Xem toàn bộ tài liệu Lớp 8: tại đây

A. Lý thuyết & Phương pháp giải

Một số lý thuyết cần nắm vững để làm được các bài tập dung dịch bão hòa, dung dịch chưa bão hòa

1. Dung dịch chưa bão hòa, dung dịch bão hòa

– Ở một nhiệt độ nhất định:

+ Dung dịch chưa bão hòa là dung dịch vẫn có thể hòa tan thêm chất tan.

+ Dung dịch bão hòa là dung dịch không thể hòa tan thêm chất tan.

Ví dụ: Hòa tan dần muối ăn (NaCl) vào nước:

+ Ở giai đoạn đầu: muối ăn tan trong nước ta được dung dịch muối, dung dịch này vẫn có thể hòa tan thêm muối ⇒ dung dịch chưa bão hòa.

+ Ở giai đoạn sau: cứ hòa tan mãi muối thì đến thời điểm không thể hòa tan thêm muối được nữa ⇒ dung dịch bão hòa.

2. Độ tan của một chất trong nước

Độ tan (kí hiệu S) của một chất trong nước là số gam chất đó hòa tan trong 100g nước để tạo thành dung dịch bão hòa ở một nhiệt độ nhất định.

Công thức tính độ tan: S = .100 ⇒ m_ct =

Trong đó: m_ct là khối lượng chất tan để tạo thành dung dịch bão hòa

m_dm là khối lượng dung môi (nước) để tạo thành dung dịch bão hòa

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Em hãy nêu cách tiến hành thí nghiệm chuyển đổi một dung dịch đường bão hòa thành một dung dịch có thể hòa tan thêm đường.

Lời giải

Thí nghiệm: Cho thêm một lượng nước nữa vào dung dịch ta sẽ thu được dung dịch đường chưa bão hòa. Từ đó sẽ hòa tan thêm được đường.

Ví dụ 2: Ở nhiệt độ phòng thí nghiệm, 100 gam nước có thể hòa tan tối đa 200 gam đường. Có thể lấy khối lượng đường là bao nhiêu để tạo dung dịch chưa bão hòa với 100 gam nước?

Lời giải

100 gam nước có thể hòa tan tối đa 200 gam đường nên lấy 200 gam đường sẽ thu được dung dịch bão hòa

Để tạo dung dịch chưa bão hòa với 100 gam nước, khối lượng đường có thể lấy là dưới 200 gam

Ví dụ 3: Ở 20^oC, hòa tan m gam KNO₃ vào 95 gam nước thì được dung dịch bão hòa. Biết độ tan của KNO₃ ở nhiệt độ 20^oC là 42,105 gam. Giá trị của m là bao nhiêu?

Lời giải

Công thức tính độ tan: S = .100 ⇒ m_ct =

Khối lượng KNO₃ cần hòa tan vào 95 gam nước để thu được dung dịch bão hòa là:

m = = 40 gam

C. Bài tập vận dụng

Câu 1: Định nghĩa nào đúng về dung dịch chưa bão hòa:

A. Là dung dịch có thể hòa tan thêm chất tan.

B. Là dung dịch có tỉ lệ 1 : 2 giữa chất tan và dung môi.

C. Là dung dịch có tỉ lệ 1 : 1 giữa chất tan và dung môi.

D. Là dung dịch làm quỳ tím hóa đỏ.

Đáp án A

Dung dịch chưa bão hòa là dung dịch có thể hòa tan thêm chất tan.

Câu 2: Dung dịch có thể hòa tan thêm chất tan là:

A. Dung dịch bão hòa

B. Dung dịch chưa bão hòa

C. Cả A và B

D. Không có đáp án đúng

Đáp án B

Dung dịch chưa bão hòa có thể hòa tan thêm chất tan

Câu 3: Biết độ tan của KNO₃ ở nhiệt độ 20^oC là 42,105 gam. Có thể lấy khối lượng muối KNO₃ là bao nhiêu để tạo dung dịch chưa bão hòa với 100 gam nước

A. nhỏ hơn 42,105 gam

B. lớn hơn 42,105 gam

C. bằng 42,105 gam

D. Cả A và C

Đáp án A

100 gam nước có thể hòa tan tối đa 42,105 gam KNO₃ nên lấy 42,105 gam KNO₃ sẽ thu được dung dịch bão hòa

Để tạo dung dịch chưa bão hòa với 100 gam nước, khối lượng KNO₃ có thể lấy là nhỏ hơn 42,105 gam

Câu 4: Có một cốc đựng dung dịch NaCl bão hòa ở nhiệt độ phòng. Để dung dịch đó trở thành chưa bão hòa, cần làm gì ?

A. Cho thêm tinh thể NaCl vào dung dịch.

B. Cho thêm nước cất vào dung dịch.

C. Đun nóng dung dịch.

D. cả B và C đều đúng.

Đáp án D

Để dung dịch đó trở thành chưa bão hòa ta có thể :

– Cho thêm nước cất vào dung dịch ⇒ tạo thành dung dịch loãng hơn, có thể tan thêm NaCl.

– Đun nóng dung dịch ⇒ độ tan tăng, muối có khả năng tan nhiều hơn ⇒ tạo thành dung dịch chưa bão hòa

Câu 5: Có một cốc đựng nước đường chưa bão hòa ở nhiệt độ phòng. Làm thế nào để dung dịch đó trở thành bão hòa?

A. Cho thêm đường vào dung dịch.

B. Cho thêm nước cất vào dung dịch.

C. Đun nóng dung dịch.

D. cả A và C đều đúng.

Đáp án A

Cho thêm đường vào dung dịch đến khi đường không thể tan được nữa thì thu được dung dịch bão hòa

Câu 6: NaCl có độ tan trong nước ở 25°C là 36 gam. Khi mới hòa tan 5 gam NaCl vào 45 gam nước thì phải hòa tan thêm bao nhiêu gam NaCl để được dung dịch bão hòa?

A. 11 gam

B. 11,2 gam

C. 11,5 gam

D. 12 gam

Đáp án B

Gọi khối lượng NaCl cần hòa tan thêm là m

Khối lượng NaCl hòa tan vào 45 gam nước để tạo dung dịch bão hòa là:

m_ct = m + 5

Ta có: m_dm = 45 gam

Công thức tính độ tan: S = .100

Hay 36 =

.100 ⇒ m = 11,2 gam

Câu 7: Ở 20^oC, độ tan của K₂CO₃ là 112 gam. Vậy ở 20^oC, cần hòa tan bao nhiêu gam K₂CO₃ vào 250 gam nước để thu được dung dịch bão hòa?

A. 210 gam

B. 240 gam

C. 275 gam

D. 280 gam

Đáp án D

Gọi khối lượng của K₂CO₃ cần hòa tan vào 250 gam nước để tạo dung dịch bão hòa là: m_ct

Công thức tính độ tan: S = .100 ⇒ m_ct =

m_ct =

= 280 gam

Câu 8: Hòa tan hoàn toàn 55 g NaNO₃ vào 500 g nước ở 50⁰C. Hạ nhiệt độ dung dịch tới 20⁰C (biết độ tan của NaNO₃ trong nước ở 20⁰C là 88g) thì:

A. Được dung dịch bão hòa

B. Được dung dịch chưa bão hòa

C. Có 11 g NaNO₃ tách ra khỏi dung dịch

D. Có một lượng muối tách ra khỏi dung dịch mà không xác định được khối lượng

Đáp án B

Biết rằng, ở 20°C, 100 g nước hoà tan được tối đa 88g NaNO₃

Vậy, ở 20°C, 500 g nước hoà tan được tối đa: = 440 (g) NaNO₃

⇒ Thu được dung dịch chưa bão hòa

Câu 9: Biết độ tan trong nước của KCl ở 30^oC là 37 gam. Khối lượng KCl hòa tan trong 250 ml nước để thu được dung dịch bão hòa (D_H2O = 1 gam/ml ) ở 30^oC là

A. 79 gam

B. 81 gam

C. 92,5 gam

D. 136 gam

Đáp án C

m_H2O = D.V = 1. 250 = 250g

Công thức tính độ tan: S = .100 ⇒ m_ct =

Khối lượng KCl hòa tan trong 250 ml nước để thu được dung dịch bão hòa là:

m_ct = = 92,5 gam

Câu 10: Biết độ tan trong nước của Na₂CO₃ ở 18^oC là 21,2 gam. Tính khối lượng Na₂CO₃ cần hòa tan trong 250 gam nước để thu được dung dịch bão hòa ở nhiệt độ này ?

A. 51 gam

B. 53 gam

C. 62 gam

D. 78 gam

Đáp án B

Công thức tính độ tan: S = .100 ⇒ m_ct =

Khối lượng Na₂CO₃ hòa tan trong 250 gam nước để thu được dung dịch bão hòa là:

m_ct = = 53 gam