Xem toàn bộ tài liệu Lớp 12: tại đây

Đề bài: Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca trong bài “Đàn ghi ta của Lor-ca” của Thanh Thảo.

A/ Dàn ý chi tiết

1. Mở bài

– Thanh Thảo là một trong những nhà thơ nổi tiếng, mở đầu cho phong cách thơ theo chủ nghĩa siêu thực, tượng trưng của văn học Việt Nam.

– Một trong những sáng tác ấn tượng và đại diện cho phong cách sáng tác của Thanh Thảo đó là bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca. Trong đó hình tượng người nghệ sĩ Lor-ca được xây dựng với vẻ đẹp kiêu hùng lãng mạn gắn liền với bi kịch cuộc đời thảm thương bằng những chi tiết sáng tạo, những hình ảnh siêu thực mang tính tượng trưng và trừu tượng sâu sắc.

2. Thân bài

* Hình tượng người nghệ sĩ đơn độc trong con đường đấu tranh:

– Là người nghệ sĩ đa tài, là người chiến sĩ dũng cảm và nhiệt huyết.

– Diện mạo người nghệ sĩ được phác họa thông qua hình tượng tiếng đàn “những tiếng đàn bọt nước”

+ Gợi vẻ đẹp tài năng trong trẻo, sôi nổi.

+ Gợi sự mong manh, dễ vỡ là dự báo về cuộc đời bạc mệnh.

– Vẻ đẹp người nghệ sĩ thông qua hình ảnh “áo choàng đỏ gắt”: Vẻ đẹp mạnh mẽ, kiêu hùng, gắn bó với quê hương, luôn đấu tranh hết mình vì lợi ích của dân tộc.

– Bi kịch của người anh hùng thông qua hình ảnh siêu thực “vầng trăng chếnh choáng”: Cô đơn mỏi mệt trên chính con đường đấu tranh mà ông lựa chọn.

* Hình tượng Lor-ca trong cái chết bi thảm:

– “áo choàng bê bết đỏ”: Cái chết đầy ám ảnh, màu đỏ vừa là màu máu của người nghệ sĩ, vừa là màu đỏ đầy tự hào của nền văn hóa Tây Ban Nha, một ẩn dụ cho sự hy sinh vĩ đại của Lor-ca trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng đất nước.

– Tâm hồn của Lor-ca hiện lên qua những sắc thái khác nhau của tiếng đàn, màu nâu suy tư, buồn bã, màu xanh hy vọng, khát khao, “tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan/tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy” là kết cục bi thảm của một tâm hồn nghệ sĩ cao đẹp.

– Hình ảnh siêu thực ấn tượng “giọt nước mắt vầng trăng/long lanh trong đáy giếng” chính là sự xót thương mà tác giả dành cho Lor-ca, đồng thời thể hiện tầm vóc vĩ đại của người nghệ sĩ trong vũ trụ bao la, cái chết bi thảm của ông đến thiên nhiên cũng phải nhỏ lệ xót thương, trân trọng.

3. Kết bài

– Đàn ghi ta của Lor-ca là một tác phẩm xuất sắc với phong cách nghệ thuật trừu tượng, siêu thực mới lạ của nhà thơ Thanh Thảo, mà qua đó hình tượng người anh hùng nghệ sĩ Lor-ca đã hiện lên với một diện mạo ấn tượng, sắc nét.

– Lor-ca chính là tiêu biểu cho hình tượng người anh hùng mạnh mẽ, dũng cảm dám đứng lên đấu tranh vì nhân dân, vì cải cách nền văn hóa của dân tộc.

B/ Sơ đồ tư duy

C/ Bài văn mẫu

Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca – mẫu 1

Đàn ghi ta của Lor-ca là tác phẩm nổi bật nhất trong sự nghiệp sáng tác của Thanh Thảo. Với lời thơ giàu ý nghĩa biểu tượng, Thanh Thảo đã vô cùng thành công khi tái hiện lại chân dung đẹp đẽ, hiên ngang, dũng cảm và cái chết đầy bi thương của con người tài hoa Lor-ca. Hình tượng Lor-ca là hình tượng trung tâm, làm nổi bật tư tưởng, chủ đề của tác phẩm.

Trước hết Lor-ca là người nghệ sĩ, người chiến sĩ đơn độc. Hình ảnh đầu tiên Thanh Thảo dùng để khái quát về Lor-ca: Những tiếng đàn bọt nước, đây là hình ảnh được sáng tạo dựa trên thuyết tương giao của chủ nghĩa tượng trưng. Bọt nước gợi ra tiếng đàn tròn trịa, trong trẻo, long lanh, nhưng đồng thời bọt nước còn gắn với sự mong manh dễ vỡ. Hình ảnh đã góp phần thể hiện cuộc đời ngắn ngủi của Lor-ca. Chọn ấn tượng đầu tiên để giới thiệu về Lor-ca không phải ấn tượng ngoại hình mà là sử dụng tiếng đàn, bởi tiếng đàn – nghệ thuật là phần tinh túy, đẹp đẽ nhất của Lor-ca. Lối vẽ chân dung ghi lại cái thần thái, cái hồn, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn đọc. Tuy nhiên, tài năng nghệ thuật của Lor-ca bị đặt vào thử thách khắc nghiệt:

Những tiếng đàn bọt nước

Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt

Sự phóng khoáng, lãng mạn của Lor-ca phải đối mặt mặt cái đẫm máu, độc tài của chế độ Phát-xít, tư tưởng cách tân tiến bộ phải đối mặt với nghệ thuật già nua, bảo thủ lúc bấy giờ. Chình vì vậy mà Lor-ca trở vên vô cùng cô đơn: “Đi lang thang về miền đơn độc”. Hai chữ ‘lang thang” nhấn mạnh vào hành trình biên viễn, không có điểm dừng, đây cũng chính là hành trình nghệ thuật của Lor-ca. Trên con đường sáng tạo nghệ thuật, hành trang mà Lor-ca mang theo vô cùng giản dị:

với vầng trăng chếnh choáng

trên yên ngựa mỏi mòn

Hành trang của chàng là niềm đam mê, tình yêu nghệ thuật tha thiết. Lor-ca không đơn thuần là người nghệ sĩ suốt một đời khao khát đi tìm cái đẹp và sáng tạo nghệ thuật mà ông còn là người chiến sĩ dám chiến đấu bảo vệ cái đẹp, nghệ thuật được trường tồn, phát triển. Dù trên con đường đó còn nhiều chông gai, đơn độc nhưng chưa một phút ông nản lòng, từ bỏ. Với sáu câu thơ đầu tiên, Thanh Thảo đã dựng lên chân dung người nghệ sĩ Lor-ca tài hoa, lãng mạn, tự do, phóng khoáng, dành trọn cuộc đời cho nghệ thuật. Song người nghệ sĩ ấy cũng thật cô đơn trên hành trình sáng tạo nghệ thuật trên chính quê hương mình.

Không chỉ vậy, Lor-ca còn là một con người có số phận bất hạnh. Trong khuôn khổ một bài thơ ngắn, Thanh Thảo không đi sâu vào nhiều chi tiết, sự kiện mà chỉ nhấn mạnh, tô đậm vào phút giây bi phẫn, đau đớn nhất trong cuộc đời Lor-ca, đó là khi Lor-ca bị chủ nghĩa phát xít sát hại. “Bỗng kinh hoàng” tiếng nói giật mình, thảng thốt, nhấn mạnh sự đột ngột, đau đớn. Hai từ “bê bết” được đảo lên trước từ “đỏ” khiến cho sắc đỏ trở nên đông đặc, ám ảnh, đập mạnh vào thị giác người đọc. Đó là màu của tội ác đã thành hình, thành khối. Hình ảnh thơ đã tô đậm cái chết vô cùng đau đớn của người nghệ sĩ Lor-ca.

Đối lập với cái chết đau đớn là tâm thế, cách ứng xử của Lor-ca. Nghệ thuật tương phản đối lập tiếp tục được khai thác triệt để trong hai câu thơ:

Lor-ca bị điệu về bãi bắn

chàng đi như người mộng du

Nếu câu thơ trên sử dụng cấu trúc câu bị động cùng nhiều thanh trắc, tạo nên ấn tượng nặng nề buốt nhói tô đậm vào sự tàn bạo, áp chế dã man của chủ nghĩa phát xít thì câu thơ dưới lại sử dụng cấu trúc câu chủ động và trải dài mênh mang với nhiều vần bằng. Vượt lên trên sự áp chế của chủ nghĩa phát xít, Lor-ca vẫn để tâm hồn mình vào một cõi khác, tìm cho mình một thế giới riêng. Tư thế đi như người mộng du cho thấy cái chết vật lí không hề làm Lor-ca lo lắng, mà đến giờ phút cuối cùng của cuộc đời, tâm hồn chàng vẫn phiêu diêu ở nơi nghệ thuật.

Dù thân thể đã vĩnh viễn bị tước đoạt, nhưng Lor-ca vẫn còn sống mãi trong lòng mọi người, Lor-ca đã đến với thế giới của sự bất tử hóa: “Đường chỉ tay đã đứt/ dòng song rộng vô cùng/ Lor-ca bơi sang ngang/ trên chiếc ghi ta màu bạc” đường chỉ tay là một ẩn dụ về cuộc đời con người, khi đường chỉ tay mất cũng đồng nghĩa với cái chết. Hình ảnh đó đột ngột, bất ngờ đầy đau đớn. Người nghệ sĩ đang đạt đến độ chín nhất về tư tưởng cũng như nghệ thuật đã vĩnh viễn lìa xa cõi đời. Nhưng dù Lor-ca đã mất đi thì thứ nghệ thuật trác tuyệt ông để lại vẫn tồn tại mãi mãi. Hình ảnh cây đàn cùng người nghệ sĩ Lor-ca phát quang, tỏa rạng, lung linh và rực rỡ. Đến đây cây đàn không chỉ là người bạn song hành mà còn là đôi cánh, phương tiện để đưa Lor-ca đến cõi bất tử. Như vậy sự gắn bó, hòa quyện giữa Lor-ca và nghệ thuật là sự gắn bó khăng khít mà ngay cả cái chết cũng không thể chia lìa.

Những câu thơ cuối bài chính là lời tổng kết của Thanh Thảo về ý nghĩa cái chết, về vẻ đẹp nhân cách và bản lĩnh của Lor-ca. Có thể nhận thấy trong bốn câu thơ cuối Thanh Thảo dùng cấu trúc câu chủ động: chàng ném…, cấu trúc này tô đậm vào sự chủ động, dứt khoát. Nếu cái chết của Lor-ca ở phần trên được nhìn nhận như là sản phẩm của sự tàn bạo của chế độ Phát xít thì ở đây lại được nhìn nhận như sự lựa chọn đầy chủ động của Lor-ca. Hành động chủ động ném lá bùa chính là hành động biểu tượng của sự tự tin, bản lĩnh khi tự quyết định điều khiển số phận mình. Không chỉ làm chủ số phận mình, chàng còn: “chàng ném trái tim mình/ vào lặng yên bất chợt”, cái lặng yên đầy ý nghĩa. Đó là cái lặng yên vĩnh hằng mà Lor-ca muốn trở về sau cuộc đời hoạt động sôi nổi. Đồng thời cái chết của Lor-ca cũng như một lời cảnh tỉnh cho người dân Tây Ban Nha lúc bấy giờ, để họ thức tỉnh trước sự cai trị tàn độc của chế độ phát xít. Bởi vậy, cái chết của Lor-ca càng trở nên nhân văn, giàu ý nghĩa hơn.

Bằng lối thơ tượng trưng siêu thực giàu ý nghĩa, Thanh Thảo đã tái hiện thành công chân dung người nghệ sĩ tài hoa Lor-ca. Tái hiện chân dung nhân vật thể hiện tình yêu, niềm ngưỡng mộ trước một tài năng kiệt xuất, đồng thời cũng thể hiện khao khát canh tân nghệ thuật của Thanh Thảo ở nước nhà.

Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca – mẫu 2

Là một nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ, Thanh Thảo lại làm cho bản thân mình bằng những cách tân mới mẻ trong các sáng tác thơ ca của mình. Thơ ca của ông hàm súc, đa nghĩa, giàu giá trị . Đàn ghi ta của Lor-ca có thể coi là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của ông với hình tượng người nghệ sĩ Lor-ca thiên tài.

Đàn ghi ta của Lor-ca được rút ra từ tập thơ Khối vuông ru bích được coi là tập thơ tiêu biểu cho phong cách tư duy thơ mới của Thanh Thảo. Đây quả thực không phải là tập thơ dễ đọc, thơ nhuốm màu siêu thực, người đọc cần có trình độ văn hóa, có tư duy và hiểu biết mới có thể tìm ra những tầng nghĩa ẩn kín mà tác giả muốn gửi gắm.

Trước hết để có thể hiểu được hình tượng Lor-ca được tác giả khắc họa trong bài thơ thì cần hiểu về tiểu sử về nhân vật này. Lor-ca được đánh giá là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của thế kỉ XX, với những đóng góp nghệ thuật xuất sắc của mình. Ông mang trong mình niềm khát vọng lớn lao canh tân, đổi mới nghệ thuật Tây Ban Nha đang dần già cỗi. Nhưng số phận của ông lại đầy bất hạnh bởi ông không chỉ là một nghệ sĩ thuần túy mà còn là một người chiến sĩ. Ông đã bị chế độ độc tài tàn sát vô cùng dã man.

Từ chính cuộc đời của ông, Thanh Thảo đã sáng tác tác phẩm vừa đẹp đẽ vừa bi phẫn về cuộc đời tài hoa mà bạc mệnh của Lor-ca. Nắm được những nét tiểu sử chính của Lor-ca cũng là cơ sở để ta thấu hiểu và lí giải được những điều mà Thanh Thảo muốn nhắn nhủ.

Trước hết Lor-ca là một người nghệ sĩ hết sức cô đơn. Trong hành trình làm nghệ thuật của minh, ông không có người bạn đồng hành, ông như một kẻ du ca trong hành trình đầy gian khổ, biên viễn của bản thân:

đi lang thang về miền đơn độc

với vầng trăng chếnh choáng

trên yên ngựa mỏi mòn

Chỉ với ba dòng thơ thôi, nhưng người đọc cũng có thể hình dung được dáng điệu đơn độc, lẻ loi của Lor-ca trên hành trình đầy những truân chuyên, vất vả. Nhưng trong cái cô đơn, đơn độc ấy ta vẫn thấy một người nghệ sĩ tài hoa lãng mạn với sự xuất hiện của ánh trăng chếnh choáng. Vầng trăng dưới con mắt Lor-ca mà chếnh choáng, hay trong men say Lor-ca chếnh choáng trước nghệ thuật. Nếu hiểu theo nghĩa đó, thì vầng trăng kia chính là thứ nghệ thuật tuyệt mĩ mà Lor-ca hằng theo đuổi.

Nhưng dù mang trong mình những khát vọng nghệ thuật lớn lao nhưng cuộc đời của Lor-ca lại vô cùng bi kịch:

Tây Ban Nha, hát nghêu ngao

bỗng kinh hoang

áo choàng bê bết đỏ…

Tiếng ghita ròng ròng

máu chảy

Hai khổ thơ đã ghi lại giây phút bi phẫn, đau đớn nhất trong cuộc đời của Lor-ca. Cuộc đời ông cả đời đều mang trong mình những nguyện ước lớn lao, cách tân nghệ thuật, đem đến một làn gió mới mẻ cho nền thơ ca già cỗi. Nhưng ông và thứ nghệ thuật đẹp đẽ kia lại vấp phải trở lực quá lớn, bị các thế lực tàn ác hủy hoại đến tận cùng. Bản thân ông khi chết đi còn bị chúng ném xác phi tang. Còn điều gì đau đớn và tuyệt vọng hơn. Trong hai khổ thơ này, hình tượng Lor-ca được khắc họa với tương quan đất nước Tây Ban Nha và tiếng đàn. Câu thơ đầu tiên cho thấy tiếng hát của ông không đơn thuần chỉ là tiếng nghêu ngao mà tiếng nói của dân tộc. Cùng với đó là hình ảnh rất đỗi đặc trưng của đất nước này, những trận đấu bò tót nảy lửa. Nhưng đồng thời màu đỏ chói của máu lại khiến ta giật mình. Trong khổ thơ, ông sử dụng hình ảnh thơ mang tính tượng trưng cao, kết hợp linh hoạt các biện pháp ẩn dụ, hóa dụ khiến cho hình ảnh thơ càng trở nên đa nghĩa, giàu giá trị biểu đạt hơn. Tiếng ghi-ta hóa thân, hiện thân của Lor-ca lần lượt xuất hiện. Tiếng ghita nâu là những khát khao đổi mới cách tân. Tiếng ghi ta lá xanh là niềm hi vọng, mơ ước vào tương lại. Nhưng hiện thực phũ phàng, khi khát vọng chưa thực hiện được thì thứ nghệ thuật ông dày công vun đắp đã bị phá hủy:“Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan/ tiếng ghi tàn ròng ròng/ máu chảy”.

Dù bị hủy hoại, nhưng Lor-ca và thứ nghệ thuật tuyệt mĩ mà ông tạo nên sẽ không bao giờ bị mất đi: “không ai chôn cất tiếng đàn/…/ long lanh trong đáy giếng”. Ở đây tiếng đàn – thứ nghệ thuật trác tuyệt của Lor-ca không bị mất đi, mà ngược lại chúng có một sức sống tiềm tàng mạnh mẽ, có sức truyền bá cảm hứng đến tất cả mọi người. Cho thấy sức sống bền bỉ, dai dẳng mà không thế lực nào có thể hủy diệt được. Nhưng ẩn đằng sau đó là cả sự xót thương vô hạn mà Thanh Thảo giành cho Lor-ca: “giọt nước mắt vầng trăng/ long lanh trong đáy giếng”. Hình ảnh vầng trăng nơi đáy giếng là một hình ảnh thơ đã nghĩa: có thể hiểu là vầng trăng rơi nước mắt trước sự ra đi của Lorca, nếu sử dụng liên từ “như” thì câu thơ có thể hiểu giọt nước mắt như vầng trăng tỏa rạng. Với việc bỏ trống liên từ, khiến cho câu thơ càng trở nên đa nghĩa hơn, giàu giá trị biểu đạt hơn.

Bài thơ khép lại bằng tiếng lia-la li-la li-la trải dài bất tận, cũng là minh chứng cho sức sống trường tồn của Lor-ca và thứ nghệ thuật tuyệt mĩ mà ông đã dày công tạo dựng.

Bài thơ sử dụng nhiều hình ảnh tượng trưng, siêu thực đặc trưng cho phong cách thơ ca của Thanh Thảo để tạc nên tượng đài người nghệ sĩ bất tử Lor-ca. Qua những hình ảnh đa trị, nhiều ý nghĩa, người đọc có thể cảm nhận một cách chân thực và đầy đủ hơn vẻ đẹp nhân cách và tài năng của người nghệ sĩ thiên tài Lor-ca.

Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca – mẫu 3

Tâm hồn người nghệ sĩ vốn tài hoa và đầy lòng trắc ẩn, cho dù xa về khoảng cách địa lí, rào cản văn hoá thì họ vẫn tìm thấy sự đồng cảm trong nhau. Trước cái chết bi thương gây chấn động cả lịch sử nhân loại của Lor-ca, Thanh Thảo đã viết Đàn ghi ta của Lor-ca bài thơ như tiếng nhạc gảy lên du dương, tha thiết tiễn đưa người nghệ sĩ đa tài về chốn cực lạc, thoát khỏi éo le số phận, rời xa xã hội bất công độc tài lúc bấy giờ ở Tây Ban Nha. Vẫn là ngòi bút xuất sắc đầy nhiệt huyết ấy, lòng trăn trở trước những vấn đề nóng bỏng của xã hội và thời đại, Thanh Thảo đã cho người đọc cảm nhận được sự xót thương, sự căm phẫn tột cùng với chế độ xã hội đầy bất công đẩy con người vào chỗ bi kịch không lối thoát.

Thanh Thảo tên thật là Hồ Thành Công, sinh năm 1946, là người con của quê hương Quảng Ngãi đầy nắng và gió. Ông là nhà thơ thuộc thế hệ các nhà thơ trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Ông có rất nhiều bài thơ hay được công chúng biết đến rộng rãi Những người đi tới biển, Khối vuông ru-bích, Những ngọn sóng mặt trời. Ông là nhà thơ có tiếng nói riêng luôn tìm tòi những điểm mới khác biệt, nỗ lực cách tân thơ việt, ông chối bỏ những lối thơ văn dễ dãi, lạc hậu, cũ kỹ. Tuy nhiên, trong tác phẩm Đàn ghi ta của Lor-ca còn mang màu sắc khá trừu tượng, có nhiều những hình ảnh siêu thực gây khó hiểu cho độc giả, nhưng không thể phủ nhận giá trị to lớn của nó và nỗ lực không ngừng nghỉ cách tân thơ việt của Thanh Thảo.

Bài thơ được viết dựa trên cái chết bi thương của Lor-ca (1898-1936), một người nghệ sĩ đa tài, một trong những ngôi sao sáng chói trên bầu trời nghệ thuật của Tây Ban Nha lúc bấy giờ. Dù tuổi còn trẻ, nhưng ông đã sớm nhận ra tội ác, sự tàn độc của bè lũ phát xít, của chế độ độc tài đã đẩy người dân Tây Ban Nha vào cảnh lầm than, thiếu thốn, tước đi quyền được tự do, hạnh phúc, đẩy đất nước rơi vào bầu trời chính trị u ám, không lối thoát. Trước lẽ đó, Lor-ca đã dùng tài năng thiên bẩm của mình cất lên tiếng hát, tiếng đàn, lời thơ ca ngợi sự tự do, phản đối chế độ phản động, đòi công bằng cho nhân dân. Tiếc thay, ở cái tuổi 38 ôm bao hoài bão khát khao to lớn chưa hoàn thành thì ông bị sát hại, cái chết đã gây cơn chấn động, gieo nỗi bàng hoàng không chỉ ở Tây Ban Nha mà còn trên toàn thế giới. Thanh Thảo viết nên bài thơ như lời chào vĩnh biệt, dựng lên một tượng đài về người anh hùng bất diệt, hiên ngang, sừng sững trước kẻ thù. Mở đầu là lời đề tự “Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn” – một câu thơ rất nổi tiếng của Lor-ca, không là gì khác ông chỉ cần cây đàn, ngay cả khi đã lìa trần, có thể thấy cây đàn có ý nghĩ to lớn như thế nào đối với người nghệ sĩ, ông coi nó như một người bạn đồng hành chứa đựng bao nỗi niềm tâm tư mình. Hiểu được lẽ đó, Thanh Thảo đã trân trọng đặt câu thơ ấy mở đầu khiến cho người đọc thêm phần thương tiếc, đồng cảm cho số phận nghiệt ngã cho người anh hùng bạc mệnh.

Mở đầu bài thơ là tiếng đàn ồn ã, vui tươi, rạo rực biểu trưng cho tâm hồn phóng khoáng yêu đời của Lor-ca. Đây cũng là hình ảnh tượng trưng cho đất nước, truyền thống dân tộc Tây Ban Nha, là hình tượng trung tâm xuyên suốt của toàn tác phẩm:

“những tiếng đàn bọt nước

Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt

li-la li-la li-la

 đi lang thang về miền đơn độc

với vầng trăng chếnh choáng

trên yên ngựa mỏi mòn”

Tác giả dùng hình ảnh tiếng đàn với bọt nước gợi cho ta cảm giác tiếng nhạc rất mỏng manh và nhẹ nhàng du dương, lúc tồn tại khi tan biến. Người anh hùng áo choàng “đỏ gắt” màu sắc chói chang của những kỵ sĩ đấu bò tót – một hình ảnh biểu trưng dân tộc tác giả khéo léo lồng ghép vào, người đọc có thể liên tưởng tới một người anh hùng dũng cảm, yêu tự do, sẵn sàng đối đầu với những hiểm nguy phía trước, một cuộc chiến không cân sức giữa một con người nhỏ bé và những con bò hung hãn, phía trên khán đài là những tiếng hò reo cổ vũ vang dội. Thế nhưng không Lor-ca chẳng phải là một kỵ sĩ đấu bò tót một mình một gươm, một giáo chế ngự chúng, mà ông phải chiến đấu đơn độc với cả một chế độ độc tài chính trị phát xít Phơ – răng – cô. Hình ảnh siêu thực “vầng trăng chếnh choáng” , một vẻ đẹp thiên nhiên nhẹ nhàng được tác giả kết hợp với từ láy “chếnh choáng” tạo cho ta cảm giác chơi vơi, lạc lõng. Có phải chăng người anh hùng đang cảm thấy mất phương hướng, cô đơn và mệt mỏi trên chặng đường của mình, “yên ngựa mỏi mòn” cần được nghỉ ngơi, cần được có thêm những người bạn đồng hành trên hành trình đấu tranh giành công lý. Xen giữa những câu thơ Thanh Thảo có đưa vào một câu hát “li-la li-la li-la” tiếng nhạc cất lên giữa hành trình thật êm ái, xoa dịu đi sự trống trải, mệt mỏi ,cho dù đó có là một “miền đơn độc” thì Lor-ca vẫn không hề tỏ ra lúng túng hay chùn bước, ông đi theo lý tưởng khát khao của trái tim mình. Ở khổ thơ này, tác giả dùng nhiều từ láy “lang thang”, “chếnh choáng”, “đơn độc”, “mỏi mòn” nhằm tăng sức gợi hình gợi cảm, đó là khung cảnh bao chùm bởi sự u ám, bế tắc, mệt mỏi khiến cho người đọc thấy được cái vẻ đẹp của người nghệ sĩ đa tài trước một hoàn cảnh khắc nghiệt như thế nhưng ông vẫn hiên ngang, không hề từ bỏ, vẫn dấn thân hy sinh vì nhân dân, vì sự tự do của dân tộc.

Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca – mẫu 4

Cùng với Xuân Quỳnh, Thanh Thảo cùng thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mỹ nhưng trang thơ Thanh Thảo lại có dấu ấn rất riêng. Ông là người đi đầu trong phong trào cách tân thơ Việt, con đường mà ông lựa chọn để cách tân thơ Việt là việc đào sâu cái tôi nội cảm, tìm kiếm những cách biểu đạt mới qua hình thức những câu thơ tự do, phá bỏ mọi ràng buộc, khuôn sáo. Thanh Thảo đi theo trường phái thơ tượng trưng siêu thực có nguồn gốc từ phương Tây mà Lor-ca là một đại biểu đi đầu trong trường phái thơ đó. Bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” được rút ra từ tập “Khối vuông ru bích”, bài thơ đã xây dựng thành công hình tượng nhân vật Lor-ca.

Lor-ca là một nghệ sĩ thiên tài người Tây Ban Nha, ông một tầm ảnh hưởng sâu rộng trong đời sống chính trị cũng như trong sống nghệ thuật của Tây Ban Nha. Trong đời sống nghệ thuật, Lor-ca là một trong những người đi đầu trong phong trào cách tân nền nghệ thuật già nua của Tây ban Nha. Trong đời sống chính trị, Lor-ca là người khởi xướng phong trào đấu tranh chống lại chế độ độc tài thân phát xít đã quá phản động. Năm 1936, bè lũ Phrăng-cô quá hoảng sợ trước tầm ảnh hưởng của Lor-ca nên chúng đã tìm cách bắt và sát hại ông. Tuy nhiên sau cái chết của Lor-ca, tầm ảnh hưởng của ông càng trở nên sâu rộng hơn. Nó vượt ra khỏi biên giới của Tây Ban Nha, tên tuổi của Lor-ca trở thành một biểu tượng cho công cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa nghĩa phát xít, bảo vệ văn hóa và nền văn minh nhân loại. Sự ảnh hưởng của Lor-ca không chỉ nằm trong thời đại của ông mà nó còn tồn tại mãi cho tới bây giờ. Cuộc đời, sự nghiệp, những cống hiến của Lor-ca là nguồn cảm hứng sáng tạo dồi dào để Thanh Thảo viết nên bài thơ này. Và cũng bằng nguồn cảm hứng dồi dào ấy, Thanh Thảo đã xây dựng thành công hình tượng người nghệ sĩ Lor-ca.

Bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” được Thanh Thảo sáng tác theo trường phái thơ tượng trưng siêu thực nên khi đọc đòi hỏi người đọc phải không ngừng liên tưởng, tưởng tượng để cảm nhận được rõ ý thơ. Qua bài thơ tác giả đã tái hiện lại cuộc sống của Lor-ca, tái hiện lại sự kiện bước ngoặt đầy bi thảm, đau đớn là cái chết của Lor-ca. Nhưng trong tiềm thức, trong tình cảm của Thanh Thảo, Lor-ca vẫn sống, qua đó thể hiện cho chúng ta thấy rõ Lor-ca là một nghệ sĩ chân chính, ông là một người nghệ sĩ dám sống để đấu tranh vì nghệ thuật, dám chết vì nghệ thuật. Lor-ca là người nghệ sĩ mang vẻ đẹp bất tử.

Sáu câu thơ đầu của bài thơ Thanh Thảo tái hiện sự sống của Lor-ca. Hình ảnh “những tiếng đàn bọt nước” biểu trưng cho sự sống cũng như sự nghiệp sáng tạo của Lor-ca, hình ảnh này gợi cho chúng ta hình dung sự sống cũng như sự sáng tạo của Lor-ca là vô cùng mong manh dễ vỡ.” Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt”, câu thơ nhắc tới xứ sở Tây Ban Nha và hình ảnh “áo choàng đỏ gắt” làm cho ta liên tưởng đến môn thể thao truyền thống của đất nước này: đấu bò tót, một môn thể thao đòi hỏi không chỉ sức mạnh mà người đấu sĩ còn cần phải khôn ngoan và khéo léo, vì vậy trận đấu bò tót nào cũng đầy sự căng thẳng. Hình ảnh ‘áo choàng đỏ gắt” được tác giả nhắc đến ở đây cũng có thể là biểu trưng cho môi trường chính trị của Tây Ban Nha lúc này bức bối, ngột ngạt và phản động. Hình ảnh “những tiếng đàn bọt nước” được đặt cạnh hình ảnh “áo choàng đỏ gắt” cho thấy cuộc sống của Lor-ca lúc này đang cực kì bức bối , ông dường như đang phải cố gồng mình lên để đối mặt với một chế độ xã hội phản động già nua và có thể nói cuộc sống của ông đang đầy thách thức. Mặc dù phải sống trong môi trường xã hội ngột ngạt, người nghệ sĩ Lor-ca vẫn không ngừng sáng tạo vì đến câu thơ thứ ba hợp âm tiếng đàn ghi ta được ngân lên “li la li la li la”, nó biểu trưng cho những sáng tạo của Lor-ca. Người nghệ sĩ vẫn say sưa với những sáng tạo của mình, vẫn sống lạc quan mặc cho hoàn cảnh sống đang bị bóp nghẹt. Ba câu thơ còn lại của đoạn thơ tái hiện hành trình đi tìm cái tôi nghệ sĩ, đi tìm cảm hứng sáng tạo nghệ thuật của người nghệ sĩ Lor-ca.

Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca – mẫu 5

Thanh Thảo là một nhà thơ khoác áo lính, ông sinh ra tại Quảng Ngãi, tốt nghiệp khoa văn trường Đại Học Tổng Hợp nhưng sau đó vào chiến trường miền Nam công tác. Thanh Thảo luôn nỗ lực tìm tòi hướng để cách tân thơ Việt. Ông đi theo trường phái thơ tượng trưng siêu thực có nguồn gốc từ phương Tây mà Lor-ca là một trong những người đi đầu trong trường phái thơ đó. Bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” đã xây dựng thành công hình tượng nghệ sĩ Lor-ca.

Lor-ca là một nghệ sĩ thiên tài người Tây Ban Nha. Ông có một tầm ảnh hưởng sâu rộng trong đời sống chính trị cũng như đời sống nghệ thuật của Tây Ban Nha. Trong đời sống nghệ thuật, ông là một trong những người đi đầu đẻ cách tân nền nghệ thuật già nua của Tây Ban Nha thời bấy giờ. Trong đời sống chính trị ông là người khởi xướng phong trào đấu tranh chống lại chế độ độc tài thân phát xít đã hết sức phản động. Năm 1936 bè lũ Phrăng-cô quá hoảng sợ trước tầm ảnh hưởng của Lor-ca nên chúng đã tìm cách bắt và sát hại ông. Tuy nhiên sau cái chết của Lor-ca , sự ảnh hưởng của ông càng trở nên mạnh mẽ hơn. Nó vượt qua biên giới của Tây Ban Nha. Tên tuổi của Lor-ca đã trở thành biểu tượng cho công cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít, bảo vệ văn hóa dân tộc và văn minh nhân loại. Sự ảnh hưởng của Lor-ca không chỉ trong thời đại của ông mà nó còn tồn tại cho tới bây giờ. Cuộc đời, sự nghiệp, những cống hiến của Lor-ca chính là những tác động khơi nguồn cảm xúc để Thanh Thảo viết bài thơ.

Thanh Thảo đặt nhan đề bài thơ là “Đàn ghi ta của Lor-ca”, đàn ghi ta là nhạc cụ truyền thống của Tây Ban Nha, Lor-ca là người nghệ sĩ thiên tài của Tây Ban Nha, nhan đề bài thơ đã hé mở hình tượng nghệ thuật trung tâm của bài thơ là Lor-ca và gắn liền với hình tượng ấy biểu tương nghệ thuật mang tính cách tân của Lor-ca, của đất nước Tây Ban Nha: đàn ghi ta. Lor-ca là người nghệ sĩ sáng tạo, đàn ghi ta là phương tiện để người nghệ sĩ sáng tạo.

Lời đề từ của bài thơ “khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn” là lời chăng chối cuối cùng trước khi giã từ cuộc sống của Lor-ca, đồng thời cũng nói lên tâm nguyện của Lor-ca. Nếu cây đàn mang nghĩa biểu trưng cho xứ sở Tây Ban Nha, cho nền nghệ thuật Tây Ban Nha thì lời đề từ đã thể hiện tình yêu, sự gắn bó của Lor-ca đối với đất nước Tây Ban Nha, với nền nghệ thuật Tây Ban Nha. Cũng có thể hiểu cây đàn là biểu trưng cho sự nghiệp sáng tạo nghệ thuật của Lor-ca, điều này cho ta thấy Lor-ca sẵn sàng dũng cảm lùi mình vào quá khứ để mở ra con đường thênh thang cho thế hệ sau thỏa sức mà sáng tạo. Lor-ca coi sự nghiệp sáng tạo, những cống hiến của mình là nền móng chứ không phải bức tượng đài, không phải ranh giới để thế hệ sau có thể đứng trên nền móng đó được thỏa sức sáng tạo.

Bài thơ được viết theo trường phái thơ tương trưng siêu thực nên khi đọc thì độc giả có thể thỏa sức tưởng tượng để hiểu những hình ảnh theo nhiều chiều khác nhau. Khổ thơ đầu bài thơ Thanh Thảo tái hiện hình ảnh của Lor-ca trên nền nghệ thuật Tây Ban Nha. Hình ảnh “tiếng đàn bọt nước” biểu trưng cho sự sống và sự sáng tạo của Lor-ca vô cùng mỏng manh và rất dễ vỡ, tan biến . “Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt” biểu trưng cho môi trường chính trị ở Tây Ban Nha bức bối, ngột ngạt, phản động. Trong hai câu thơ đầu tác giả đặt hình ảnh “tiếng đàn bọt nước” bên cạnh hình ảnh “áo choàng đỏ gắt” như một dụng ý cho thấy cuộc sống của Lor-ca đang cực kì bức bối, ông dường như đang phải cố gồng mình lên để đối mặt với một chế độ xã hội phản động, già nua, có thể nói cuộc sống của ông là đầy thách thức. Câu thơ thứ ba ghi lại chuỗi hợp âm của tiếng đàn ghi ta “li la li la li la”, nó biểu trưng cho những sáng tạo của Lor-ca . Như vậy dù sống trong một môi trường xã hội ngột ngạt nhưng người nghệ sĩ Lor-ca vẫn không ngừng sáng tạo nghệ thuật, vẫn say xưa với những sáng tạo nghệ thuật của mình. “Đi lang thang về miền đơn độc”, người nghệ sĩ đi nhưng chưa xác định rõ được đích đến, người nghệ sĩ vừa đi vừa suy nghĩ vừa tìm tòi. Đi về miền đơn độc là đi về miền của tâm trạng, miền của cảm xúc. Đây là hành trình đi tìm cái tôi sáng tạo, đi tìm cái tôi của người nghệ sĩ, tìm cảm hứng sáng tạo. Đồng hành cùng với người nghệ sĩ là vầng trăng, là chú ngựa nhưng lại là vầng trăng “chếnh choáng”, “yên ngựa mỏi mòn”. Vầng trăng thì xa vời, hư ảo, nửa say nửa tỉnh, chú ngựa cũng mỏi mòn, mệt mỏi rã rời, một hành trình vô cùng nhọc nhằn và cô đơn, hành trình “đơn thương độc mã”. Lor-ca là một người nghệ sĩ dám sống và cả dám chết vì nghệ thuật, dám cháy hết mình cho nghệ thuật. Mặc dù luôn luôn phải đối mặt với khó khăn khốc liệt nhưng khát vọng cách tân nền nghệ thuật già nua lúc nào cũng bùng cháy mãnh liệt trong Lor-ca.

Hai khổ thơ tiếp theo, Thanh Thảo tái hiện cái chết của Lor-ca cũng vẫn qua những hình ảnh thơ mang tính tượng trưng. “Tây ban Nha hát nghêu ngao”, Tây Ban Nha ở đây chính là Lor-ca, dường như tất cả những tinh hoa những vẻ đẹp của Tây Ban Nha đã hội tụ trong con người Lor-ca. Lor-ca bây giờ không chỉ là con người cá nhân mà là một biểu tương cho xứ sở Tây Ban Nha. Thanh Thảo đã thể hiện rất rõ tình cảm ngưỡng mộ, khâm phục, kính trọng của mình dành cho thần tượng – Lor-ca. Hành động “hát nghêu ngao” cho thấy một tâm trạng phấn khích, vui vẻ, một cuộc sống đang diễn ra bình dị. “bỗng kinh hoàng”, tín hiệu báo hiệu tin dữ, việc xấu ập đến. “áo choàng bê bết đỏ”, Lor-ca đã bị bắn trọng thương. Sau hình ảnh “áo choàng bê bết đỏ”, nghĩa là sau khi Lor-ca đã bị bắn trọng thương là một loạt hình ảnh diễn tả sự biến đổi liên tục, liên hoàn của tiếng đàn: “tiếng ghi ta nâu”, “tiếng ghi ta xanh”, “tiếng ghi ta tròn bọt nước”, “tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy”. Từ khi viên đạn xuyên thấu vào cơ thể Lor-ca, nó đã phá tan những điều giản dị nhưng đáng quý như là tình yêu, hi vọng, để rồi cuối cùng kết lại trong một cái chết oan nghiệt và thảm khốc. Thanh thảo đã có cách diễn đạt hình tượng hóa giúp chúng ta như cảm nhận được quá trình ập đến của cái chết và qua đó cũng ta cũng cảm nhận được sự đau đớn, xót xa của Thanh Thảo trước sự ra đi của thần tương trong lòng mình.