Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây
- Soạn Văn – Sách Giải Văn – Sách Học Tốt Ngữ Văn Lớp 7
- Tác Giả – Tác Phẩm Văn Lớp 7
- Sách giáo khoa ngữ văn lớp 7 tập 1
- Sách giáo khoa ngữ văn lớp 7 tập 2
- Tập Làm Văn Mẫu Lớp 7
- Soạn Văn – Sách Giải Văn – Sách Học Tốt Ngữ Văn Lớp 7 (Ngắn Gọn)
- Soạn Văn – Sách Giải Văn – Sách Học Tốt Ngữ Văn Lớp 7 (Cực Ngắn)
- Sách Giáo Viên Ngữ Văn Lớp 7 Tập 1
- Sách Giáo Viên Ngữ Văn Lớp 7 Tập 2
- Sách Bài Tập Ngữ Văn Lớp 7 Tập 1
- Sách Bài Tập Ngữ Văn Lớp 7 Tập 2
Câu 1 (trang 80 VBT): Câu 1, trang 81 SGK
Trả lời:
Truyện có thể chia thành 3 đoạn. Nội dung chính của từng đoạn:
– Đoạn 1 (từ đầu đến “khúc đê này hỏng mất”): Cảnh tượng khốn khổ, nguy hiểm của con dân trong cuộc đương đầu với mưa lũ.
– Đoạn 2 (từ “Ấy, lũ con dân đang chân lấm tay bùn” đến “Điếu, mày”): Quan lớn ung dung, uy nghi say sưa với ván bài tổ tôm.
– Đoạn 3 (đoạn còn lại): Quan lớn ù to trong khi con dân thì điêu đứng, sống không có chỗ ở, chết không có nơi chôn.
Câu 2 (trang 80 VBT): Phân tích biện pháp nghệ thuật tương phản trong tuyện, thể hiện ở hai cảnh: cảnh người dân hộ đê và cảnh quan phủ chơi bài. Nêu ý nghĩa của việc sử dụng phép tương phản trong truyện.
Trả lời:
| Cảnh người dân hộ đê | Cảnh quan lại chơi bài |
|---|---|
| Kẻ thì thuổng | Uy nghi chễm chệ ngồi |
| Người thì cuốc | Tay trái dựa gối xếp, chân phải duỗi thẳng ra |
| Kẻ đội đất | Bát yến hấp đường phèn khói bay nghi ngút |
| Kẻ vác tre | Nhàn nhã, đường bệ, nguy nga |
| Bì bõm dưới bùn lầy ngập quá khuỷu chân | Quan ngồi trên, nha ngồi dưới |
| Ướt như chuột lột | Lính lệ khoanh tay sắp hàng nghi vệ tôn nghiêm |
| Tiếng người xao xác gọi nhau | Ngài xơi bát yến vừa xong, ngồi khểnh vuốt râu, rung đùi |
| Ai ai cũng mệt lử cả rồi | Điềm nhiên, chỉ lăm le chực người ta bốc trúng để hạ |
Ý nghĩa của phép tương phản trong truyện: phê phán bọn quan lại, đặc biệt là tên quan phụ mẫu tắc trách, ráo cạn tình người, mặc kệ số phận và sinh mệnh của con dân
Câu 3 (trang 81 VBT): Câu 3, trang 82 SGK
Trả lời:
a. Tăng cấp trong việc miêu tả cảnh hộ đê: Kẻ thì thuổng, người thì cuối,… -> người nào người ấy lướt thướt như chuột lột, thảm -> ai ai cũng mệt lử cả rồi -> sức người khó lòng địch nổi với sức trời.
b. Tăng cấp trong miêu tả mức độ đam mê bài bạc của tên quan phủ: Lúc mau, lúc khoan, ung dung êm ái, khi cười, khi nói -> mắt đang mải trông đĩa nọc, vẫn điềm nhiên, chỉ lăm le chực người ta bốc trúng quân mình chờ mà hạ -> Đỏ mặt tía tai quát tên lính rồ quay mặt vào hỏi thầy đề bốc quân gì.
c. Tác dụng của sự kết hợp hai nghệ thuật tương phản và tăng cấp trong việc cạch trần bản chất của nhân vẩ quan phủ:
– Vạch trần thói làm việc tắc trách, ích kỉ của tên quan phụ mẫu.
– Lên án sự lạnh lùng đến đáng sợ, thờ ơ trước sinh mệnh của hàng trăm ngàn con người.
Câu 4 (trang 82 VBT): Qua biện pháp tương phản và tăng cấp, nhân vật quan phủ trong truyện đã được khắc họa như thế nào?
Trả lời:
– Sống cuộc sống xa hoa, phù phiếm và quyền quý.
– Say mê tổ tôm, niềm say mê không có gì có thể cản ngăn được.
– Tắc trách, thờ ơ, lạnh lùng đến vô tình trước tình cảnh khốn khổ, sinh mạng tội nghiệp của người dân.
Câu 5 (trang 82 VBT): Câu 4, trang 82 SGK
Trả lời:
Tác phẩm có giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc. Thông qua tác phẩm, tác giả lên án sự tắc trách, ráo cạn tình người của tên quan phụ mẫu đồng thời bày tỏ niềm thương cảm, đau xót cho số phận những người nông dân nghèo khó, bé nhỏ trong xã hội phong kiến xưa.
Câu 6 (trang 83 VBT): Truyện Sống chết mặc bay được sáng tác ở thời kì nền văn học nước ta đang chuyển dần từ văn học trung đại sang văn học hiện đại. Hãy ghi ra những dấu vết của cách viết truyện trung đại trong truyện ngắn này.
Trả lời:
– Ngôn ngữ trần thuật: sử dụng câu văn có tính chất biền ngẫu, song đôi, sử dụng nhiều từ mang tính chất tri hô như trong các thể văn cổ.
– Cách miêu tả: tập trung miêu tả chi tiết, tường tận những hình ảnh, sự vật, sự việc.