Xem toàn bộ tài liệu Lớp 6 – Cánh Diều: tại đây
Bố cục
Nội dung chính
1. Chuẩn bị
Câu hỏi trang 39 sgk Ngữ Văn 6 tập 1: Đọc trước bài thơ “Về thăm mẹ”, tìm hiểu thêm về tác giả Đinh Nam Khương.
Tác giả Đinh Nam Khương
– Đinh Nam Khương sinh năm 1949, quê Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội. Ông là phó chủ tịch Hội Đông y Mỹ Đức, Hà Nội, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, sinh sống và làm việc tại Hà Nội.
– Giải thưởng:
+ Giải A cuộc thi thơ 1981-1982 – Báo Văn nghệ
+ Tặng thưởng bài thơ hay nhất 1992 – Báo Văn nghệ Quân đội
+ Tặng thưởng chùm thơ hay nhất 2001 – Báo Văn nghệ
+ Giải B cuộc thi thơ Lục bát 2002-2003
– Các tác phẩm tiêu biểu: Về thăm mẹ, Lã Vọng, Nhớ Trường Sơn, Nhớ trăng, Cỏ may,…
Câu hỏi trang 39 sgk Ngữ Văn 6 tập 1: Hãy tưởng tượng em đang trên đường trở về nhà để gặp lại người thân sau một chuyến đi xa. Cảm xúc, suy nghĩ trong em lúc đó như thế nào?
Trả lời:
– Chắc chắn em sẽ có cảm giác vui mừng, phấn khởi, hân hoan vì được gặp lại người mà mình yêu quý.
2. Đọc hiểu
a. Trong khi đọc
Trả lời các câu hỏi giữa bài:
Câu hỏi trang 40 sgk Ngữ Văn 6 tập 1: Từ nhan đề bài thơ và tranh minh họa, hãy đoán xem người trong tranh là ai. Tâm trạng của người đó như thế nào?
Trả lời:
– Theo em, nhân vật trong bức tranh là người con
– Tâm trạng của người đó nặng trĩu, buồn bã được thể hiện trong những từ ngữ ở bài thơ như “nghẹn ngào, rưng rưng”
Câu hỏi trang 40 sgk Ngữ Văn 6 tập 1: Chú ý thể thơ, chỉ ra vần, nhịp, hình ảnh trong bài thơ
Trả lời:
– Bài thơ thuộc thể thơ lục bát.
– Trong bài thơ tác giả gieo vần như sau:
+ Chữ thứ 6 của câu 6 vần với chữ thứ 6 câu 8
+ Chữ thứ 8 của câu 8 vần với chữ thứ 6 câu 6
– Nhịp thơ 4/2 và 4/4
Câu hỏi trang 40 sgk Ngữ Văn 6 tập 1: Dấu ba chấm trong dòng thơ ở khổ cuối có tác dụng gì
Trả lời:
– Thể hiện cảm xúc nghẹn ngào không nói thành lời của tác giả
b.Sau khi đọc
Câu 1 trang 41 sgk Ngữ Văn 6 tập 1: Bài thơ là lời của ai? Thể hiện cảm xúc về ai? Cảm xúc như thế nào? (Đối chiếu với dự đoán ban đầu của em để xác nhận hoặc điều chỉnh).
Trả lời:
– Bài thơ là lời của người con
– Thể hiện cảm xúc về người mẹ của mình
– Cảm xúc trân trọng, biết ơn, thương yêu da diết.
Câu 2 trang 41 sgk Ngữ Văn 6 tập 1: Cảnh vật quanh ngôi nhà của người mẹ hiện lên với những hình ảnh nào? Những hình ảnh ấy đã giúp tác giả thể hiện được tình cảm gì?
Trả lời:
– Cảnh vật trong ngôi nhà của mẹ hiện lên với: Bếp chưa lên khói, mưa rơi, chiếc nón mê cũ và rách, áo tơi, đàn gà con,…
– Những hình ảnh đó giúp thể hiện tác giả thương xót, lo lắng trước cuộc sống đơn sơ, mộc mạc, quá đỗi giản dị của người mẹ
Câu 3 trang 41 sgk Ngữ Văn 6 tập 1: Xác định biện pháp tu từ ở khổ thơ thứ hai và chỉ ra tác dụng của biện pháp ấy.
Trả lời:
– Khổ 2 tác giả sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ “nón mê” “áo tơi” cho hình ảnh người mẹ lam lũ
Câu 4 trang 41 sgk Ngữ Văn 6 tập 1: Điều gì làm người con “Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn…”?
Trả lời:
– Điều làm người con càng thương mẹ nhiều đó là khi tận mắt chứng kiến cuộc sống mộc mạc đơn sơ, những vất vả, cực nhọc và hơn cả là tình cảm của mẹ đối với mình.
Câu 5 trang 41 sgk Ngữ Văn 6 tập 1: Nhận xét cách gieo vần lục bát trong câu: “Áo tơi qua buổi cày bừa / Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm.”.
Trả lời:
– Trong cặp lục bát trên có sự đối xứng nhau trong các thanh ở các tiếng 2,4,6. Câu lục là B – T – B “tơi- buổi- bừa”; câu bát là B – T – B – B “còn- củn- hờ- rơm”
Câu 6 trang 41 sgk Ngữ Văn 6 tập 1: Hình dung và tái hiện lại cảnh người con về thăm ngôi nhà của mẹ trong bài thơ bằng cách vẽ tranh minh hoạ hoặc miêu tả bằng lời văn.
Trả lời:
Chiều nay, khi đã làm hết công việc tôi vội vã bắt chuyến sẽ cuối cùng để trở về nhà thăm mẹ. Mẹ không có nhà, tôi ngồi ở mái hiên chờ mẹ. Ôi cảnh vật xung quanh căn nhà thật đơn sơ, giản dị. Chiếc nón mê cũ, chiếc áo tơi đã sờn rách, đàn gà con mới nở chạy quanh nhà. Ngước mắt nhìn lên cây na, những quả na mẹ dành phần cho đứa con lâu ngày mới về. Nhìn những cảnh vật đó, tôi bỗng thấy thương mẹ vô cùng người phụ nữ cả một đời lam lũ, vất vả, chắt chiu chỉ mong cho con mình có cuộc sống bình yên, hạnh phúc.
Tham khảo các bài Soạn văn lớp 6 ngắn nhất sách Cánh diều hay khác: