Xem toàn bộ tài liệu Lớp 10 – Cánh Diều: tại đây
Mở đầu trang 16 Kinh tế và Pháp luật 10:
Em hãy cùng các bạn đóng vai các chủ thể tham gia vào hoạt động trao đổi sản phẩm theo các gợi ý sau:
a) Xác định nơi diễn ra hoạt động trao đổi.
b) Ở đó, các chủ thể trao đổi, mua bán sản phẩm gì
c) Giá cả được thoả thuận như thế nào?
Lời giải:
a) Nơi diễn ra hoạt động trao đổi: thị trường
b) Ở đó, các chủ thể trao đổi, mua bán sản phẩm như: quần áo, thức ăn, thực phẩm, bánh kẹo, đồ uống, giày dép….
c) Giá cả được thỏa thuận dựa trên giá trị của hàng hóa .
Câu hỏi trang 16 Kinh tế và Pháp luật 10:
a) Em hãy xác định các chủ thể kinh tế xuất hiện trong hình ảnh. Các chủ thể này đang tiến hành hoạt động gì? Ở đâu?
b) Để các hoạt động này diễn ra, các chủ thể kinh tế nêu trên cần thoả thuận với nhau điều gì?
c) Những quan hệ nào được xác lập trong quá trình mua bán ở các hình ảnh trên ?
Lời giải:
Yêu cầu a)
– Các chủ thể kinh tế xuất hiện trong hình ảnh là: người bán và người mua.
– Các chủ thể này đang tiến hành hoạt động mua và bán ở chợ, siêu thị.
Yêu cầu b) Để các hoạt động này diễn ra, các chủ thể kinh tế nêu trên cần thoả thuận với nhau về số lượng, giá cả hàng hóa.
Yêu cầu c) Những quan hệ được xác lập trong quá trình mua bán ở các hình ảnh trên là: quan hệ hàng hóa – tiền tệ; quan hệ mua – bán; quan hệ cung – cầu.
Câu hỏi trang 17 Kinh tế và Pháp luật 10:
Thông tin 1. Thị trường thép thế giới dự báo sẽ hồi phục mạnh mẽ trong năm 2021, sau khi suy giảm mạnh ở năm 2020 do đại dịch COVID-19. Sự hồi phục về nhu cầu thép thế giới ở nửa cuối năm 2020 đã đẩy giá tất cả các loại thép tăng lên. Trung Quốc đã tăng thị phần của mình trong sản lượng thép dài thế giới lên 61,2%. Trung Quốc nói riêng và châu Á nói chung vẫn là thị trường tiêu thụ thép dài chủ chốt và trong tương lai gần xu hướng này sẽ chưa thay đổi. Tại Việt Nam, từ giữa năm 2020, thị trường thép trong nước cũng bắt đầu hồi phục. Ngành thép Việt Nam được dự báo sẽ hưởng lợi khi các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn được triển khai.
(Theo Báo cáo thị trường thép On III 2021, tại vietcuubiz. com)
Thông tin 2. Vải thiều là trái cây đặc sản của miền Bắc, được trồng nhiều ở hai tỉnh Hải Dương và Bắc Giang. Thông thường, cứ đến vụ vải chín hằng năm, vải thiều được thương lái mua buôn tại vườn, vận chuyển đến các chợ đầu mối trên cả nước để cung cấp cho người tiêu dùng những quả vải tươi ngon. Vải tươi cũng là nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến nông sản để có những sản phẩm như vải đông lạnh, nước vải thiều xuất khẩu. Từ vụ vải tháng 5 năm 2021, vải thiều Thanh Hà của tỉnh Hải Dương đã xuất hiện trên sàn thương mại điện tử. Việc đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử tạo thêm một kênh phân phối bền vững cho sản phẩm tiềm năng của các địa phương. Đây là kết quả của nỗ lực kết nối các chủ thể kinh tế có liên quan như người sản xuất, các doanh nghiệp kinh doanh, nhà cung cấp dịch vụ thương mại trực tuyến và sự hỗ trợ của Nhà nước.
(Theo Cục xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương, năm 2021)
a) Em hãy cho biết trong hai thông tin trên, nếu xét theo đối tượng sản phẩm được đưa ra mua bán thì thị trường được phân loại như thế nào?
b) Em hãy cho biết các sản phẩm trong hai thông tin trên có vai trò gì đối với sản xuất và tiêu dùng? Căn cứ vào vai trò đó có thể phân chia thị trường thành những loại nào?
c) Theo em, xét theo phạm vi không gian, thép được tiêu thụ ở đâu?
d) Thông tin 2 cho em biết điều gì về cách thức gặp nhau giữa các chủ thể của thị trưởng vải thiều?
Lời giải:
Yêu cầu a) Trong hai thông tin trên, nếu xét theo đối tượng sản phẩm được đưa ra mua bán thì thị trường được phân loại là: thị trường thép, thị trường vải.
Yêu cầu b)
– Các sản phẩm trong hai thông tin trên có vai trò:
+ Thúc đẩy các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn được triển khai;
+ Cung cấp cho người tiêu dùng những quả vải tươi ngon, nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến nông sản đối với sản xuất và tiêu dùng.
– Căn cứ vào vai trò đó có thể phân chia thị trường thành những loại như:
+ Thị trường yếu tố sản xuất (nơi mua và bán các yếu tố phục vụ quá trình sản xuất như máy móc, nguyên vật liệu, sức lao động)
+ Thị trường hàng tiêu dùng (nơi mua và bán các sản phẩm phục vụ trực tiếp nhu cầu sinh hoạt nhau thực phẩm, quần áo, đồ dùng, .. ).
Yêu cầu c) Theo em, xét theo phạm vi không gian, thép được tiêu thụ ở thị trường thế giới.
Yêu cầu d) Thông tin 2 cho biết cách thức gặp nhau giữa các chủ thể của thị trường vải thiều là thị trường truyền thống (giao dịch trực tiếp), thị trường trực tuyến (giao dịch qua nền tảng công nghệ số).
Câu hỏi trang 18 Kinh tế và Pháp luật 10:
Thoong tin. Hằng năm, cứ mỗi dịp sắp bắt đầu năm học mới, các cơ sở sản xuất giấy vở học sinh trong huyện A lại hoạt động nhộn nhịp. Năm học trước, một số xưởng sản xuất đã đầu tư thêm vào công nghệ in ấn bìa vở để có những hình ảnh đẹp mắt hơn, đồng thời in thêm các công thức toán, vài ý đẹp lời hay phù hợp với thị hiếu các bạn học sinh tiểu học và trung học cơ sở. Sản phẩm mới đã được các bạn nhỏ đón nhận nhiệt tình. Số lượng vở bán được năm trước của các cơ sở đó đã tăng trung bình 150% mặc dù giá bán cao hơn 10% so với giá bán vở bìa trơn truyền thống, doanh thu và lợi nhuận thu được cũng tăng theo. Mùa khai trương năm nay, các cơ sở sản xuất khác cũng đã đầu tư theo công nghệ in ấn mới để có thêm những sản phẩm sinh động, hữu ích tương tự phục vụ thị trường vở học sinh tại địa phương.
a) Từ trường hợp trên, em hãy chỉ ra dấu hiệu cho thấy sản phẩm mới của các cơ sở sản xuất giấy và học sinh được đón nhận trên thị trường.
b) Em hãy cho biết số lượng và mức giá của sản phẩm vở mới thay đổi như thế nào?
c) Theo em, thông tin nào từ thị trường tác động đến quyết định đầu tư công nghệ in ấn mới của các cơ sở sản xuất giấy và học sinh?
d) Với tư cách là người tiêu dùng, thông tin từ thị trường và học sinh tác động như thế nào tới quyết định mua vở của em?
Lời giải:
Yêu cầu a) a) Từ trường hợp trên, dấu hiệu cho thấy sản phẩm mới của các cơ sở sản xuất giấy và học sinh được đón nhận trên thị trường là: Số lượng vở bán được năm trước của các cơ sở đó đã tăng trung bình 150% mặc dù giá bán cao hơn 10% so với giá bán vở bìa trơn truyền thống, doanh thu và lợi nhuận thu được cũng tăng theo.
Yêu cầu b) Số lượng và mức giá của sản phẩm vở mới thay đổi: Số lượng vở bán được năm trước của các cơ sở đó đã tăng trung bình 150% , giá bán cao hơn 10% so với giá bán vở bìa trơn truyền thống.
Yêu cầu c) Theo em, thông tin từ thị trường tác động đến quyết định đầu tư công nghệ in ấn mới của các cơ sở sản xuất giấy và học sinh là: Năm học trước, một số xưởng sản xuất đã đầu tư thêm vào công nghệ in ấn bìa vở để có những hình ảnh đẹp mắt hơn, đồng thời in thêm các công thức toán, vài ý đẹp lời hay phù hợp với thị hiếu các bạn học sinh tiểu học và trung học cơ sở. Sản phẩm mới đã được các bạn nhỏ đón nhận nhiệt tình.
Yêu cầu d) Với tư cách là người tiêu dùng, thông tin từ thị trường và học sinh tác động mạnh tới quyết định mua vở của em: Một hàng hóa bán được trên thị trường nghĩa là chủng loại, hình thuộc, chất lượng hàng hoá do đáp ứng yêu cầu của xã hội.
Luyện tập 1 trang 19 Kinh tế và Pháp luật 10:
A. Thị trường là nơi thực hiện hoạt động mua và bán.
B. Người mua, người bán là một trong những yếu tố cơ bản của thị trường.
C. Chỉ có thể tìm đến thị trường thì con người mới thoả mãn được nhu cầu.
D. Tiền là một yếu tố cơ bản của thị trường.
E. Mua – bán không phải là quan hệ của thị trường.
Lời giải:
– Nhận định A đúng, vì: thị trường là nơi các chủ thể kinh tế gặp nhau để thực hiện hoạt động mua và bán
– Nhận định B đúng, vì các yếu tố cơ bản của thị trường là hàng hóa, tiền tệ, giá cả, người mua, người bán.
– Nhận định C đúng, vì thị trường là nơi các chủ thể kinh tế gặp nhau để xác định số lượng, giá cả hàng hoá, dịch vụ khi mua và bán, đáp ứng nhu cầu của mỗi bên.
– Nhận định D đúng, vì các yếu tố cơ bản của thị trường là hàng hóa, tiền tệ, giá cả, người mua, người bán.
– Nhận định E sai, vì các quan hệ cơ bản của thị trưởng là quan hệ hàng hóa – tiền tệ, quan hệ mua – bán, quan hệ cung – cầu.
Luyện tập 2 trang 19 Kinh tế và Pháp luật 10:
Trường hợp: Cà phê là nông sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam với sự tham gia của nhiều chủ thể khác nhau trong quá trình sản xuất, chế biến và tiêu thụ. Kênh xuất khẩu phần lớn dưới hình thức nguyên liệu thô (cà phê nhân) chiếm đến 95% sản lượng cà phê sản xuất ra. Các doanh nghiệp chế biến sử dụng nguyên liệu từ cà phê nhân để chế biến ra cà phê rang xay, cà phê hoà tan, cà phê hoà tan 3 trong 1,… Những sản phẩm này được xuất khẩu đi một số quốc gia trên thế giới hoặc tiêu thụ nội địa.
Trong bối cảnh chuyển đổi số nền kinh tế, bên cạnh các kênh giao dịch truyền thống trực tiếp của thị trường cà phê thì ngày càng có nhiều doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh cà phê sử dụng sản giao dịch điện tử để kết nối với khách hàng, đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm.
a) Em hãy chỉ ra sự khác biệt về chủ thể tham gia mua bán đối với cà phê nhân và cà phê hoà tan. Hai loại sản phẩm cà phê đó được trao đổi trên những loại thị trường nào?
b) Nếu xét theo phạm vi không gian, cà phê Việt Nam được bán ở những thị trường nào? Cách thức giao dịch giữa các chủ thể của thị trường cà phê hiện nay có điểm gì mới?
Lời giải:
Yêu cầu a) Sự khác biệt về chủ thể tham gia mua bán đối với cà phê nhân và cà phê hoà tan là:
+ Đối với cà phê nhân, chủ thể tham gia mua là các doanh nghiệp.
+ Đối với cà phê hoà tan, chủ thể tham gia mua là người diêu dùng ở một số quốc gia trên thế giới hoặc tiêu thụ nội địa, chủ thể tham gia bán là các doanh nghiệp.
– Hai loại sản phẩm cà phê đó được trao đổi trên những loại thị trường là: thị trường thế giới hoặc thị trường nội địa.
Yêu cầu b)
– Nếu xét theo phạm vi không gian, cà phê Việt Nam được bán ở những thị trường trong nước và thị trường thế giới.
– Cách thức giao dịch giữa các chủ thể của thị trường cà phê hiện nay có điểm mới là: sử dụng sản giao dịch điện tử để kết nối với khách hàng, đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm.
Luyện tập 3 trang 20 Kinh tế và Pháp luật 10:
Bạn A cho rằng, thị trường có chức năng cung cấp thông tin để các chủ thể kinh tế điều tiết hoạt động sản xuất và tiêu dùng sao cho có lợi nhất.
Lời giải:
– Em đồng ý với nhận định của bạn A.
– Vì trên cơ sở các thông tin của thị trường, người sản xuất điều chỉnh hoạt động sản xuất kinh doanh của mình để tăng thu lợi nhuận, người tiêu dùng điều chỉnh việc mua hàng hoả sao cho thu được nhiều lợi ích nhất.
Luyện tập 4 trang 20 Kinh tế và Pháp luật 10:
Hai bạn M và C tranh luận với nhau về chức năng của thị trường, bạn M khẳng định, thị trường xác định mức giá tương ứng với số lượng hàng hóa mà người bán muốn bán, người mua muốn mua. Bạn C không đồng ý vì cho rằng mua bao nhiêu bán giá như thế nào là do thỏa thuận của người mua và người bán chứ thị trường không can thiệp.
Lời giải:
– Em đồng ý với ý kiến của C.
– Vì giá cả hàng hóa được hình thành trên cơ sở tác động qua lại lẫn nhau giữa người bán và người mua, còn thị trường có chức năng thừa nhận sự phù hợp của hàng hóa với nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng.
Vận dụng 1 trang 20 Kinh tế và Pháp luật 10:
– Đối tượng khảo sát,
– Tên thị trường khảo sát;
– Thời gian khảo sát,
– Nội dung khảo sát,
– Các công việc được thực hiện khi khảo sát,
– Kết luận sau khảo sát,
– Báo cáo kết quả khảo sát (cách thức báo cáo, địa điểm báo cáo,…)
Lời giải:
– Đối tượng khảo sát: các hộ gia đình
– Tên thị trường khảo sát: thị trường gạo
– Thời gian khảo sát: 22/1/2022 – 22/2/2022
– Nội dung khảo sát:
+ Tên gạo
+ Lượng dùng
+ Khẩu vị và cảm quan
+ Nơi mua
+….
– Các công việc được thực hiện khi khảo sát:
+ Đưa ra mục tiêu khi khảo sát
+ Xác định rõ phạm vi thị trường
+ Thiết kế phiếu khảo sát
+ Tiến hành khảo sát
+ Xử lý kết quả
+ Đánh giá
– Kết luận sau khảo sát:
+ Loại gạo hay dùng là gì?
+ Thị hiếu, nhu cầu của người dân là gì?
+ Giá cả thế nào?
+ Mẫu mã thế nào?
+ …..
– Báo cáo kết quả khảo sát (cách thức báo cáo, địa điểm báo cáo,…):
+ Cách thức báo cáo: thuyết trình
+ Địa điểm báo cáo: lớp.
Vận dụng 2 trang 20 Kinh tế và Pháp luật 10:
Lời giải:
– Thị trường đó là thị trường gì ?
– Các chủ thể tham gia trong thị trường đó là ai?
– Cách thức giao dịch thế nào?
– Giá cả hàng hóa như thế nào?
– Chất lượng hàng hóa thế nào?
– Cơ cấu sản phẩm thế nào?
– Mẫu mã thế nào ?
– …….