Xem toàn bộ tài liệu Lớp 10 – Kết Nối Tri Thức: tại đây

* Trước khi đọc

Câu 1 (trang 84 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

– Tôi thường theo dõi tin tức trên kênh VTV, các trang báo mạng

– Những thông tin quan tâm: dịch bệnh, kinh tế, môi trường, thời trang, showbit,…

Câu 2 (trang 84 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

– Tầng Ozon là một lớp sâu trong tầng bình lưu, bao quanh Trái đất, chứa một lượng lớn Ozon. Nhờ có lớp Ozon này, phần lớn tia cực tím trong ánh sáng mặt trời đã bị hấp thu, giúp bảo vệ động, thực vật khỏi tác hại của loại tia này.

– Tôi đã từng nghe đến thông tin tầng Ozone bị thủng qua các trang mạng xã hội

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

1. Nhan đề và những thông tin trong phần sa – pô của văn bản có gì đáng chú ý?

– Nhan đề và những thông tin trong phần sa-pô nhằm làm nổi bật vấn đề bảo vệ tầng Ozone

2. Theo dõi thông tin về tầng ozone và vai trò của nó.

– Tầng Ozone nằm trong độ cao khoảng 15-40km so với bề mặt Trái Đất, thuộc tầng bình lưu và có vai trò như một lớp “kem chống nắng” che chắn cho hành tinh khỏi tia cực tím (UV)

3. Chú ý thông tin về hợp chất CFC.

Hợp chất CFC đầu tiên ra mắt thế giới vào năm 1930, được xem là hoá chất hoàn hảo: rẻ tiền, nhiều ứng dụng (chất đẩy trong bình xịt sơn, chất làm lạnh trong máy lạnh, tủ lạnh) và khong tham gia phản ứng hoá học. 

4. Hai nhà khoa học Mô – li – nơ và Rao – lân đã phát hiện sự thật gì về CFC?

Hai nhà khoa học đã khám phá ra một sự thật hoàn toàn trái ngược. Ở thượng tầng khí quyển, các phân tử khí CFC bị phân huỷ dưới tia UV. Sau đó, mỗi nguyên tử Cl tự do sẽ “cướp lấy” một nguyên tử O, khiến khí Ozone nay chỉ còn là khí Oxygen, tức là “bào” lớp Ozone. 

5. Những tổn hại to lớn mà chất CFC gây ra đối với tầng ozone đã được diễn giải như thế nào?

 ClO hình thành từ sự tương tác giữa nguyên tử Cl và O3 sau đó sẽ bị phá vỡ, nguyên tử Cl trở lại trạng thái tự do để tiếp tục tổn hại tầng Ozone. 

6. Liên hợp quốc đã có những nỗ lực gì nhằm xóa sổ các hóa chất có hại cho tầng ozone?

– Liên hợp quốc bắt đầu đàm phán vwf một hiệp ước xoá sổ các hoá chất có hại cho tầng Ozone – chủ yếu là CFC, rảnh ra hàng 100 giải pháp một cách có hệ thống để loại bỏ dần CFC  từ hàng trăm lĩnh vực công nghiệp, giúp việc chuyển đổi trở nên dễ dàng và khả thi trên toàn thế giới.

7. Những nhân tố nào làm nên thành công của sự nỗ lực hồi phục tầng ozone?

– Những cá nhân cụ thể đã kích hoạt quá trình thay đổi quỹ đạo của nhân loại

– Công chúng

– Sự đồng thuận quốc tế

– Hành động nhất quán toàn cầu

* Sau khi đọc

Nội dung chính: 

Văn bản “Phục hồi tầng Ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu” nhằm cung cấp cho bạn đọc những thông tin về tầng Ozone, tác nhân và những tổn hại to lớn mà chất CFC gây ra với tầng Ozone, những giải pháp của các cá nhân, tổ chức nhằm cải thiện môi trường Trái Đất. 

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

– Thông tin chính: sự thành công của việc giảm thiểu tình trạng thủng tầng Ozone. 

– Đó vừa là thông tin khoa học, vừa là thông tin thời sự chính trị. Vì văn bản cung cấp rất nhiều thông tin khoa học, đồng thời đưa ra thông điệp về vấn đề hợp tác toàn cầu (một vấn đề thời sự chính trị). 

Câu 2 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

Cách đặt nhan đề ngắn gọn, sử dụng những từ khoá và dấu hai chấm nhằm truyền tải thông tin một cách dễ hiểu nhất với bạn đọc.

Tác giả triển khai nội dung bằng các tiểu mục được in đậm đầu mỗi đoạn, liệt kê các thông tin về ngày tháng, bằng các từ “câu chuyện” xuất hiện ở đầu và cuối bản tin,…. Cách triển khai nội dung văn bản như đang kể một câu chuyện, góp phần tạo sự chú ý, lôi cuốn với bạn đọc.

Câu 3 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

– Ngôn ngữ văn bản đáp ứng yêu cầu của một bản tin: ngắn gọn, sáng rõ, đơn giản

– Đồng tình khi người đưa tin coi nhà nghiên cứu khoa học là “thám tử”, “tuyến phòng thủ” và nỗ lực phục hồi tầng Ozone là trận chiến. Vì đó là những cách nói ví von nhằm thu hút, gây ấn tượng với bạn đọc. 

Câu 4 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

– Hình ảnh minh hoạ giúp người đọc thấy rõ được sự thay đổi của tầng Ozone ở Nam Cực theo thời gian, từ đó nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề cũng như thấy được những nỗ lực của các nhà nghiên cứu trong “trận chiến” phục hồi tầng Ozone. 

Câu 5 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

– Quan điểm chính của tác giả bài viết là nỗ lực phục hồi tầng ozone là sự thành công của nỗ lực toàn cầu, chung tay góp sức bảo vệ Trái Đất.

– Để có thể bảo vệ Trái Đất, sự nỗ lực của các nhà nghiên cứu chỉ là một phần, hơn hết cần có sự đồng lòng đồng thuận của tất cả mọi người. Môi trường là ngôi nhà chung, vì vậy mỗi chúng ta cần có ý thức để giữ gìn và bảo vệ ngôi nhà ấy. 

Câu 6 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

– Vấn đề cần đến những nỗ lực toàn cầu: bảo vệ động vật quý hiếm, Nạn đói, Bình đẳng giới, Dịch bệnh, Mất cân bằng sinh thái, …. 

– Lí do dẫn đến thành công trong việc giải quyết

+ Tuyên truyền rộng rãi trên toàn thế giới

+ Những biện pháp khắc phục hiệu quả

….

– Lí do dẫn đến sự thất bại

+ Thiếu sự đồng thuận của mọi người

+ Cách giải quyết chưa được triệt để

Câu 7 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

Sự tồn vong của nhân loại và Trái Đất phụ thuộc vào ý thức trách nhiệm và sự kết nối của loài người. Nếu con người nâng niu, trân trọng và bảo vệ môi trường sinh thái, sự sống sẽ được phát triển và con người cũng có một cuộc sống hạnh phúc. Ngược lại, nếu con người ích kỉ, vô tâm, gây tổn hại đến môi trường thì con người sẽ phải chịu nhiều hậu quả khôn lường. 

Câu 8 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

– Bản tin có giá trị là

+ Đưa ra những thông tin hữu ích, cấp thiết với đời sống

+ Cách truyền đạt sinh động, dễ hiểu, sáng tạo

+ Có tính khách quan và thuyết phục với bạn đọc

* Kết nối đọc – viết (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

Hãy viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu suy nghĩ của bạn về giải pháp làm giảm rác thải nhựa trên toàn cầu.

Đoạn văn tham khảo:

Rác thải nhựa đang là một vấn đề nhức nhối trong xã hội hiện nay. Vậy “rác thải nhựa” là gì? Rác thải nhựa là những chất không được phân hủy trong nhiều môi trường. Bao gồm nhiều loại chai lọ, túi đựng hay đồ chơi cũ… Nó gây ra những tác hại nghiêm trọng đến sức khoẻ con người, đến môi trường, đặc biệt là biển cả. Vì vậy, việc giảm thải rác thải nhựa trên toàn cầu đang là vấn đề được cả xã hội quan tâm. Một số biện pháp được đưa ra như: Tái sử dụng các loại chai lọ; Sử dụng các dụng cụ ăn uống (bát, đũa, thìa, muỗng) bằng gỗ, sứ; Hạn chế sử dụng túi nilong nếu không cần thiết; Sử dụng bình thủy tinh đựng nước thay chai nhựa; Bỏ rác đúng nơi quy định, không vứt rác bừa bãi, chủ động phân loại rác thải; Hạn chế tối đa việc sử dụng đồ nhựa một lần. Hãy ngừng tạo ra rác thải nhựa vì cuộc sống của chính bạn và những người xung quanh.