Xem toàn bộ tài liệu Lớp 8: tại đây

Đề bài: Phân tích khổ thơ đầu trong bài thơ “Ông đồ” của tác giả Vũ Đình Liên.

A/ Dàn ý chi tiết

I. Mở bài

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm: tác giả Vũ Đình Liên và hoàn cảnh sáng tác bài thơ

– Giới thiệu hai khổ thơ đầu: là hình ảnh ông Đồ thời văn học chữ Hán còn thịnh vượng.

II. Thân bài

* Phân tích khổ thơ đầu tiên:

– Hình ảnh ông Đồ xuất hiện như một thói quen “Mỗi năm hoa đào nở/Lại thấy ông đồ già”. Thời gian “mỗi năm” với hình ảnh “hoa đào nở” làm hiện lên hình ảnh mùa xuân của đất nước. Nó thể hiện sự lặp đi lặp lại như một vòng tuần hoàn diễn ra hàng năm. Hình ảnh ông Đồ xuất hiện với tuổi tác đã “già” nhưng năm nào cũng thấy ông.

– Hành động “Bày mực tàu giấy đỏ” là một hành động thường ngày, công việc không hề thay đổi của ông Đồ mỗi dịp Xuân về.

– Không gian hiện lên “Bên phố đông người qua”, thể hiện sự náo nhiệt đông đúc của phố phường.

* Phân tích khổ thơ tiếp:

– Hai câu đầu: Bao nhiêu người thuê viết/Tấm tắc ngợi khen tài. Hai câu thơ làm hiện lên một thời thịnh vượng của văn học chữ Hán. Điều này đã phần nào khẳng định được vị thế của những ông Đồ thời xưa. Những nhà nho có tài năng, học vấn đáng ngưỡng mộ.

– Hai câu thơ tiếp theo chính là lời ca ngợi tài năng của những bậc nhà nho “Hoa tay thảo những nét/ Như phượng múa rồng bay”. Hình ảnh “hoa tay” gợi cho chúng ta về tài nghệ điêu luyện trong phác thảo chữ của người nghệ sỹ. Người ta thường quan niệm rằng những ai có “hoa tay” thì thường mang tài nghệ đặc biệt là viết chữ đẹp. Tài năng của ông Đồ được so sánh :”Như phượng múa rồng bay”. Đó là những nét chữ đẹp, cầu kì và điêu luyện. Lối nói quá này cho ta thấy hình ảnh ông Đồ già hiện lên với tài nghệ không thể xem thường.

III. Kết bài

– Khái quát nội dung, nghệ thuật của hai khổ thơ

– Nêu cảm nhận và liên hệ

B/ Sơ đồ tư duy

C/ Bài văn mẫu

Phân tích khổ thơ đầu trong bài thơ Ông đồ – mẫu 1

Xuất hiện trong phong trào Thơ mới như một làn gió mới, Vũ Đình Liên đã để lại ấn tượng với người đọc bằng bài thơ Ông đồ – một tác phẩm về sự hoài niệm, hoài cổ cho những giá trị xưa của dân tộc. Đọc bài thơ, người đọc chúng ta không khỏi thương cảm cho hình ảnh của những ông đồ “cái di tích tiều tụy đáng thương của một thời tàn” đã cũ xưa kia. Và hai khổ thơ đầu tiên của bài thơ là hình ảnh của ông đồ già khi thời Nho học còn đang được trọng vọng khiến chúng ta cảm nhận được cái giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam:

“Mỗi năm hoa đào nở

Lại thấy ông đồ già

…

Hoa tay thảo những nét

Như rồng múa phượng bay”

Ông đồ vốn là những người thi cử không đỗ đạt nên trở về quê nhà dạy chữ Thánh hiền cho lớp trẻ thơ. Tuy không thành danh, nhưng họ vẫn là những con người tài hoa, hay chữ nghĩa, thế nên được mọi người vô cùng kính trọng yêu mến.

Hình ảnh ông đồ xuất hiện trong thơ Vũ Đình Liên đi kèm với hình ảnh của những đóa “hoa đào nở”, đây là một hình ảnh quen thuộc với những con người của những thế kỉ trước, nó ăn sâu vào tiềm thức của con người, là những gì tự nhiên, thân thuộc nhất. Hoa đào xuất hiện báo hiệu thời khắc chuyển giao của năm mới, và chính lúc đó, ông đồ xuất hiện cùng với giấy đỏ, bút lông và nghiên mực bên phố giữa dòng người tấp nập mua sắm. Ông xuất hiện như một quy luật theo vòng xoay của thời gian, là một nét rất riêng của dân tộc Việt mỗi khi Tết đến xuân về. “Mỗi năm – lại” – đó là cái quy luật đều đặn với sự xuất hiện của người thầy đồ già trên con phố, nó như một cái gì đó thật thân thương, an lành nhất mỗi thời khắc giao mùa thiêng liêng. Sự xuất hiện của ông là một điều gì đó hiển nhiên, quen thuộc quá, trầm lặng giữa phố phường xô bồ ấy vậy mà chẳng mất đi sự thu hút với mọi người:

“Bao nhiêu người thuê viết

Tấm tắc khen ngợi tài”

Vũ Đình Liên đã vẽ lên một bức tranh sinh động với hình ảnh người thầy đồ là trung tâm và xung quanh là biết bao người đang đứng ngắm nhìn từng dòng chữ trên giấy đỏ, Những con chữ bay bổng với bao điều tốt lành có lẽ là hình ảnh đẹp nhất trong kí ức mùa xuân ngày xưa. Ai cũng muốn có được một đôi câu đối đỏ mà treo trong nhà ngày tết, để mà hãnh diện tự hào, còn để thêm may thêm mắn. Người ta tranh nhau xin cái chữ, cái đẹp từ người thầy đồ già ấy. Đó là điều khiến cho người thầy đồ cảm thấy được sự quan trọng, ý nghĩa của cuộc đời mình. Từng lời khen tấm tắc, từng câu “ngợi khen tài” khiến cho ông đồ già càng thêm ấm lòng, càng thêm động lực để từng con chữ bay bổng hơn “như rồng múa phượng bay”. Mỗi người đến với ông đồ để xin chữ đều là những con người trọng chữ nghĩa, yêu mến cái tài hoa của ông. Có thể nói, thời kì này, ông đồ là trung tâm của mọi sự chú ý. Để làm được điều đó, ông đồ phải là một con người tài hoa với những nét chữ xuất sắc và Vũ Đình Liên đã dùng hai câu thơ để chứng minh cho cái tài hoa của người thầy đồ ấy:

“Hoa tay thảo những nét

Như rồng múa phượng bay”

Với những người am hiểu về thư pháp, Nho học, mỗi con chữ là một bức tranh, là một tác phẩm nghệ thuật mà không phải ai cũng có thể sáng tạo nên mà phải có được kiến thức uyên bác cũng như sự khéo léo của đôi bàn tay. Hình ảnh người thầy đồ khoan thai viết từng con chữ múa lượn trên giấy đỏ, những nét thanh, nét đậm, nét sổ vừa bay bổng lại vừa dứt khoát đẹp đẽ vô cùng khiến ai cũng phải thán khâm phục. Từng nét chữ ấy không chỉ chứa đựng sự tài hoa của thầy đồ mà còn chứa đựng cả những tâm tư, tinh hoa, khát vọng, lý tưởng của ông nữa.

Ông đồ thời kì này trở thành một hình ảnh, một nét văn hóa đặc sắc trong lòng người dân Việt Nam, khi mà Nho học còn đang trong thời kì phát triển rực rỡ. Đó là thời kì mà mỗi người cho chữ, người nhận chữ đều trân trọng những giá trị văn hóa Nho học mà phát huy cái nét văn hóa thanh cao, đẹp đẽ ấy.

Hai khổ thơ đầu Ông đồ của Vũ Đình Liên như một lời khen ngợi, như một niềm hoài cổ những giá trị xưa của văn hóa Việt ta. Giờ đây, hình ảnh ông đồ đã không còn, thế nhưng với hai khổ thơ đầu ấy, chúng ta – những thế hệ sau như được sống lại trong bức tranh dịp Tết đến xuân về với hình ảnh người thầy đồ ngồi cùng giấy đỏ, bút lông, nghiên mực, bình dị giữa phố xá tấp nập người qua.

Phân tích khổ thơ đầu trong bài thơ Ông đồ – mẫu 2

Ông đồ hình ảnh quen thuộc trong mỗi dịp tết xưa, nhiệm vụ của ông trong mỗi dịp tết đó là viết câu đối chúc tết bán cho người dân trang trí nhà cửa để mong một năm mới may mắn, an lành. Vị trí Ông đồ chính là tầng lớp trí thức được nhiều người tôn trọng.

Những hình ảnh ông đồ xuất hiện như một quy luật:

Mỗi năm hoa đào nở

Lại thấy ông đồ già

Bày mực tàu giấy đỏ

Bên phố đông người qua.

Sự xuất hiện của ông đồ báo hiệu xuân về, gắn liền với vòng quay của thời gian luôn lặp lại, từ “mỗi” xuất hiện cho thấy hình ảnh này luôn quen thuộc với mọi người dân, màu đỏ của giấy màu đen của mực cùng với sự đông vui của phố xá giáp tết càng khiến không khí thêm rộn ràng. Thơ nhẹ nhàng nhưng vẫn toát lên được niềm vui của không gian xuân đang tràn ngập, trong đó hình ảnh ông đồ là trung tâm.

Ông đồ thảo những nét rồng bay phượng múa cho mọi người:

Bao nhiêu người thuê viết

Tấm tắc ngợi khen tài

“Hoa tay thảo những nét

 Như phượng múa, rồng bay”.

Với tài năng của mình ông được rất nhiều người thuê viết, họ đều thể hiện kính trọng, yêu mến, có thể nói ông chính là trung tâm thu hút chú ý của mọi người. Nét chữ đẹp của ông được so sánh với những gì tinh túy và đẹp nhất “như phượng múa rồng bay”. Tác giả sử dụng hình ảnh so sánh đẹp, có giá trị tạo hình, mô tả hết những nét chữ đẹp, tao nhã. Với hình ảnh so sánh đó tác giả đã ca ngợi ông đồ là một người tài năng và hết lòng vì nghệ thuật.

Trong khổ thơ 1 2 đó chính là hình ảnh của ông đồ thời xưa, ông xuất hiện làm công việc mỗi năm dịp tết để viết câu đối cho mọi người và tài năng nghệ thuật đó được nhiều người quý trọng, đây chính là nét đẹp của ông đồ thời xưa.

Phân tích khổ thơ đầu trong bài thơ Ông đồ – mẫu 3

Ông đồ hình ảnh quen thuộc trong mỗi dịp tết xưa, nhiệm vụ của ông trong mỗi dịp tết đó là viết câu đối chúc tết bán cho người dân trang trí nhà cửa để mong một năm mới may mắn, an lành. Vị trí Ông đồ chính là tầng lớp trí thức được nhiều người tôn trọng.

Những hình ảnh ông đồ xuất hiện như một quy luật:

Mỗi năm hoa đào nở

Lại thấy ông đồ già

Bày mực tàu giấy đỏ

Bên phố đông người qua.

Sự xuất hiện của ông đồ báo hiệu xuân về, gắn liền với vòng quay của thời gian luôn lặp lại, từ “mỗi” xuất hiện cho thấy hình ảnh này luôn quen thuộc với mọi người dân, màu đỏ của giấy màu đen của mực cùng với sự đông vui của phố xá giáp tết càng khiến không khí thêm rộn ràng. Thơ nhẹ nhàng nhưng vẫn toát lên được niềm vui của không gian xuân đang tràn ngập, trong đó hình ảnh ông đồ là trung tâm.

Ông đồ thảo những nét rồng bay phượng múa cho mọi người:

“Bao nhiêu người thuê viết

Tấm tắc ngợi khen tài

“Hoa tay thảo những nét

Như phượng múa, rồng bay”.

Với tài năng của mình ông được rất nhiều người thuê viết, họ đều thể hiện kính trọng, yêu mến, có thể nói ông chính là trung tâm thu hút chú ý của mọi người. Nét chữ đẹp của ông được so sánh với những gì tinh túy và đẹp nhất “như phượng múa rồng bay”. Tác giả sử dụng hình ảnh so sánh đẹp, có giá trị tạo hình, mô tả hết những nét chữ đẹp, tao nhã. Với hình ảnh so sánh đó tác giả đã ca ngợi ông đồ là một người tài năng và hết lòng vì nghệ thuật.

Trong khổ thơ 1 2 đó chính là hình ảnh của ông đồ thời xưa, ông xuất hiện làm công việc mỗi năm dịp tết để viết câu đối cho mọi người và tài năng nghệ thuật đó được nhiều người quý trọng, đây chính là nét đẹp của ông đồ thời xưa.