Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây
I. CHẤT BÉO CÓ Ở ĐÂU
Chất béo có trong động vật và thực vật
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan được trong dầu hỏa, xăng…
III. THÀNH PHẦN VÀ CẤU TẠO CỦA CHẤT BÉO
Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo
Công thức chung của chất béolà : (R-COO)3C3H5.
Glixerol (glixerin) có công thức cấu tạo sau:
Các axit béo: axit stearic ; axit oleic ; axit panmitic ;…
IV. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
a) Chất béo thủy phân nhờ xúc tác axit tạo ra các axit béo và glixerol (phản ứng thủy phân)
b) Chất béo thủy phân nhờ xúc tác kiềm tạo ra muối của các axit béo và glixerol. (phản ứng xà phòng hóa)
Xà phòng là hỗn hợp muối natri (hoặc kali) của axit béo
V. ỨNG DỤNG
– Làm thức ăn cho người và động vật.
– Dùng để sản xuất xà phòng, glixerol.
Bài tập
Bài tập bổ sung
Bài 1. (Trang 125 VBT Hóa học 9 ) Chọn câu đúng nhất trong các câu sau :
A. Dầu ăn là este.
B. Dầu ăn là este của glixerol.
C. Dầu ăn là một este của glixerol và axit béo.
D. Dầu ăn là hỗn hợp nhiều este cuả glixerol và axit béo.
Lời giải:
Câu đúng nhất là: D
Bài 2. (Trang 125 VBT Hóa học 9 ) Hoàn thành các câu sau đây bằng cách điền những từ thích hợp vào chỗ trống.
a) Chất béo … tan trong nước nhưng … trong benzen, dầu hỏa.
b) Phản ứng xà phòng hóa là phản ứng… este trong môi trường … tạo ra … và…
c) Phản ứng của chất béo với nước trong môi trường axit là phản ứng… nhưng không là phản ứng…
Lời giải:
a) Chất béo không tan trong nước nhưng tan trong benzen, dầu hỏa.
b) Phản ứng xà phòng hóa là phản ứng thủy phân este trong môi trường kiềm tạo ra glixerol và các muối của axit béo.
c) Phản ứng của chất béo với nước trong môi trường axit là phản ứng thủy phân nhưng không là phản ứng xà phòng hóa.
Bài 3. (Trang 125 VBT Hóa học 9 ) Hãy chọn phương pháp có thể làm sạch vết dầu ăn dính vào quần áo :
a) Giặt bằng nước ;
b) Giặt bằng xà phòng ;
c) Tẩy bằng cồn 96˚ ;
d) Tẩy bằng giấm ;
e) Tẩy bằng xăng.
Hãy giải thích sự lựa chọn đó.
Lời giải:
Chọn phương án b); c); e) Vì để tẩy sạch vết dầu ăn dính vào quần áo, ta phải dùng các chất có thể hòa tan được dầu nhưng không phá hủy quần áo
Bài 4. (Trang 125 VBT Hóa học 9 ) Để thủy phân hoàn toàn 8,58 kg một loại chất béo cần vừa đủ 1,2 kg NaOH, thu được 0,92 kg glixerol và m kg hỗn hợp muối của axit béo.
a) Tính m.
b) Tính khối lượng xà phòng bánh có thể thu được từ m kg hỗn hợp các muối trên. Biết muối của các axit béo chiếm 60% khối lượng xà phòng.
Lời giải:
a) Tính m:
PTHH của p/ứ phân hủy chất béo:
Theo ĐL bảo toàn khối lượng ta có:
Học theo Sách giáo khoa
Bài tập bổ sung
Bài 1. (Trang 126 VBT Hóa học 9 ) Khi thủy phân một loại chất béo nhân tạo, người ta thu được glixerol và muối natri stearat (C17H35COONa). Hãy viết công thức cấu tạo của loại chất nói trên.
Lời giải:
Công thức cấu tạo của chất béo là:
Bài 2. (Trang 126 VBT Hóa học 9 ) Khi cho dầu ăn tác dụng với kiềm sẽ thu được glixerol và
a) một muối của axit béo;
b) hai muối của axit béo
c) ba muối của axit béo;
d) một hỗn hợp muối của các axit béo
Lời giải:
Câu đúng nhất là: D
Học theo Sách giáo khoa
Bài tập
Để học tốt Hóa học lớp 9, dưới đây liệt kê các bài giải bài tập Vở bài tập Hóa học 9 Bài 44: Rượu etylic.
Học theo Sách giáo khoa
Bài tập
Bài tập bổ sung
Để học tốt Hóa học lớp 9, dưới đây liệt kê các bài giải bài tập Vở bài tập Hóa học 9 Bài 45: Axit axetic.
Học theo Sách giáo khoa
Bài tập
Bài tập bổ sung
Để học tốt Hóa học lớp 9, dưới đây liệt kê các bài giải bài tập Vở bài tập Hóa học 9 Bài 46: Mối liên hệ giữa etilen, rượu etylic và axit axetic.
Học theo Sách giáo khoa
Bài tập
Bài tập bổ sung
Để học tốt Hóa học lớp 9, dưới đây liệt kê các bài giải bài tập Vở bài tập Hóa học 9 Bài 48: Luyện tập: Rượu etylic, axit axetic và chất béo.
Học theo Sách giáo khoa
Bài tập
Bài tập bổ sung
Để học tốt Hóa học lớp 9, dưới đây liệt kê các bài giải bài tập Vở bài tập Hóa học 9 Bài 50: Glucozơ.
Học theo Sách giáo khoa
Bài tập
Bài tập bổ sung