Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7 – Cánh Diều: tại đây

Khởi động trang 96 Toán lớp 7 Tập 1:

Tia OC được gọi là tia gì của góc AOB?

Lời giải:

Sau bài học này chúng ta sẽ giải quyết được câu hỏi trên như sau:

Tia OC được gọi là tia phân giác của góc AOB.

Hoạt động 1 trang 96 Toán lớp 7 Tập 1:

a) Mỗi điểm M (M khác O) thuộc tia Oz có phải là điểm trong của góc xOy hay không? Tia Oz có nằm trong góc xOy hay không?

b) Tính số đo góc yOz.

c) So sánh hai góc xOz và yOz.

Lời giải:

a) Điểm M không thuộc tia Ox, cũng không thuộc tia Oy và nằm bên trong góc xOy.

Do đó, điểm M (M khác O) thuộc tia Oz là điểm trong của góc xOy.

Tia Oz đi qua điểm M mà điểm M cũng nằm trong góc xOy.

Nên tia Oz nằm trong góc xOy.

Vậy điểm M (M khác O) thuộc tia Oz là điểm trong của góc xOy và tia Oz nằm trong góc xOy.

b) Tia Oz nằm trong góc xOy nên tia Oz nằm giữa hai tia Ox và Oy.

Khi đó,

x


O


z



^


+



y


O


z



^


=



x


O


y



^

Suy ra 

y


O


z



^


=



x


O


y



^


−



x


O


z



^

Do đó 

y


O


z



^


=


90


o


−


45


o


=


45


o

Vậy 

y


O


z



^


=


45


o

c) Ta có 

x


O


z



^


=


45


o


;

 



y


O


z



^


=


45


o

Vậy 

x


O


z



^


=



y


O


z



^

.

Hoạt động 2 trang 97 Toán lớp 7 Tập 1:

Lời giải:

Để vẽ tia phân giác của góc xOy, ta làm như sau:

Bước 1: Trên tia Ox lấy điểm A bất kì (A khác O);

Vẽ một phần đường tròn tâm O bán kính OA, cắt tia Oy tại điểm B.

Bước 2: Vẽ một phần đường tròn tâm A bán kính AO.

Bước 3: Vẽ một phần đường tròn tâm B bán kính BO, cắt phần đường tròn tâm A bán kính AO tại điểm C nằm trong góc xOy.

Bước 4: Vẽ tia OC, ta được tia phân giác của góc xOy.

Luyện tập 1 trang 97 Toán lớp 7 Tập 1:

Lời giải:

Từ Hoạt động 2, ta thu được hình vẽ như sau:

Dùng thước đo góc, đo số đo các góc xOC và góc yOC ta được kết quả hai góc có số đo bằng nhau. 

Vậy

x


O


C



^


=



y


O


C



^

.

Hoạt động 3 trang 97 Toán lớp 7 Tập 1:

Lời giải:

Để vẽ tia phân giác của góc mIn bằng thước hai lề, ta làm như sau:

Bước 1: 

– Đặt thước hai lề sao cho một cạnh của thước trùng với cạnh Im của góc mIn.

– Dùng bút vạch một vạch thẳng theo cạnh kia của thước (như hình vẽ).

Bước 2: 

– Đặt thước hai lề sao cho một cạnh của thước trùng với cạnh In của góc mIn.

– Dùng bút vạch một vạch thẳng theo cạnh kia của thước (như hình vẽ).

Bước 3: Hai nét vạch thẳng vẽ ở Bước 1 và Bước 2 cắt nhau tại điểm K nằm trong góc mIn. Vẽ tia IK, ta được tia phân giác của góc mIn.

Luyện tập 2 trang 98 Toán lớp 7 Tập 1:

Lời giải:

Từ Hoạt động 3, ta thu được hình vẽ như sau:

Dùng thước đo góc, đo số đo các góc mIK và góc nIK, ta được hai góc có số đo bằng nhau.

Vậy 

m


I


K



^


=



n


I


K



^

.

Bài 1 trang 98 Toán lớp 7 Tập 1: Để xác định phương hướng trên bản đồ hay trên thực địa, người ta thường xác định 8 hướng (Bắc, Nam, Đông, Tây, Đông Bắc, Đông Nam, Tây Nam, Tây Bắc) như Hình 29.

Trong đó:

B: hướng Bắc;        N: hướng Nam;

Đ: hướng Đông;    T: hướng Tây;

ĐB: hướng Đông Bắc (tia Ox);

ĐN: hướng Đông Nam (tia Ov);

TN: hướng Tây Nam (tia Oy);

TB: hướng Tây Bắc (tia Ou).

a) Tia OB là tia phân giác của góc (khác góc bẹt) nào?

b) Tia OT là tia phân giác của góc (khác góc bẹt) nào?

Lời giải:

a) Vì TĐ ⊥ BN nên

T


O


B



^


=



B


O


Đ



^


=


90


o

.

Mà tia OB nằm trong

T


O


Đ



^

.

Do đó, tia OB là tia phân giác của

T


O


Đ



^

.

Vì tia Ox nằm giữa hai tia OB và OĐ nên:

x


O


B



^


+



x


O


Đ



^


=



B


O


Đ



^


=


90


o

Suy ra 

x


O


B



^


=


90


o


−



x


O


Đ



^

Do đó 

x


O


B



^


=


90


o


−


45


o


=


45


o

Ta có 

x


O


B



^


+



u


O


B



^


=



x


O


u



^


=


90


o

Khi đó 

u


O


B



^


=


90


o


−



x


O


B



^


=


90


o


−


45


o


=


45


o

Nhận thấy: Tia OB nằm trong 

x


O


u



^

và 

x


O


B



^


=



u


O


B



^


=


45


o

.

Do đó, tia OB là tia phân giác của 

x


O


u



^

.

Vậy tia OB là tia phân giác của 

T


O


Đ



^

và 

x


O


u



^

.

b) Vì TĐ ⊥ BN nên

T


O


B



^


=



T


O


N



^


=


90


o

.

Mà tia OT nằm trong 

B


O


N



^

.

Do đó, tia OT là tia phân giác của 

B


O


N



^

.

Ta có: 

T


O


u



^


+



u


O


B



^


=



T


O


B



^


=


90


o

Suy ra

T


O


u



^


=


90


o


−



u


O


B



^

Hay 

T


O


u



^


=

90

°

−

45

°

=

45

°

Lại có: 

T


O


y



^

và 

x


O


Đ



^

là góc góc đối đỉnh.

Nên 

T


O


y



^


=



x


O


Đ



^


=

45

°

.

Nhận thấy: Tia OT nằm trong 

u


O


y



^

và 

T


O


u



^


=



T


O


y



^


=


45


o

.

Do đó, tia OT là tia phân giác của 

u


O


y



^

.

Vậy tia OT là tia phân giác của 

B


O


N



^

và 

u


O


y



^

.

Bài 2 trang 99 Toán lớp 7 Tập 1: Trong Hình 30, tính số đo của mỗi góc mOp, qOr, pOq.

Lời giải:

Dựa vào hình vẽ,

m


O


n



^


=



n


O


p



^


=


33


o

.

Mà tia On nằm giữa hai tia Om và Op nên:

m


O


p



^


=



m


O


n



^


+



n


O


p



^

Suy ra:

m


O


p



^


=


33


o


+


33


o


=


66


o

.

Ta thấy

p


O


n



^

và

q


O


r



^

là hai góc đối đỉnh nên

q


O


r



^


=



p


O


n



^


=


33


o

.

Vì tia Oq nằm giữa hai tia Op và Or nên:

p


O


q



^


+



q


Or



^


=



p


O


r



^

p


O


q



^


+


33


o


=


180


o

(do 

p


Or



^

là góc bẹt)

p


O


q



^


=


180


o


−


33


o


=


147


o

Vậy 

m


O


p



^


=


66


o


;

 



q


O


r



^


=


33


o


;

 



p


O


q



^


=


147


o


.

Bài 3 trang 99 Toán lớp 7 Tập 1:

x


O


n



^


=



n


O


z



^


,

 

y


O


m



^


=



m


O


z



^

.

a) Các tia Om, On có tương ứng là tia phân giác của góc yOz và xOz hay không?

b) Cho biết số đo góc mOn.

Lời giải:

a) Vì tia Om nằm trong góc yOz và

y


O


m



^


=



m


O


z



^

.

Nên tia Om là tia phân giác của góc yOz.

Vì tia On nằm trong góc xOz và

x


O


n



^


=



n


O


z



^

.

Nên tia On là tia phân giác của góc xOz.

Vậy tia Om, On tương ứng là tia phân giác của góc yOz và xOz.

b) Tia Oz nằm trong

x


O


y



^

nên 

x


O


z



^


+



z


O


y



^


=



x


O


y



^


=

90

°

.

Vì tia Om là tia phân giác của góc yOz nên:

y


O


m



^


=



m


O


z



^


=




y


O


z



^



2

(1)

Vì tia On là tia phân giác của góc xOz nên:

x


O


m



^


=



n


O


z



^


=




x


O


z



^



2

(2)

Từ (1) và (2) suy ra

m


O


z



^


+



n


O


z



^


=




y


O


z



^



2


+




x


O


z



^



2


=





x


O


z



^



+




y


O


z



^




2

.

Do đó 

m


O


n



^


=



m


O


z



^


+



n


O


z



^


=



90


o



2


=


45


o

Vậy 

m


O


n



^


=


45


o

.

Bài 4 trang 99 Toán lớp 7 Tập 1:

x


O


y



^


=


120


o


.

Vẽ tia phân giác của góc xOy bằng hai cách:

a) Sử dụng thước thẳng và compa;

b) Sử dụng thước hai lề.

Lời giải:

Vẽ

x


O


y



^


=


120


o

(như hình vẽ).

a) Để vẽ tia phân giác của góc xOy bằng cách sử dụng thước thẳng và compa, ta làm như sau:

Bước 1: Trên tia Ox lấy điểm A bất kì (A khác O);

Vẽ một phần đường tròn tâm O bán kính OA, cắt tia Oy tại điểm B.

Bước 2: Vẽ một phần đường tròn tâm A bán kính AO.

Bước 3: Vẽ một phần đường tròn tâm B bán kính BO, cắt phần đường tròn tâm A bán kính AO tại điểm C nằm trong góc xOy.

Bước 4: Vẽ tia OC, ta được tia phân giác của góc xOy.

b) Để vẽ tia phân giác của góc xOy bằng thước hai lề, ta làm như sau:

Bước 1: 

– Đặt thước hai lề sao cho một cạnh của thước trùng với cạnh Ox của góc xOy.

– Dùng bút vạch một vạch thẳng theo cạnh kia của thước (như hình vẽ).

Bước 2: 

– Đặt thước hai lề sao cho một cạnh của thước trùng với cạnh Oy của góc xOy.

– Dùng bút vạch một vạch thẳng theo cạnh kia của thước (như hình vẽ).

Bước 3: Hai nét vạch thẳng vẽ ở Bước 1 và Bước 2 cắt nhau tại điểm C nằm trong góc xOy. Vẽ tia OC, ta được tia phân giác của góc xOy.