Xem toàn bộ tài liệu Lớp 11: tại đây

I. Mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản nghị luận

1. Mục đích

– Để hiểu được bản chất của văn bản

– Để làm tài liệu phục vụ trong nhiều trường hợp khác nhau

– Để rèn kĩ năng đọc hiểu văn bản, có dịp rèn luyện tư duy và cách diễn đạt

2. Yêu cầu.

– Phải trung thành với các luận điểm, luận cứ của văn bản gốc.

– Lược bỏ những yếu tố không phù hợp với mục đích tóm tắt.

– Diễn đạt ngắn gọn, hàm súc, mạch lạc.

II. Cách tóm tắt văn bản nghị luận

– Bước 1: Đọc kĩ văn bản gốc. Dựa vào nhan đề, phần mở đầu và kết thúc là lựa chọn những ý, những chi tiết phù hợp với mục đích tóm tắt.

– Bước 2: Đọc từng đoạn trong phần triển khai (thân bài) và nắm được các luận điểm, luận cứ làm sáng tỏ vấn đề.

– Bước 3: Lập dàn ý trình bày lại một cách hệ thống những luận điểm của văn bản được tóm tắt.

– Bước 4: Dùng lời văn của mình để thuật lại nội dung cơ bản của văn bản được tóm tắt nhưng cần giữ lại bố cục và những câu văn quan trọng của văn bản gốc.

Luyện tập

Câu 1 (trang 118 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

a. Chủ đề nghị luận: Bàn về đặc trưng tổng thể của đất nước Indonesia.

b. Chủ đề nghị luận: Nói về tài năng của Xuân Diệu trong việc nghiên cứu , phê bình văn học.

Câu 2 (trang 119 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

– Vấn đề nghị luận: Sự lãng phí nước sạch.

– Mục đích nghị luận: Nhắc nhở mọi người ý thức tiết kiệm và bảo vệ nguồn nước quý giá.

– Các luận điểm:

   + Nước là nguồn tài sản quí thường bị huỷ hoại, lãng phí nhiều nhất

   + Dân số tăng, nguồn nước cung cấp sẽ không đáp ứng được nhu cầu

   + Một số quốc gia hiện nay đang thiếu nước, có sự tranh chấp về nguồn nước, tình trạng ô nhiễm nước ngày càng trầm trọng.

– Tóm tắt bằng 3 câu: Nước ngọt là thứ tài sản thiên nhiên ban tặng mà không phải quốc gia nào cũng có. Với tốc độ gia tăng dân số và phát triển công nghiệp như hiện nay thì nguồn nước ngày càng trở nên cạn kiệt và bị ô nhiễm nặng nề. Hãy tiết kiệm và bảo vệ nguồn nước ngọt quí giá cho hôm nay và mai sau.