Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7 – Chân Trời Sáng Tạo: tại đây

* Chuẩn bị đọc

Câu 1 (trang 33 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) : 

Bầu trời khi nhìn từ vị trí khác nhau sẽ có những vẻ đẹp, những điều khác biệt:

– Khi em nhìn bầu trời ở dưới thấp: bầu trời cao, rộng bao la, những đám mây trôi lững lờ, bàn tay em khó có thể chạm tới.

– Khi em nhìn bầu trời ở trên cao: bầu trời trở nên gần hơn, cảm giác như mình chạm đến được mây xanh.

Câu 2 (trang 33 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) : 

Hình dung của em về các ông thầy bói ngày xưa: Họ là những người đàn ông đứng tuổi, hay đeo cặp kính đen, mặc áo dài màu đen, thường cầm trên tay cái đĩa nhỏ có hai đồng xu hoặc mai rùa, bên cạnh ông sẽ có sách vở và bút mực. Ông thầy bói thường ngồi xem bói ở chợ, đình, đền,….

* Trải nghiệm cùng văn bản

1. Suy luận

Chú ếch này “cứ tưởng” trời “là cái vung”, còn mình là “chúa tể” vì chú ếch này đã sống rất lâu ngày trong một cái giếng đã khiến chú chỉ có một tầm nhìn hạn hẹp. Sinh vật xung quanh chú chỉ có vài con nhái, cua, ốc bé nhỏ. Mỗi khi chú ếch cất kiếng kêu ồm ộp là những con vật kia hoảng sợ làm chú tưởng chú là to nhất ở thế gian.

2. Dự đoán

“Xem voi” mà chỉ dùng tay “sờ” thì kết quả sẽ không rõ ràng và thiếu đi sự chính xác. Bàn tay sẽ không thể nào sờ hết được cùng một lúc tất cả các bộ phận của con voi.

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính: Phê phán thói huênh hoang, kiêu ngạo, tầm hiểu biết hạn hẹp, không coi ai ra gì. Đồng thời phải biết nhìn sự vật dưới cái nhìn khách quan, toàn diện nhất; không nên đánh mọi việc với cái nhìn phiến diện, một chiều. Mở ra bài học về tính khiêm nhường, không được chủ quan và luôn luôn phải tìm tòi, học hỏi, mở rộng tầm hiểu biết.

Câu 1 (trang 35 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) : 

– Tóm tắt văn bản:

+ Ếch ngồi đáy giếng: Một con ếch sống trong giếng đã lâu ngày. Nó cứ nghĩ mình là chúa tể, còn bầu trời chỉ là chiếc vung. Cho đến một ngày trời mưa to, nước dâng lên cao đưa ếch ra khỏi giếng. Vì cái tính ngông nghênh sẵn có, không để ý đến xung quanh, nên chú ếch đã bị một trâu đi qua dẫm bẹp.

+ Thầy bói xem voi: Năm ông thầy bói mù cùng nhau xem một con voi. Mỗi ông sờ một bộ phận của con voi. Ông sờ vòi bảo con voi sun sun như con đỉa; ông sờ ngà bảo con voi chần chẫn như cái đòn càn; ông sờ tai bảo con voi như cái quạt thóc; ông sờ chân nói con voi như cột đình; ông sờ đuôi lại bảo con voi tun tủn như cái chổi sể cùn. Năm ông chẳng ai chịu ai, cãi nhau rồi đánh nhau toác đầu chảy máu.

– Đề tài: 

+ Ếch ngồi đáy giếng: Phê phán thói huênh hoang, kiêu ngạo, tầm hiểu biết hạn hẹp, không coi ai ra gì. Bài học về tính khiêm nhường, không được chủ quan và luôn luôn phải tìm tòi, học hỏi, mở rộng tầm hiểu biết.

+ Thầy bói xem voi: Phải biết nhìn sự vật dưới cái nhìn khách quan, toàn diện nhất; không nên đánh mọi việc với cái nhìn phiến diện, một chiều.

Câu 2 (trang 35 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) : 

Tình huống trong văn bản:

– Ếch ngồi đáy giếng: Con ếch chỉ sống trong giếng nên sinh tính nghênh ngang, coi trời bằng vung vì nhìn qua miệng giếng. Một ngày, ếch ra khỏi giếng nhưng vẫn giữ thói ngông nghênh thì vô tình bị con trâu đi ngang qua dẫm bẹp.

– Thầy bói xem voi: Năm ông thầy bói mù nên dùng tay sờ con voi. Mỗi người sờ một bộ phận khác nhau, mỗi người một ý không ai nhường ai đánh nhau toác đầu chảy máu.

Câu 3 (trang 36 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) : 

– Ếch ngồi đáy giếng: Ếch là một con vật nhỏ bé nhưng lại có thói kiêu căng, ngạo mạn, tầm nhìn hạn hẹp, nông cạn, thiếu hiểu biết.

– Thầy bói xem voi: Những ông thầy bói thiếu sự hiểu biết, bảo thủ, tự cho mình là đúng, không tôn trọng ý kiến người khác, không biết lắng nghe.

– Các nhân vật này thể hiện những đặc điểm của nhân vật trong truyện ngụ ngôn là: 

+ Nhân vật trong truyện ngụ ngôn thường là loài vật hoặc con người.

+ Các nhân vật thường không có tên riêng mà sẽ được gọi bằng các danh từ như: con ếch, cua, ốc, thầy bói,…

+ Các nhân vật không được miêu tả chi tiết về ngoại hình.

+ Mượn các nhân vật trong truyện ngụ ngôn để nêu lên một bài học về cách ứng xử hoặc vấn đề đạo đức của con người.

Câu 4 (trang 36 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) : 

– Bài học từ truyện Ếch ngồi đáy giếng: 

+ Hoàn cảnh sống sẽ tác động đến suy nghĩ, lối sống của mỗi người. Nhưng ở hoàn cảnh sống nào cũng cần học cách thích nghi, thay đổi bản thân, không ngừng học tập, rèn luyện.

+ Phê phán những người có thái độ cao ngạo, coi thường người khác, suy nghĩ thiếu hiểu biết, nông cạn, chủ quan.

+ Ai cũng cần sống khiêm tốn, không được huênh hoang, kiêu căng, ngạo mạn.

– Bài học từ truyện Thầy bói xem voi:

+ Phải có cái nhìn khách quan với mọi sự việc, sự vật, đánh giá từ nhiều phía, không áp đặt cái nhìn chủ quan, phiến diện.

+ Phải có sự thấu hiểu, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của người khác.

Câu 5 (trang 36 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) : 

Cách đọc hiểu một truyện ngụ ngôn hoặc một truyện cổ tích thường dựa vào đặc trưng từng thể loại.

Truyện cổ tích	Truyện ngụ ngôn
– Tìm hiểu những yếu tố kì ảo, thần kì, tưởng tượng, hoang đường và ý nghĩa những chi tiết ấy. – Nhân vật trong truyện thường được lí tưởng hoá. – Tìm hiểu nhân vật, hành động và ý nghĩa, mục đích của các nhân vật để nhận xét nội dung câu chuyện. – Đưa ra bài học về thiện-ác, tốt-xấu, cái ác sẽ bị trừng phạt,…	– Tìm hiểu đặc trưng của truyện tình huống, đề tài,..của truyện. – Nhân vật không được chú ý ngoại hình, hành động.  – Mỗi nhân vật thường đại diện cho một bộ phận người trong xã hội. – Bài học triết lý được rút ra từ câu chuyện.

Câu 6 (trang 36 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) : Em hãy: 

Một số truyện ngụ ngôn:

Chó sói và cừu non

Một con ếch sống trong giếng đã lâu ngày. Nó cứ nghĩ mình là chúa tể, còn bầu trời chỉ là chiếc vung. Cho đến một ngày trời mưa to, nước dâng lên cao đưa ếch ra khỏi giếng. Vì cái tính ngông nghênh sẵn có, không để ý đến xung quanh, nên chú ếch đã bị một trâu đi qua dẫm bẹp. Câu chuyện đã phê phán thói huênh hoang, kiêu ngạo, tầm hiểu biết hạn hẹp, không coi ai ra gì đồng thời dạy em bài học về tính khiêm nhường, không được chủ quan và luôn luôn phải tìm tòi, học hỏi, mở rộng tầm hiểu biết.