Xem toàn bộ tài liệu Lớp 5: tại đây
B. Hoạt động thực thành
(Trang 14 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Quan sát các bức tranh sau và trả lời câu hỏi:
• Mỗi bức tranh trên vẽ cảnh gì?
• Trong các cảnh đó, em thích cảnh nào nhất?
• Ghi lại những điều em quan sát được từ bức tranh em thích.
• Nêu kết quả quan sát của em trước nhóm.
Trả lời
Cả ba bức tranh đều vẽ cảnh làng quê yên bình có dòng sông, cánh đồng bao la, những dãy núi nhấp nhô… Nhưng mỗi tranh lại vẽ ở một thời điểm khác nhau.
-Tranh 1: cảnh bầu trời trong xanh, tinh khiết với những đám mây trắng trôi bồng bềnh, có dòng sông xanh biếc, có những cánh đồng xanh bao la, có những ngôi nhà nhỏ và núi đồi.
-Tranh 2: Cảnh làng quê lúc bình minh lên nhuốm cả sắc vàng. Những tia nắng vàng chiếu lấp lánh.
-Tranh 3: Cảnh làng quê lúc chiều tà, mặt trời xuống núi, mọi cảnh vật bắt đầu chìm vào bóng tối.
(Trang 15 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 2. Lập dàn ý bài văn tả cảnh một buổi sáng (hoặc trưa, chiều) trong vườn cây (hay trong công viên, trên đường phố, trên cánh đồng, nương rẫy…)
Trả lời
Ví dụ (1) Buổi sáng trong công viên.
– Mở bài : Giới thiệu bao quát : Sáng chủ nhật, em được mẹ cho đi chơi công viên. Cảnh tượng nơi đây thật hấp dẫn.
– Thân bài : Tả các bộ phận của cảnh vật.
+ Ngay từ phía cổng vào đã tấp nập người.
+ Làn gió thu nhè nhẹ mơn man mái tóc em.
+ Mặt hồ lăn tăn sóng gợn.
+ Những hạt sương đêm còn long lanh đọng trên nhành cây, kẽ lá.
+ Chim chóc nô đùa, hót líu lo.
+ Những chiếc thuyền đạp nước lặng im như đàn thiên nga đang nằm ngủ.
+ Các cụ già đi tập thể dục đã ra về.
+ Tiếng nhạc vang lên từ những khu vui chơi.
+ Trẻ em nô đùa, chạy theo người lớn.
– Kết bài : Em rất thích đi công viên vào buổi sáng. Không khí ở đây rất mát mẻ và trong lành.
Ví dụ(2): Buổi chiều trên cánh đồng.
– Mở bài : Con đường đi học của em uốn quanh làng, men theo đồng lúa. Mỗi chiều đi học về em như thả hồn mình trước cánh đồng lúa ngút ngàn.
– Thân bài : Tả theo trình tự thời gian.
+ Ông mặt trời lững thững đạp xe qua ngọn tre.
+ Những tia nắng vàng nhạt dần.
+ Cánh đồng là một màu vàng.
+ Những đợt sóng lúa nhấp nhô theo làn gió.
+ Dọc hai bên bờ sông là hàng bạch đàn cao vút, soi bóng xuống mặt nước trong veo.
+ Đàn trâu bò mộng, đàn bò vàng mượt trên đường làng dưới hàng cây.
+ Lũ chim chiền chiện lúc bay, lúc sà xuống ruộng lúa.
+ Chim cu gáy bay về từng đàn.
+ Trên bờ ruộng, mấy bác nông dân đang trò chuyện, tay nâng bông lúa lên ngắm. Gương mặt ai cũng tràn trề niềm vui, chờ đợi một mùa vụ bội thu.
+ Ven bờ, một chị phụ nữ đang buộc những khóm lúa cạnh bờ.
+ Xa xa, mấy bạn nhỏ đang đi học về.
– Kết bài : Trời nhá nhem tối, em về nhà trong tâm trạng vui vui. Em ước sao khoảng khắc hoàng hôn còn ở mãi trên cánh đồng để ai cũng nhìn thấy một màu vàng của no ấm.
(Trang 15 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 3. Tìm và viết vào bảng nhóm các từ đồng nghĩa:
a. Chỉ màu xanh b. Chỉ màu trắng
c. Chỉ màu đỏ d. Chỉ màu đen
Trả lời
a. Chỉ màu xanh: xanh biếc, xanh lè, xanh lét, xanh mét, xanh tươi, xanh sẫm, xanh đậm, xanh um, xanh thắm, xanh thẳm, xanh da trời, xanh nước biển, xanh lơ, xanh xanh, xanh nhạt, xanh non, xanh lục, xanh ngọc, xanh ngát, xanh ngắt, xanh rì, xanh ngút ngàn, xanh mướt, xanh rớt, xanh xao, xanh rờn, xanh mượt, xanh bóng, xanh đen, xanh hồ thuỷ,…
b. Chỉ màu trắng: trắng tinh, trắng toát, trắng muốt, trắng phau, trắng nõn, trắng nuột, trắng bóc, trắng ngần, trắng nhởn, trẳng ởn, trắng bóng, trắng bốp, trắng loá, trắng xoá, trắng lốp, trắng lôm lốp, trắng phốp, trắng bạch, trắng hếu, trắng mờ, trắng trẻo, trăng trắng, trắng dã, …
c. Chỉ màu đỏ: đỏ au, đỏ bừng, đỏ cờ, đỏ choé, đỏ chói, đỏ đọc, đỏ đòng đọc, đỏ gay, đỏ hoe, đỏ hoen hoét, đỏ loét, đỏ hon hỏn, đỏ kè, đỏ khè, đỏ lòm, đỏ lừ, đỏ lửa, đỏ lựng, đỏ ngầu, đỏ nhừ, đỏ nọc, đỏ ối, đỏ quạch, đỏ rực, đỏ ửng, đỏ hồng, đỏ đậm, đỏ thắm, đỏ sẫm, đỏ hừng hực, đỏ tía, đỏ tím, đo đỏ, đỏ nhạt, …
d. Chỉ màu đen: đen sì, đen kịt, đen sịt, đen thui, đen thủi đen thui, đen trũi, đen nghịt, đen ngòm, đen nhẻm, đen nhức, đen giòn, đen lánh, đen láy, đen đen, đen đủi,…
(Trang 15 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 4. Đặt câu với một từ em vừa tìm được ở hoạt động 3 và viết vào vở.
Trả lời
-Mỗi buổi sáng, dòng sông Đáy hiện lên màu xanh ngọc bích.
-Những đàn cò trắng phau đang bay lượn trên cánh đồng.
-Ở cuối vườn, những bông hoa chuối đỏ chót đang nở.
-Bạn Lan lớp em có mai tóc rất mượt và đen nhánh.
(Trang 15 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 5. Chọn từ thích hợp trong ngoặc đơn điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh các đoạn văn sau:
Cá hồi vượt thác
Đàn cá hồi gặp thác phải nghỉ lại lấy sức để sáng mai vượt sóng. Suốt đêm thác réo … (điên cuồng, dữ dằn, điên đảo). Nước tung lên thành những búi trắng như tơ. Suốt đêm đàn cá rậm rịch.
Mặt trời vừa … (mọc, ngoi, nhô) lên. Dòng thác óng ánh …(sáng trưng, sáng quắc, sáng rực) dưới nắng. Tiếng nước xối … (gầm rung, gầm vang, gầm gào). Những con cá hồi lấy đà lao vút lên như chim. Chúng xé toạc màn mưa thác trắng. Những đôi vây xoè ra như đôi cánh.
Đàn cá hồi lần lượt vượt thác an toàn. Đậu “chân” bên ngọn thác, chúng chưa kịp chờ cho cơn choáng đi qua, lại …(cuống cuồng, hối hả, cuống quýt) lên đường.
(Theo Nguyễn Phan Hách)
Trả lời
Cá hồi vượt thác
Đàn cá hồi gặp thác phải nghỉ lại lấy sức để sáng mai vượt sóng. Suốt đêm thác réo điên cuồng. Nước tung lên thành những búi trắng như tơ. Suốt đêm đàn cá rậm rịch.
Mặt trời vừa nhô lên. Dòng thác óng ánh sáng rực dưới nắng. Tiếng nước xối gầm vang. Những con cá hồi lấy đà lao vút lên như chim. Chúng xé toạc màn mưa thác trắng. Những đôi vây xoè ra như đôi cánh.
Đàn cá hồi lần lượt vượt thác an toàn. Đậu “chân” bên ngọn thác, chúng chưa kịp chờ cho cơn choáng đi qua, lại hối hả lên đường.
(Theo Nguyễn Phan Hách)
C. Hoạt động ứng dụng
(Trang 16 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 1. Tìm đọc đoạn văn, bài văn miêu tả
Lại một ngày nữa lại bắt đầu trên dải đất cọc cằn nhưng đầy tình yêu thương này. Sáng sớm, làn sương mù lạnh buốt đã bao quanh thôn xóm làng xa, chỉ còn lại một màu trắng phau, giăng tứ phía làm tôi chẳng thấy được rõ ràng những cảnh vật xung quanh. Càng về sau, mặt trời càng ló dạng, càng lên cao sau những ngọn đồi xanh biếc phía xa xa thì tôi mới cảm nhận được hết không khí buổi sáng trong lành trên mảnh đất của biển khơi. Cơn gió mát thoang thoảng bay trên những bông lúa mới chớm nở, mang hương vị của muối, của biển cả vào đất liền. Những cành cây còn ủ rũ sau trận mưa đêm qua giờ đây đã choàng tỉnh giấc, vươn lên khoe sắc đơm hoa. Những cơn sóng xô bờ tung bọt trắng xóa như những cô cậu bé tuổi mới lớn lon ton trên bãi biển mênh mang gió thổi. Ôi, nhưng sao tôi lại chú ý tới các chú làng chài da ngăm đen đang giăng buồm chuẩn bị ra khơi bắt cá. Buổi sáng tinh mơ đã bắt gặp những đoàn tàu rực rỡ màu sắc du ngoạn trên mặt nước xanh bao la. Khung cảnh buổi sáng tật đẹp làm sao! Tôi yêu lắm khung cảnh buổi sáng này, nó không đông đúc như Thành phố Hồ Chí Minh, không cổ kính như Hà Nội, cũng không nhộn nhịp như Đông bằng Sông Cửu Long, mà nó mang một chút dễ chịu từ biển cả, một chút yên bình từ thôn xóm và một chút hùng vĩ của núi rừng. câu ghép :Càng về sau, mặt trời càng ló dạng, càng lên cao sau những ngọn đồi xanh biếc phía xa xa thì tôi mới cảm nhận được hết không khí buổi sáng trong lành trên mảnh đất của biển khơi.
(Sưu tầm)
(Trang 16 Ngữ Văn 5 VNEN tập 1) 2. Dậy sớm, quan sát cảnh một buổi sáng nơi em ở và ghi lại những điều em quan sát được
Trả lời
Buổi sáng ở khu phố em thật êm đềm, Khi ông mặt trời bắt đầu đạp xe qua những nhà cao tầng, tỏa những tia nắng vàng xuống mặt đất, mọi nhà, mọi người đều nhộn nhịp bắt đầu một ngày mới. Ánh đèn điện trên đường vụt tắt. Đâu đó vang lên tiếng chó sủa, tiếng mèo “meo meo” đòi ăn. Ánh đèn nê – ông từ các cửa sổ hắt ra ngoài nhè nhẹ. Trong nhà, tiếng xoong nồi lách cách, tiếng nước chảy lách tách. Các cụ già đi tập dưỡng sinh đã về, tiếng bước chân thình thịch, tiếng cười nói lao xao. Thoảng trong không khí mùi bánh mì thơm phức, mùi nước phở ngào ngạt. Bếp than của bác hàng phở đã rực hồng. Làn gió nhẹ tung tăng trên các cành cây, kẽ lá. Những hình ảnh thân thuộc ấy sao mà đáng yêu đến thế.
Các chủ đề khác nhiều người xem