Xem toàn bộ tài liệu Lớp 6: tại đây

A. Lý thuyết

1. Khối lượng riêng

– Khối lượng riêng của một chất được xác định bằng khối lượng của một đơn vị thể tích (1m³) chất đó.

2. Công thức tính khối lượng riêng

Công thức:

Trong đó:

      m là khối lượng của vật (kg)

      V là thể tích của vật (m³)

      D là khối lượng riêng của chất làm nên vật (kg/m³)

Đơn vị khối lượng riêng thường dùng đơn vị là kilôgam trên mét khối (kg/m³). Ngoài ra còn có thể dùng đơn vị gam trên mét khối (g/m³).

         1 g/cm³ = 1000 kg/m³

3. Trọng lượng riêng

– Trọng lượng riêng của một chất được xác định bằng trọng lượng của một đơn vị thể tích (1m³) chất đó.

– Hay nói cách khác là: Trọng lượng của 1m³ của một chất được gọi là trọng lượng riêng của chất đó.

4. Công thức tính trọng lượng riêng

Công thức:

Trong đó:

      P là trọng lượng của vật (N)

      V là thể tích của vật (m³)

      d là trọng lượng riêng của chất làm nên vật (N/m³)

5. Mối quan hệ giữa khối lượng riêng và trọng lượng riêng

Dựa vào công thức P = 10.m ta có thể tính trọng lượng riêng d theo khối lượng riêng D:

Ta có:

B. Trắc nghiệm

Bài 1: Phát biểu nào sau đây về khối lượng riêng là đúng?

A. Khối lượng riêng của một chất là khối lượng của một đơn vị thể tích chất đó.

B. Nói khối lượng riêng của sắt là 7800 kg/m³ có nghĩa là 1 cm³ sắt có khối lượng 7800 kg.

C. Công thức tính khối lượng riêng là D = m.V.

D. Khối lượng riêng bằng trọng lượng riêng.

– Nói khối lượng riêng của sắt là 7800 kg/m³ có nghĩa là 1 m³ sắt có khối lượng 7800 kg ⇒ B sai.

– Công thức tính khối lượng riêng là

⇒ C sai

– Khối lượng riêng D khác trọng lượng riêng d ⇒ D sai

Vậy đáp án đúng là A: Khối lượng riêng của một chất là khối lượng của một đơn vị thể tích chất đó.

Bài 2: Gọi d và D lần lượt là trọng lượng riêng và khối lượng riêng. Mối liên hệ giữa d và D là:

A. D = 10d      B. d = 10D

C.       D. D + d = 10

– Khối lượng riêng

– Trọng lượng riêng

⇒ Đáp án B

Bài 3: Hiện tượng nào sau đây xảy ra đối với khối lượng riêng của nước khi đun nước trong một bình thủy tinh?

A. Khối lượng riêng của nước tăng.

B. Khối lượng riêng của nước giảm.

C. Khối lượng riêng của nước không thay đổi.

D. Khối lượng riêng của nước lúc đầu giảm sau đó mới tăng.

Khi đun nước sôi, thể tích nước tăng dần ⇒ khối lượng riêng giảm ⇒ Đáp án B

Bài 4: Muốn đo khối lượng riêng của quả cầu bằng sắt người ta dùng những dụng cụ gì?

A. Chỉ cần dùng một cái cân

B. Chỉ cần dùng một lực kế

C. Cần dùng một cái cân và bình chia độ

D. Chỉ cần dùng một bình chia độ

Khối lượng riêng tính theo công thức:

Dùng cân để đo khối lượng, dùng bình chia độ để đo thể tích quả cầu.

⇒ Đáp án C

Bài 5: Biết rằng trọng lượng của vật càng giảm khi đưa vật lên càng cao so với mặt đất. Khi đưa một vật lên cao dần, kết luận nào sau đây là đúng? Coi trong suốt quá trình đó vật không bị biến dạng.

A. Khối lượng riêng của vật càng tăng

B. Trọng lượng riêng của vật giảm dần.

C. Trọng lượng riêng của vật càng tăng.

D. Khối lượng riêng của vật càng giảm.

⇒ d phụ thuộc vào P còn D không phụ thuộc vào P

Càng lên cao thì P càng giảm nên trọng lương riêng d cũng giảm theo ⇒ Đáp án B

Bài 6: Cho khối lượng riêng của nhôm, sắt, chì, đá lần lượt là 2700 kg/m³, 7800 kg/m³, 11300 kg/m³, 2600 kg/m³. Một khối đồng chất có thể tích 300 cm³, nặng 810g đó là khối

A. Nhôm      B. Sắt      C. Chì      D. Đá

Đổi V = 300 cm³ = 0,0003 m³

m = 810 g = 0,81 kg

Khối lượng riêng:

kg/m³ ⇒ Đáp án A

Bài 7: Cho hai khối kim loại chì và sắt. Sắt có khối lượng gấp đôi chì. Biết khối lượng riêng của sắt và chì lần lượt là D₁ = 7800 kg/m³, D₂ = 11300 kg/m³. Tỉ lệ thể tích giữa sắt và chì gần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 0,69      B. 2,9      C. 1,38      D. 3,2

Gọi m1, V₁ lần lượt là khối lượng và thể tích khối sắt

      m2, V₂ lần lượt là khối lượng và thể tích khối chì

Ta có:

⇒ Đáp án B

Bài 8: Nếu sữa trong một hộp sữa có khối lượng tịnh 387 g và thể tích 0,314 lít thì trọng lượng riêng của sữa gần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 1,264 N/m³      B. 0,791 N/m³

C. 12643 N/m³      D. 1264 N/m³

Đổi m = 397 g = 0,397 kg

V = 0,314 lít = 0,000314 m³

Trọng lượng riêng của sữa: N/m³ ⇒ Đáp án C

Bài 9: Đặt một khối sắt có thể tích V₁ = 1 dm³ trên đĩa trái của cân Robecvan. Hỏi phải dùng bao nhiêu lít nước (đựng trong bình chứa có khối lượng không đáng kể) đặt lên đĩa phải để cân nằm thăng bằng? Cho khối lượng riêng của sắt là D₁ = 7800 kg/m³, của nước là D₂ = 1000 kg/m³.

– Cân thăng bằng khi khối lượng sắt bằng khối lượng nước.

– Gọi V₂ là thể tích nước phải đặt vào.

Ta có m = D₁.V₁ = D₂.V₂

⇒

Bài 10: Khối lượng riêng của dầu ăn vào khoảng 800 kg/m³. Do đó, 2 lít dầu ăn sẽ có trọng lượng khoảng bao nhiêu?

Khối lượng của 2 lít dầu ăn là: m = D.V = 800.0,002 = 1,6 kg

Trọng lượng P = 10m = 1,6.10 = 16N