Xem toàn bộ tài liệu Lớp 10 – Chân Trời Sáng Tạo: tại đây

Mở đầu trang 98 Địa Lí 10:

Lời giải:

– Những cây trồng, vật nuôi được con người chú trọng phát triển là: vật nuôi (trâu, bò, cừu, dê, lợn, gà, vịt), cây trồng (cà phê, chè, điều, tiêu, lúa gạo, lúa mì, bông, đậu tương,…).

– Sự phân bố cây trồng, vật nuôi không đều nhau theo lãnh thổ, vùng và các quốc gia. Chủ yếu phát triển mạnh trong đới nóng và đới ôn hòa.

Câu hỏi trang 98 Địa Lí 10:

– Nêu vai trò của ngành trồng trọt.

– Trình bày đặc điểm của ngành trồng trọt.

Lời giải:

– Vai trò:

+ Góp phần khai thác hiệu quả các lợi thế sẵn có của mỗi vùng, quốc gia.

+ Cung cấp LTTP cho người dân; nguyên liệu cho các ngành công nghiệp chế biến.

+ Cơ sở để phát triển chăn nuôi; là nguồn hàng xuất khẩu có giá trị.

+ Góp phần giữ gìn, cân bằng sinh thái, bảo vệ tài nguyên và môi trường.

– Đặc điểm:

+ Đối tượng sản xuất chính của ngành trồng trọt là cây trồng, sử dụng đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu.

+ Sự phát triển và phân bố ngành trồng trọt phụ thuộc chặt chẽ vào điều kiện tự nhiên.

+ Ngành trồng trọt có tính mùa vụ.

+ Trong nền sản xuất hiện đại, ngành trồng trọt đã có sự thay đổi về hình thức tổ chức và phương thức sản xuất.

Câu hỏi trang 98 Địa Lí 10:

Lời giải:

– Cây lương thực

Cây lương thực	Đặc điểm sinh thái	Phân bố
Lúa gạo	Phát triển trong điều kiện khí hậu nóng ưa ẩm, đất phù sa và cần nhiều phân bón.	– Là cây lương thực chính của miền nhiệt đới (đặc biệt là châu Á gió mùa). – Các nước trồng nhiều là Trung Quốc, Ấn Độ, In-đô-nê-xi-a, Băng-la-đét (Bangladesh), Việt Nam, Thái Lan,…
Lúa mì	Phát triển trong điều kiện khí hậu ấm, khô; vào đầu thời kì sinh trưởng cần nhiệt độ thấp đất đai màu mỡ, cần nhiều phân bón.	– Là cây lương thực chính của miền ôn đới và cận nhiệt. – Các nước trồng nhiều là Trung Quốc, Ấn Độ, Liên bang Nga, Hoa Kỳ, Pháp, Ca-na-đa,…
Ngô	Phát triển trong điều kiện khí hậu nóng, đất ẩm, nhiều mùn, dễ thoát nước; dễ thích nghi với sự dao động của khí hậu.	– Là cây lương thực quan trọng cho người và vật nuôi ở miền nhiệt đới, cận nhiệt và ôn đới nóng. – Các nước trồng nhiều là Hoa Kỳ, Trung Quốc, Bra-xin, Ác-hen-ti-na, U-gai-na (Ukraine), In-đô-nê-xi-a,..

– Cây công nghiệp

Cây công nghiệp	Đặc điểm sinh thái	Phân bố
Mía	– Phát triển trong điều kiện nhiệt, ẩm rất cao và phân hoá theo mùa. – Thích hợp với đất phù sa mới.	– Là cây lấy đường chủ yếu ở miền nhiệt đới.  – Các nước trồng nhiều là Bra-xin, Ấn Độ, Trung Quốc, Thái Lan, Pa-ki-xtan (Pakistan),..
Củ cải đường	Phát triển ở vùng đất đen, đất phù sa được cày bừa kĩ và bón phân đầy đủ.	– Là cây lấy đường chủ yếu ở miền ôn đới và cận nhiệt. – Các nước trồng nhiều là Liên bang Nga, Pháp, Hoa Kỳ, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ,…
Bông	– Phát triển trong điều kiện ánh sáng và khí hậu ổn định.  – Cần đất tốt, nhiều phân bón.	– Là cây lấy sợi ở miền nhiệt đới và cận nhiệt gió mùa.  – Các nước trồng nhiều là Trung Quốc (chiếm 1/5 sản lượng của thế giới), Hoa Kỳ, Ấn Độ, Pakistan, U-dơ-bê-ki-xtan (Uzbekistan),…
Đậu tương	Cây ưa ẩm, đất tơi xốp và thoát nước tốt.	– Là cây lấy dầu quan trọng trên thế giới ở miền nhiệt đới, cận nhiệt và ôn đới.  – Các nước trồng nhiều là Hoa Kỳ (gần 1/2 sản lượng thế giới), Trung Quốc, Liên bang Nga, Séc-bi-a (Serbia), In-đô-nê-xi-a,…
Chè	Phát triển với nhiệt độ ôn hoà, lượng mưa nhiều nhưng phân bố đều quanh năm, đất chua.	– Là cây trồng của miền cận nhiệt.  – Các nước trồng nhiều là Trung Quốc, Ấn Độ, Kê-ni-a (Kenya), Xri Lan-ca (Sri Lanka), Thổ Nhĩ Kỳ, Việt Nam,…
Cà phê	Cây ưa nhiệt, ẩm, đất tơi xốp nhất là đất badan và đất đá vôi.	– Là cây trồng cho chất kích thích của miền nhiệt đới.  – Các nước trồng nhiều là Bra-xin, Việt Nam, In-đô-nê-xi-a, Cô-lôm-bi-a (Colombia),…
Cao su	Cây ưa nhiệt, ẩm, không chịu được gió bão, thích hợp với đất badan.	– Là cây lấy nhựa quan trọng của miền nhiệt đới.  – Các nước trồng nhiều là Thái Lan, In-đô-nê-xi-a, Việt Nam,…

-> Sự phân bố của các cây lương thực và cây công nghiệp phù hợp với điều kiện sinh thái của từng cây trồng.

Câu hỏi trang 100 Địa Lí 10:

– Nêu vai trò của ngành chăn nuôi.

– Trình bày đặc điểm của ngành chăn nuôi.

Lời giải:

– Vai trò

+ Cung cấp nguồn thực phẩm dinh dưỡng cao (thịt, trứng, sữa).

+ Cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp và là mặt hàng xuất khẩu có giá trị.

+ Góp phần sử dụng hợp lí tài nguyên và môi trường, tạo ra nền nông nghiệp bền vững.

– Đặc điểm

+ Sự phát triển và phân bố ngành chăn nuôi phụ thuộc chặt chẽ vào cơ sở nguồn thức ăn. 

+ Hình thức chăn nuôi trên thế giới khá đa dạng.

+ Việc ứng dụng thành tựu KH-KT và công nghệ vào chăn nuôi làm tăng số lượng và chất lượng sản phẩm; giảm tác động của dịch bệnh và ít ảnh hưởng đến môi trường.

+ Liên kết trong chăn nuôi từ khâu sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm giữ vai trò quan trọng, đảm bảo sự phát triển ổn định và bền vững.

Câu hỏi trang 101 Địa Lí 10:

Lời giải:

Sự phân bố một số vật nuôi chính trên thế giới phù hợp với đặc điểm sinh thái của từng loài, có sự khác nhau giữa các vùng.

Vật nuôi	Phân bố
Bò	– Bò thích nghi đa dạng với điều kiện môi trường nên được nuôi phổ biến ở nhiều nước thuộc vùng ôn đới, cận nhiệt và nhiệt đới để để lấy thịt, sữa,… – Các nước sản xuất nhiều thịt và sữa bò là Hoa Kỳ, Bra-xin, các nước EU, Trung Quốc, Ác-hen-ti-na,…
Lợn	– Lợn thích nghi đa dạng với các điều kiện môi trường, việc chăn nuôi lợn phụ thuộc chặt chẽ vào cơ sở thức ăn. – Các nước nuôi lợn nhiều là Trung Quốc, Hoa Kỳ, Bra-xin, Việt Nam, Tây Ban Nha, CHLB Đức,…
Cừu	– Cừu được nuôi theo hình thức chăn thả ở vùng cận nhiệt và ôn đới. – Các nước nuôi cừu nhiều là Trung Quốc, Ô-xtrây-li-a, Ấn Độ, I-ran (Iran), Niu Di-len (New Zealand),…
Gia cầm	– Được nuôi chủ yếu là gà. Vật nuôi này có mặt ở tất cả các nước trên thế giới để cung cấp thịt, trứng cho bữa ăn hằng ngày, nguyên liệu cho công nghiệp chế biến thực phẩm.  – Các nước có đàn gia cầm lớn là Trung Quốc, In-đô-nê-xi-a, Hoa Kỳ, các nước EU, Bra-xin,…

Câu hỏi trang 102 Địa Lí 10:

Lời giải:

* Vai trò

– Cung cấp nguồn lâm sản phục vụ cho các nhu cầu của xã hội.

– Đảm bảo chức năng nghiên cứu khoa học.

– Đảm nhận chức năng phòng hộ, bảo vệ môi trường sống và cảnh quan.

– Đảm bảo sự phát triển bền vững và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

* Đặc điểm

– Lâm nghiệp gồm hoạt động trồng và bảo vệ rừng, khai thác gỗ và lâm sản khác.

– Lâm nghiệp có đối tượng sản xuất là rừng nên cần thời gian sinh trưởng lâu dài. 

– Quá trình sinh trưởng tự nhiên của rừng đóng vai trò quyết định trong sản xuất LN.

– Sản xuất lâm nghiệp được tiến hành trên quy mô rộng, chủ yếu hoạt động ngoài trời.

– Việc khai thác hợp lí và bảo vệ rừng ngày càng thuận lợi nhờ ứng dụng thành tựu khoa học – kĩ thuật và công nghệ.

Câu hỏi trang 102 Địa Lí 10:

Lời giải:

– Hiện nay, thế giới có khoảng 4,06 tỉ hecta rừng với tỉ lệ che phủ khoảng 31%.

– Diện tích rừng trên thế giới ngày càng suy giảm, đang đe dọa đến sự phát triển bền vững của ngành lâm nghiệp và môi trường toàn cầu.

– Ở một số quốc gia, rừng trồng đã trở thành nguồn tài nguyên quan trọng.

– Các quốc gia có diện tích rừng trồng lớn trên thế giới là Trung Quốc, Ấn Độ, Hoa Kỳ, Liên bang Nga,…

– Các nước đứng đầu về sản lượng gỗ khai thác là Hoa Kỳ, Ấn Độ, Trung Quốc, Bra-xin, Ca-na-đa,…

Câu hỏi trang 103 Địa Lí 10:

Lời giải:

* Vai trò

– Thuỷ sản (ngọt, lợ và mặn) là nguồn cung cấp thực phẩm cho con người.

– Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp và là mặt hàng xuất khẩu có giá trị.

– Giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân.

– Góp phần khai thác tốt các tiềm năng về tự nhiên, kinh tế – xã hội và bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia.

* Đặc điểm

– Ngành thuỷ sản bao gồm nuôi trồng, đánh bắt, chế biến và dịch vụ thuỷ sản.

– Diện tích mặt nước và chất lượng nguồn nước là tư liệu sản xuất quan trọng không thể thay thế được.

– Sản xuất thuỷ sản có tính hỗn hợp và tính liên ngành cao.

– Công nghệ nuôi trồng và khai thác thuỷ sản ngày càng hiện đại.

Câu hỏi trang 103 Địa Lí 10:

Lời giải:

* Nhận xét

– Sự phân bố sản xuất thuỷ sản trên thế giới không đều nhau giữa các nước và khu vực.

– Các nước có sản lượng khai thác thuỷ sản hàng đầu thế giới là Trung Quốc, In-đô-nê-xi-a, Pê-ru, Hoa Kỳ, Ấn Độ,.. .

– Các nước có sản lượng thuỷ sản nuôi trồng hàng đầu thế giới là Trung Quốc, In-đô-nê-xi-a, Ấn Độ, Việt Nam, Phi-líp-pin,…

* Giải thích

– Sản lượng thuỷ sản khai thác trên thế giới ngày càng tăng, ngư trường khai thác ngày càng được mở rộng, công nghệ khai thác được cải tiến.

– Nhiều quốc gia đã chú trọng việc đẩy mạnh nuôi trồng thuỷ sản (nước ngọt, nước lợ, nước mặn) để đáp ứng nhu cầu của thị trường, bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản.

– Các quốc gia có sản lượng thủy sản khai thác và nuôi trồng lớn là do có điều kiện tự nhiên thuận lợi trong nuôi trồng, có nhiều ngư trường rộng lớn giàu hải sản, công nghệ đánh bắt hiện đại,… 

Luyện tập 1 trang 104 Địa Lí 10:

Lời giải:

Đặc điểm của ngành trồng trọt và chăn nuôi

Ngành trồng trọt

Ngành chăn nuôi

+ Đối tượng sản xuất chính của ngành trồng trọt là cây trồng, sử dụng đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu. + Sự phát triển và phân bố ngành trồng trọt phụ thuộc chặt chẽ vào điều kiện tự nhiên. + Ngành trồng trọt có tính mùa vụ. + Trong nền sản xuất hiện đại, ngành trồng trọt đã có sự thay đổi về hình thức tổ chức và phương thức sản xuất.

+ Sự phát triển và phân bố ngành chăn nuôi phụ thuộc chặt chẽ vào cơ sở nguồn thức ăn.  + Hình thức chăn nuôi trên thế giới khá đa dạng. + Việc ứng dụng thành tựu KH-KT và công nghệ vào chăn nuôi làm tăng số lượng và chất lượng sản phẩm; giảm tác động của dịch bệnh và ít ảnh hưởng đến môi trường. + Liên kết trong chăn nuôi từ khâu sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm giữ vai trò quan trọng, đảm bảo sự phát triển ổn định và bền vững.

Luyện tập 2 trang 104 Địa Lí 10:

Lời giải:

Một số cây trồng và vật nuôi chính của vùng nhiệt đới

– Cây trồng

+ Cây lương thực: lúa gạo, ngô.

+ Cây công nghiệp: cà phê, chè, tiêu, điều, đậu tương.

– Vật nuôi: trâu, bò, lợn, dê, gia cầm (gà, vịt).

Vận dụng trang 104 Địa Lí 10:

Lời giải:

– Liên hệ thực tế ở địa phương và giải thích nguyên nhân.

– Ví dụ

+ Hà Nội nuôi lợn, bò sữa và trồng lúa -> Đất phù sa màu mỡ để trồng lúa, nhu cầu về thịt lợn và sữa lớn.

+ Yên Bái trồng chè, nuôi trâu -> Phù hợp với điều kiện sinh thái của cây trồng, vật nuôi (đất feralit trồng chè, đồng cỏ và khí hậu lạnh nuôi trâu,…).