Xem toàn bộ tài liệu Lớp 10: tại đây
A. Lý thuyết, Nội dung bài học
I – NGUỒN SÂU, BỆNH HẠI
Nguồn sâu, bệnh hại có sẵn trên đồng ruộng: Trứng, nhộng của nhiều loài côn trùng gây hại; bào tử của nhiều loại bệnh tiểm ẩn trong đất, trong các bụi cây, cỏ ở bờ ruộng
Sử dụng hạt, giống cây con nhiễm sâu, bệnh là nguyên nhân làm cho sâu, bệnh xuất hiện trên đồng ruộng
Các biện pháp phòng ngừa sâu, bệnh nhân dân ta áp dụng các biện pháp: cày, bừa, ngâm đất, phơi đất, phát quang bờ ruộng, làm vệ sinh đồng ruộng, …; xử lí và sử dụng giống cây trồng sạch bệnh.
II – ĐIỀU KIỆN KHÍ HẬU, ĐẤT ĐAI
1. Nhiệt độ môi trường
Nhiệt độ môi trường ảnh hưởng đến sự phát triển, phát sinh của sâu bệnh.
Mỗi một loại sâu hại sinh trưởng, phát triển tốt trong một giới hạn nhiệt độ nhất định. Ở giới hạn nhiệt độ này, sâu bệnh sinh trưởng mạnh nhất. Ngoài giới hạn sâu hại ngừng hoạt động, thậm chí còn bị chết.
Nhiệt độ ảnh hưởng đến quá trình xâm nhập và lây lan của bệnh hại
Ví dụ:
– Nhiệt độ từ 250 – 300C, độ ẩm cao, nấm phát triển
– Nhiệt độ từ 450 – 500C, nấm bị chết
2. Độ ẩm không khí và lượng mưa
Lượng nước trong cơ thể côn trùng biến đổi theo độ ẩm không khí và lượng mưa. Độ ẩm không khí thấp, lượng nước trong cơ thể côn trùng giảm, côn trùng có thể bị chết
Nhiệt độ và độ ẩm còn gián tiếp ảnh hưởng đến phát sinh, phát triển của sâu bệnh trồng qua ảnh hưởng đến nguồn thức ăn của sâu bệnh hại.
Nhiệt độ, độ ẩm thích hợp, cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt tạo nên nguồn thức ăn phong phú của chúng.
3. Điều kiện đất đai
Đất thiếu hoặc thừa dinh dưỡng cây trồng không phát triển bình thường nên dễ bị sâu bệnh phá hoại.
– Trên đất giàu mùn, giàu đạm, cây trồng dễ mắc bệnh ôn đạo, bạc lá.
– Trên đất chua, cây trồng kém phát triển và dễ bệnh tiêm lửa.
III – ĐIỀU KIỆN VỀ GIỐNG CÂY TRỒNG VÀ CHẾ ĐỘ CHĂM SÓC
Sử dụng hạt giống, cây con nhiễm bệnh là điều kiện thuận lợi để sâu, bệnh phát triển.
Chế độ nước mất cân đối giữa nước và phân bón làm sâu bệnh phát triển mạnh.
Bón phân nhiều, đặc biệt là phân đạm làm tăng tính nhiễm bệnh cây trồng, bộ lá phát triển mạnh, là nguồn thức ăn phong phú, tạo điều kiện cho sâu, bệnh phát triển.
Ngập úng và những vết thương cơ giới tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật xâm nhập vào cây trồng.
IV – ĐIỀU KIỆN ĐỂ SÂU, BỆNH PHÁT TRIỂN THÀNH DỊCH
Ổ dịch: Là nơi xuất phát của sâu bệnh để phát triển rộng trên đồng ruộng
Nếu gặp các điều kiện thuận lợi: có đủ thức ăn; nhiệt độ, độ ẩm thích hợp, sâu bệnh sẽ sinh sản mạnh, ổ dịch sẽ lan nhanh
Chỉ sau một vài ngày ổ dịch sẽ lan ra khắp cánh đồng. Khi phát hiện có ổ dịch, nếu có biện pháp diệt trừ kịp thời thì ổ dịch sẽ được dập tắt.