Xem toàn bộ tài liệu Lớp 11: tại đây

   * Nhân tố bên trong :

   – Hoocmôn là nhân tố bên trong ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật.

   – Ở động vật có xương sống, có 4 loại hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển, đó là :

     + Hoocmôn sinh trưởng (GH) do tuyến yên tiết ra, có tác dụng kích thích phân chia tế bào làm tăng kích thước tế bào và kích thích sự phát triển của xương.

     + Hoocmôn tirôxin do tuyến giáp tiết ra, có tác dụng điều hoà quá trình chuyển hoá vật chất, kích thích sự sinh trưởng và phát triển bình thường của cơ thể. Riêng đối với lưỡng cư, tirôxin là nhân tố chủ đạo trong quá trình biến thái từ nòng nọc thành con trưởng thành.

     + Hoocmôn ơstrôgen (ở nữ) và hoocmôn testostêrôn (ở nam) do tuyến sinh dục tiết ra, có tác dụng tăng phát triển xương và kích thích phân hoá tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp.

   – Ở động vật không xương sống như côn trùng, có 2 loại hoocmôn chủ yếu ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển, đó là :

     + Ecđixơn do tuyến trước ngực tiết ra, có tác dụng kích thích lột xác ở sâu bướm, kích thích sâu biến đổi thành nhộng và bướm.

     + Juvenin do thể allata tiết ra, có khả năng phối hợp với ecđixơn gây lột xác ở sâu bướm nhưng ức chế sâu biến đổi thành nhộng và bướm.

   * Nhân tố bên ngoài :

   – Có nhiều nhân tố môi trường ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật và người. Điển hình là thức ăn, nhiệt độ, ánh sáng,… Trong số đó, thức ăn là nhân tố chi phối mạnh mẽ nhất.

   – Dựa vào những hiểu biết về các nhân tố trên, chúng ta có thể xây dựng các biện pháp điều khiển sinh trưởng ở người và động vật như cải tạo giống, cải thiện nguồn thức ăn và môi trường sống của động vật cũng như nâng cao chất lượng dân số thông qua việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, luyện tập thể dục thể thao, tư vấn di truyền, chống lạm dụng các chất kích thích….

   – Các tác nhân như ma tuý, rượu và thuốc lá có thể làm chậm quá trình sinh trưởng và phát triển của phôi thai người và gây nên dị tật ở trẻ sơ sinh. Do đó, để bảo vệ di truyền người và bảo vệ thế hệ tương lai, hãy dành sự quan tâm đặc biệt đến phụ nữ mang thai và động viên họ tránh xa các mối nguy hại kể trên.