyện tập 4 trang 50 Kinh tế và Pháp luật 10:

Lời giải:

– Trong tương lai em có dự định làm một nhà sản xuất áp dụng công nghệ vào sản xuất rau trong nhà kính để cung cấp rau sạch cho thị trường.

– Mô hình sản xuất kinh doanh trong tương lai: Trồng rau trong nhà kính theo mô hình hộ sản xuất kinh doanh.

+ Nhà sản xuất: Gia đình em

+ Sản phẩm: Các loại rau ngắn ngày: rau cải, củ cải, bắp cải, su hào, súp lơ,…

+ Vốn đầu tư ban đầu: 100 triệu đồng

+ Nguồn lao động: Các thành viên trong gia đình

+ Địa điểm: Khu vườn của gia đình

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

Vận dụng 1 trang 50 Kinh tế và Pháp luật 10:

Lời giải:

(*) Gợi ý mô hình doanh nghiệp công ti cổ phần Đầu tư và xây dựng DELCO tại xã Nguyệt Đức, Thuận Thành, Bắc Ninh.

– Sản phẩm: Các loại rau xanh lá, dưa chuột, cà chua, ớt ngọt, các loại thảo mộc, bí và củ cải, dâu tây, rau mùi,…

– Địa điểm: tại xã Nguyệt Đức, Thuận Thành, Bắc Ninh nơi có địa hình đất đồng bằng bằng phẳng, đất phù sa màu mỡ.

– Mức độ yêu thích: Các sản phẩm rau củ sạch được trồng trong nhà kính được người dân rất yêu thích về chất lượng, hàm lượng dinh dưỡng cũng như giá thành của sản phẩm.

– Thương hiệu: Công ti đã tạo dựng được thương hiệu rau sạch DELCO, cung cấp rau cho các chợ đầu mối và một số siêu thị.

– Những đóng góp cho xã hội:

+ Góp phần thay đổi bộ mặt kinh tế của địa phương

+ Cung cấp những sản phẩm nông sản có chất lượng

+  Đóng góp trong việc xây dựng đường sá, trường học,…của địa phương.

Vận dụng 2 trang 50 Kinh tế và Pháp luật 10:

Lời giải:

(*) Gợi ý: Mô hình kinh tế hộ gia đình sản xuất các loại nấm.

+ Sản phẩm: Các loại nấm dùng để chế biến món ăn: nấm đùi gà, nấm kim châm, nấm sò, nấm mỡ,…

+ Địa điểm: Tại nhà

+ Vốn dự kiến: 5 triệu đồng

+ Nguồn lao động: các thành viên trong gia đình.

+ Thời gian dự kiến sản xuất: tháng 3/2022

+ Nguồn cung: tại các chợ đầu mối ở địa phương