Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7 – Chân Trời Sáng Tạo: tại đây
Bài 12 KHTN lớp 7: Khi thổi vào phía trên miệng chai, chúng ta sẽ nghe được âm thanh phát ra. Âm thanh được tạo ra và truyền đến tai chúng ta như thế nào?
Trả lời:
Khi ta thổi vào miệng chai, cột không khí bên trong chai dao động, sự dao động đó lan truyền qua không khí và đến tai chúng ta, khi đến tai, âm thanh làm màng nhĩ dao động. Do đó, ta có thể nghe thấy âm thanh.
Câu hỏi thảo luận 1 trang 65 KHTN lớp 7:
a) Mô tả cảm giác khi chạm nhẹ ngón tay lên nhánh âm thoa sau khi gõ.
b) Mô tả cảm giác khi chạm nhẹ ngón tay lên mặt trống sau khi gõ.
c) Mô tả chuyển động của dây đàn và cảm giác khi chạm nhẹ ngón tay lên dây đàn sau khi gảy.
d) Khi âm thoa, mặt trống, dây đàn phát ra âm thanh thì chúng có đặc điểm gì giống nhau?
Trả lời:
a) Khi chạm nhẹ ngón tay lên nhánh âm thoa sau khi gõ ta thấy nhánh âm thoa rung động.
b) Khi chạm nhẹ ngón tay lên mặt trống sau khi gõ ta thấy mặt trống rung động.
c) Chuyển động của dây đàn là chuyển động qua lại quanh vị trí ban đầu. Khi chạm nhẹ ngón tay lên dây đàn sau khi gảy ta thấy dây đàn rung động.
d) Khi âm thoa, mặt trống, dây đàn phát ra âm thanh thì chúng có đặc điểm giống nhau là chúng đều dao động quanh một vị trí nhất định.
Vận dụng 1 trang 66 KHTN lớp 7:
a) Căng dây chun (dây thun) trên hộp rỗng như Hình a) rồi gảy vài lần vào dây chun.
b) Thổi vào còi (Hình b).
Trả lời:
a) Bộ phận dao động phát ra âm thanh là dây chun.
b) Bộ phận dao động phát ra âm thanh là cột không khí trong còi.
Vận dụng 2 trang 66 KHTN lớp 7:
Trả lời:
Bộ phận dao động phát ra âm thanh trong tình huống ở mở đầu là cột không khí phía trên miệng chai.
Câu hỏi thảo luận 2 trang 66 KHTN lớp 7:
a) Học sinh A áp tai vào cạnh bàn có nghe rõ được tiếng gõ không?
b) Học sinh A áp tai vào quyển sách có nghe được tiếng gõ không?
Trả lời:
a) Học sinh A áp tai vào cạnh bàn có nghe rõ được tiếng gõ.
b) Học sinh A áp tai vào quyển sách có nghe được tiếng gõ.
Câu hỏi thảo luận 3 trang 67 KHTN lớp 7:
Trả lời:
Thí nghiệm 2 cho thấy sóng âm truyền được qua môi trường chất rắn.
Câu hỏi thảo luận 4 trang 67 KHTN lớp 7:
Trả lời:
Một thí nghiệm khác chứng tỏ sóng âm truyền được trong chất rắn:
– Có 3 bạn A, B, C với A, C đứng bên ngoài bức tường, B đứng phía trong bức tường và áp sát tai vào tường.
– Bạn A gõ nhẹ vào bên ngoài bức tường sao cho bạn C đứng cạnh bạn A không nghe thấy, bạn B đứng áp tai vào bên trong bức tường thì bạn B nghe thấy tiếng gõ.
Chứng tỏ âm truyền được trong chất rắn rất tốt.
Vận dụng 1 trang 67 KHTN lớp 7:
Dùng hai cốc giấy, đục một lỗ nhỏ ở giữa đáy cốc rồi luồn một sợi dây đồng mảnh (dài khoảng 3 đến 4 m) qua lỗ nối hai cốc giấy với nhau như hình bên. Học sinh B áp tai vào cốc giấy lắng nghe, trong khi bạn A đang nói nhỏ vào miệng cốc.
a) Bạn B có nghe rõ tiếng nói của bạn A không?
b) Trong trò chơi này, tiếng nói của bạn A được truyền qua những môi trường nào?
Trả lời:
a) Bạn B có nghe rõ được tiếng nói của bạn A.
b) Trong trò chơi này, tiếng nói của bạn A được truyền qua những môi trường là môi trường chất rắn và môi trường không khí.
Vận dụng 2 trang 67 KHTN lớp 7:
Trả lời:
Câu hỏi thảo luận 5 trang 67 KHTN lớp 7:
a) Sóng âm có thể truyền được trong nước không?
b) Khi đồng hồ reo, sóng âm truyền đến tai học sinh qua những môi trường nào?
Trả lời:
a) Sóng âm có thể truyền được trong nước.
b) Khi đồng hồ reo, sóng âm truyền đến tai học sinh qua những môi trường là rắn, lỏng, khí, cụ thể:
– Khí: không khí trong cốc thuỷ tinh đựng đồng hồ báo thức.
– Lỏng: nước trong bể.
– Rắn: cốc thuỷ tinh và thành bể.
Luyện tập trang 68 KHTN lớp 7:
Trả lời:
Khi sóng âm phát ra từ một cái trống, mặt trống dao động. Dao động của mặt trống làm lớp không khí tiếp xúc với nó dao động: nén, dãn. Dao động của lớp không khí này làm cho lớp không khí kế tiếp dao động: dãn, nén. Cứ thế, trong không khí xuất hiện các lớp không khí liên tục nén, dãn xen kẽ nhau.
Vận dụng trang 69 KHTN lớp 7:
Trả lời:
Khi người ta bật loa phát nhạc (với âm lượng vừa) thì ta sẽ quan sát thấy ngọn lửa của cây nến sẽ dao động. Vì khi loa phát ra âm thanh thì màng loa dao động, dao động của màng loa làm cho lớp không khí tiếp xúc với nó dao động: nén, dãn. Dao động của lớp không khí này làm cho lớp không khí kế tiếp dao động: dãn, nén. Cứ thế, trong không khí xuất hiện các lớp không khí quanh ngọn nến liên tục nén, dãn xen kẽ nhau khiến chúng ta nhìn thấy ngọn nến như dao động cùng tiếng nhạc.
Bài 1 trang 69 KHTN lớp 7: Một số loài côn trùng như ruồi, muỗi, ong khi bay sẽ phát ra tiếng vo ve. Tiếng vo ve ấy được phát ra từ bộ phận nào của chúng? Giải thích.
Trả lời:
Khi bay một số côn trùng như ong, ruồi, muỗi, … tạo ra những tiếng vo ve là vì những đôi cánh của chúng vẫy rất nhanh tạo ra dao động, làm cho lớp không khí xung quanh dao động nén, dãn rất nhanh và phát ra âm thanh.
Bài 2 trang 69 KHTN lớp 7: Nêu một số ví dụ chứng tỏ âm có thể truyền đi trong chất lỏng.
Trả lời:
Một số ví dụ chứng tỏ âm có thể truyền đi trong chất lỏng:
– Ta nghe thấy tiếng bong bóng sủi trong bể cá có máy tạo oxi.
– Nghe thấy tiếng kim đồng hồ chạy trong nước khi cho đồng hồ vào trong môi trường nước.
– Người nuôi cá chỉ cần vỗ tay để tạo ra âm thanh quen thuộc, đàn cá sẽ bơi đến.
– Khi đánh cá, người dân thường chèo thuyền đi xung quanh lưới và gõ vào mạn thuyền để dồn cá vào lưới.
Bài 3 trang 69 KHTN lớp 7: Trong thí nghiệm như hình bên, khi người ta gõ vào một âm thoa thì âm thoa đặt gần nó cũng dao động theo. Thí nghiệm này chứng tỏ điều gì?
Trả lời:
Khi người ta gõ vào một âm thoa thì âm thoa đặt gần đó cũng dao động theo chứng tỏ sóng âm truyền được trong môi trường chất khí và có sự lan truyền dao động đến các vật khác.