Xem toàn bộ tài liệu Lớp 8: tại đây

A. Lý thuyết & Phương pháp giải

1. Pha loãng một dung dịch theo nồng độ mol cho trước:

Tổng quát: Cho nước cất và những dụng cụ cần thiết, hãy pha chế V₂ (ml) dung dịch A có nồng độ C_M2 (M) từ dung dịch A có nồng độ C_M1 (M)

Bước 1: Tính số mol chất tan có trong V₂ (ml) dung dịch A nồng độ C_M2 (M)

Công thức: n = C_M2.V₂ (mol)

Bước 2: Tính thể tích dung dịch A nồng độ C_M1 (M):

Công thức: V₁ = (lít)

Bước 3: Tính thể tích nước cần thêm vào: V_nước = V₂ – V₁

2. Pha loãng một dung dịch theo nồng độ phần trăm cho trước:

Tổng quát: Cho nước cất và những dụng cụ cần thiết, hãy pha chế m_dd2 (gam) dung dịch A có nồng độ C₂% từ dung dịch A có nồng độ C₁%

Bước 1: Tính khối lượng chất tan có trong m₂ (gam) dung dịch A nồng độ C₂%

Công thức: m_ct = gam

Bước 2: Tính khối lượng dung dịch A ban đầu có chứa m_ct chất tan

Công thức: m_dd1 =

Bước 3: Tính thể tích nước cần thêm vào: m_nước = m_dd2 – m_dd1

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Có nước cất và những dụng cụ cần thiết, hãy nêu cách pha chế 100 ml dung dịch CuSO₄ 0,4M từ dung dịch CuSO₄ 2M

Lời giải

Số mol chất tan có trong 100 ml dung dịch CuSO₄ 0,4M là:

n_CuSO4 = C_M.V = 0,4.

= 0,04 mol

Thể tích dung dịch CuSO₄ 2M chứa 0,04 mol CuSO₄ là:

V = = 0,02 lít = 20 ml

Cách pha chế: Đong lấy 20 ml dung dịch CuSO₄ 2M cho vào cốc chia độ có dung tích 200 ml. Thêm từ từ nước cất vào cốc đến vạch 100 ml và khuấy đều, ta được 100ml dung dịch CuSO₄ 0,4M

Ví dụ 2: Có nước cất và những dụng cụ cần thiết, hãy nêu cách pha chế 150 gam dung dịch NaCl 2,5% từ dung dịch NaCl 10%

Lời giải

Khối lượng NaCl có trong 150 g dung dịch NaCl 2,5% là:

m_NaCl = = 3,75 g

Khối lượng dung dịch NaCl ban đầu có chứa 3,75 g NaCl là:

m_dd =

= 37,5 g

Khối lượng nước cần dung để pha loãng là: m_H2O = 150 – 37,5 = 112,5 g

Cách pha chế:

– Cân lấy 37,5 g dung dịch NaCl 10% ban đầu đổ vào cốc có dung tích 200 ml

– Cân lấy 112,5 g nước cất đổ vào cốc đựng dung dịch NaCl trên. Khuấy đều, ta được 150 g dung dịch NaCl 2,5%

Ví dụ 3: Trong 800 ml của một dung dịch có chứa 8 g NaOH.

a) Hãy tính nồng độ mol của dung dịch này.

b) Phải thêm bao nhiêu ml nước vào 200 ml dung dịch này để được dung dịch NaOH 0,1 M ?

Lời giải

a) Số mol của chất tan là: n_NaOH = = 0,2(mol)

Nồng độ mol của dung dịch NaOH là:

C_M = = 0,25 M

b) Số mol NaOH có trong 200 ml dung dịch NaOH 0,25M là:

n = C_M.V = 0,25.

= 0,05 mol

Thể tích dung dịch NaOH 0,1M chứa 0,05 mol NaOH là:

V = = 0,5 lít = 500 ml

Vậy thể tích nước phải thêm là: V_H2O = 500 – 200 = 300 ml

C. Bài tập vận dụng

Câu 1: Pha loãng axit bằng cách rót từ từ 20 g dung dịch H₂SO₄ 50% vào nước và sau đó thu được 50 g dung dịch H₂SO₄. Tính nồng độ phần trăm của dung dịch H₂SO₄ sau khi pha loãng

A. 10%

B. 20%

C. 30%

D. 40%

Đáp án B

Khối lượng chất tan không đổi và bằng: m_ct = = 10 g

Nồng độ phần trăm dung dịch sau khi pha loãng là: C% =

.100% = 20%

Câu 2: Muốn pha 250 gam dung dịch CuSO₄ 5% từ dung dịch CuSO₄ 20% thì khối lượng dung dịch CuSO₄ 20% cần lấy là:

A. 62,0 gam.

B. 62,5 gam.

C. 64,5 gam.

D. 65,0 gam.

Đáp án B

Khối lượng CuSO₄ có trong 250 g dung dịch CuSO₄ 5% là:

m_CuSO4 = = 12,5 g

Khối lượng dung dịch CuSO₄ 20% có chứa 12,5 g CuSO₄ là:

mdd = = 62,5 g

Câu 3: Muốn pha 350 ml dung dịch NaOH nồng độ 1M từ dung dịch NaOH 2M thì thể tích dung dịch NaOH 2M cần lấy là:

A. 175 ml.

B. 180 ml.

C. 200ml.

D. 210 ml.

Đáp án A

Số mol NaOH có trong 350 ml dung dịch NaOH 1M là:

n = C_M.V = 1.

= 0,35 mol

Thể tích dung dịch NaOH 2M chứa 0,35 mol NaOH là:

V = = 0,175 lít = 175 ml

Câu 4: Có 60 gam dung dịch NaCl 20%. Tính nồng độ % dung dịch thu được khi cô đặc dung dịch để chỉ còn 50 gam?

A. 22%.

B. 25%.

C. 30%.

D. 24%.

Đáp án D

Khối lượng NaCl có trong dung dịch là:

m_ct = = 12 g

Nồng độ dung dịch sau khi cô đặc là: C%_sau = .100% = 24%

Câu 5: Muốn pha 300 ml dung dịch MgSO₄ nồng độ 0,5M từ dung dịch MgSO₄ 1M thì thể tích dung dịch MgSO₄ 1M cần lấy là:

A. 100 ml.

B. 110 ml.

C. 150 ml.

D. 180 ml.

Đáp án C

Số mol MgSO₄ có trong 300 ml dung dịch MgSO₄ 0,5M là:

n = C_M.V = 0,5. = 0,15 mol

Thể tích dung dịch MgSO₄ 1M chứa 0,15 mol MgSO₄ là:

V = = 0,15 lít = 150 ml

Câu 6: Trộn 2 lít dung dịch đường 0,5M với 3 lít dung dịch đường 1M. Tính nồng độ mol của dung dịch đường sau khi trộn?

A. 0,7M

B. 0,75M

C. 0,8M

D. 0,9M

Đáp án C

Số mol đường có trong dung dịch sau khi trộn là: n = 0,5.2+1.3 = 4 mol

Thể tích của dung dịch sau khi trộn là: V = 2+3 = 5 lít

Nồng độ mol của dung dịch đường sau khi trộn là:

Áp dụng công thức: C_M = = 0,8M

Câu 7: Muốn pha chế 400 ml dung dịch H₂SO₄ 0,5 M từ dung dịch H₂SO₄ 2M thì cần lấy thể tích dung dịch H₂SO₄ 2M là:

A. 100 ml.

B. 110 ml.

C. 150 ml.

D. 180 ml.

Đáp án A

Số mol H₂SO₄ có trong 400 ml dung dịch H₂SO₄ 0,5M là:

n = C_M.V = 0,5. = 0,2 mol

Thể tích dung dịch H₂SO₄ 2M chứa 0,2 mol H₂SO₄ là:

V = = 0,1 lít = 100 ml

Câu 8: Để pha chế 650 g dung dịch NaCl 4% từ dung dịch NaCl 10% thì cần thêm số gam nước là:

A. 300 gam

B. 350 gam

C. 300 gam

D. 390 gam

Đáp án D

Khối lượng NaCl có trong 650 g dung dịch NaCl 4% là:

m_ct = = 26 g

Khối lượng dung dịch NaCl 10% có chứa 26 gam NaCl là:

m_dd = = 260 g

Khối lượng nước cần thêm là: m_nước = 650 – 260 = 390 g

Câu 9: Có 60 gam dung dịch NaOH 20%. Khối lượng NaOH cần cho thêm vào dung dịch trên để được dung dịch 25% là

A. 4 gam.

B. 5 gam.

C. 6 gam.

D. 7 gam.

Đáp án A

Khối lượng NaOH có trong 60 gam dung dịch 20% là:

m_ct = = 12 g

Gọi khối lượng NaOH thêm vào là a (gam), ta có:

Khối lượng chất tan trong dung dịch sau khi thêm là: m_{ct sau} = 12 + a

Khối lượng dung dịch sau khi thêm là: m_{dd sau} = 60 + a

Nồng độ dung dịch thu được là:

C% = .100% = 25% ⇒ a = 4 gam

Câu 10: Muốn pha chế 250 g dung dịch CuSO₄ 2% từ dung dịch CuSO₄ 10% thì cần thêm bao nhiêu gam nước ?

A. 100 gam

B. 110 gam

C. 150 gam

D. 200 gam

Đáp án D

Khối lượng CuSO₄ có trong 250 g dung dịch CuSO₄ 2% là:

m_CuSO4 = = 5 g

Khối lượng dung dịch CuSO₄ ban đầu có chứa 5 g CuSO₄ là:

m_dd = = 50 g

Khối lượng nước cần thêm là: m_nước = 250 – 50 = 200 g