Xem toàn bộ tài liệu Lớp 12: tại đây
- Giải Sinh Học Lớp 12
- Giải Sinh Học Lớp 12 Nâng Cao
- Sách Giáo Viên Sinh Học Lớp 12
- Sách Giáo Viên Sinh Học Lớp 12 Nâng Cao
- Sách Bài Tập Sinh Học Lớp 12
Giải Bài Tập Sinh Học 12 – Bài 36: Quần thể sinh vật và mối quan hệ giữa các cá thể trong quần thể giúp HS giải bài tập, cung cấp cho học sinh những hiểu biết khoa học về đặc điểm cấu tạo, mọi hoạt động sống của con người và các loại sinh vật trong tự nhiên:
Trả lời câu hỏi Sinh 12 Bài 36 trang 156: Lấy 2 ví dụ về quần thể sinh vật và 2 ví dụ không phải là quần thể sinh vật.
Trả lời:
– 2 ví dụ về quần thể sinh vật:
+ Đàn chó rừng
+ Quần thể chim cánh cụt ở Nam Cực
– 2 ví dụ không phải quần thể sinh vật:
+ Các cây sống ở rừng rậm nhiệt đới
+ 1 con chim sâu
Trả lời câu hỏi Sinh 12 Bài 36 trang 157: Quan sát các hình 36.2, 36.3 và 36.4 kết hợp với những nội dung đã học, hãy nêu những biểu hiện và ý nghĩa của quan hệ hỗ trợ giữa các cá thể trong quần thể vào bằng 36:
Trả lời:
Bảng 36. Quan hệ hỗ trợ giữa các cá thể trong quần thể sinh vật
| Biểu hiện của quan hệ hỗ trợ | Ý nghĩa |
| Hỗ trợ giữa các cá thể trong nhóm cây bạch đàn | Các cây dựa vào nhau nên chống được gió bão. |
| Các cây thông nhựa liền rễ nhau | Khi một cây bị gãy, cây còn lại sẽ cung cấp dinh dưỡng cho cây đó nảy mầm trở lại. |
| Chó rừng hỗ trợ nhau trong đàn | Giúp săn được con mồi lớn, bảo vệ đàn. |
| Các con chim cánh cụt sống tập chung lại với nhau vào mùa lạnh | Giữ ấm và tránh các điều kiện bất lợi như bão tuyết. |
| Các con bồ nông xếp thành hàng | Bắt được nhiều cá hơn |
| ….* |
* Học sinh đưa thêm nhiều ví dụ khác.
Trả lời câu hỏi Sinh 12 Bài 36 trang 159: Từ những ví dụ trên, hãy trả lời các câu hỏi sau:
– Có những hình thức cạnh tranh nào phổ biến? Nêu nguyên nhân và hiệu quả của các hình thức cạnh tranh đó.
– Hãy nêu nguyên nhân của hiện tượng tự tỉa thưa ở thực vật. Nguyên nhân và hiệu quả của việc phát tán cá thể động vật ra khỏi đàn là gì?
Trả lời:
– Các hình thức cạnh tranh phổ biến: tranh giành ánh sáng, chất dinh dưỡng, nơi ở, nguồn thức ăn, nơi ở. Nguyên nhân: do thiếu thốn thức ăn, nơi ở chật chội.
– Nguyên nhân của hiện tượng tự tỉa thưa: do thực vật cạnh tranh ánh sáng mạnh mẽ → các cây phát triển yếu hơn (phát tán cành kém, chậm phát triển chiều cao) ít và khó nhận được ánh sáng nên chúng sẽ bị chết → những cây phát triển mạnh sẽ càng vươn cao để nhận ánh sáng.
+ Nguyên nhân phát tán cá thể động vật ra khỏi đàn: khả năng cung cấp của môi trường không đủ (thiếu nơi ở, cạn kiệt thức ăn…); tranh giành con cái; tranh giành địa vị trong đàn…
+ Hiệu quả của phát tán cá thể động vật ra khỏi đàn: số lượng và sự phân bố của các cá thể trong quần thể duy trì ở mức độ phù hợp, đảm bảo sự tồn tại và phát triển.
Câu 1 trang 159 Sinh học 12: Trong các đặc điểm sau, những đặc điểm nào có thể có ở một quần thể sinh vật?
A. Quần thể bao gồm nhiều cá thể sinh vật.
B. Quần thể là tập hợp của các cá thể cùng loài.
C. Các cá thể trong quần thể có khả năng giao phối với nhau.
D. Quần thể gồm nhiều cá thể cùng loài phân bố ở các nơi xa nhau.
E. Các cá thể trong quần thể có kiểu gen hoàn toàn giống nhau.
G. Quần thể có thể có khu vực phân bố rất rộng, giới hạn bởi các chướng vật của thiên nhiên như sông, núi, eo biển,…
H. Trong quá trình hình thành quần thể, tất cả các cá thể cùng loài đều thích nghi với môi trường mới mà chúng phát tán tới.
Trả lời:
Chọn B, C, G.
Câu 2 trang 159 Sinh học 12: Hãy nêu các ví dụ về quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể. Tại sao nói quan hệ hỗ trợ và cạnh tranh trong quần thể là các đặc điểm thích nghi của sinh vật với môi trường sống, giúp cho quần thể tồn tại và phát triển ổn định?
Trả lời:
– Ví dụ:
+ Hỗ trợ giữa các cá thế trong quần thể: hỗ trợ kiếm thức ăn giữa các cá thể trong đàn kiến. ong,… hỗ trợ nhau tìm đường di cư trong đàn chim di cư,…
+ Cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể: các con hổ, báo cạnh tranh nhau giành nơi ở, kết quả dẫn đến hình thành khu vực sinh sống của từng cặp hổ báo bố mẹ. Cá mập khi thiếu thức ăn chúng cạnh tranh nhau và dẫn tới cá lớn ăn thịt cá bé (ăn thịt chính đồng loại của mình), cá con nở ra trước ăn phôi non hay trứng còn chưa nở.
– Quan hệ hỗ trợ và cạnh tranh trong quần thể là các đặc điểm thích nghi của sinh vật với môi trường sống, đảm bảo sự tồn tại và phát triển vì:
+ Quan hệ hỗ trợ mang lại lợi ích cho các cá thể, các cá thể khai thác được tối ưu nguồn sống của môi trường, các con non được bố mẹ chăm sóc tốt hơn, chống chọi với điều kiện bất lợi của tự nhiên và tự vệ tránh kẻ thù tốt hơn… Nhờ đó mà khả năng sống sót và sinh sản của các cá thể tốt hơn.
+ Nhờ có cạnh tranh mà số lượng và sự phân bố của các cá thế trong quần thể duy trì ở mức độ phù hợp giúp cho loài phát triển ổn định. Cạnh tranh giữa các cá thể dẫn tới sự thắng thế của các cá thể khoẻ và đào thải các cá thể yếu, nên thúc đẩy quá trình CLTN.
Câu 3 trang 159 Sinh học 12: Đàn bò rừng tập trung nhau lại như trong hình 36.5 biểu hiện mối quan hệ nào trong quần thể? Lối sống bầy đàn ở động vật đem lại cho quần thể những lợi ích gì?
Trả lời:
– Biểu hiện của mối quan hệ hỗ trợ trong quần thể.
– Lối sống bầy đàn đem lại lợi ích cho quần thể:
+ Giúp nâng cao cảnh giác (thông báo về sự xuất hiện của kẻ thù, cùng nhau chống lại kẻ thù…)
+ Bảo vệ trước các điều kiện bất lợi từ các nhân tố sinh thái vô sinh.
+ Tăng hiệu quả săn mồi, tìm kiếm thức ăn.
+ Tăng cơ hội kết cặp một cách dễ dàng.
+ Một số quần thể sống bầy đàn có sự phân chia thứ bậc (con mạnh mẽ nhất, nhiều kinh nghiệm sẽ là con đầu đàn) giúp sự phân công công việc của quần thể tốt hơn, có tính tổ chức và sự nhường nhịn nhau…