Xem toàn bộ tài liệu Lớp 12: tại đây
Bố cục
– Phần 1 (từ đầu đến “những buổi ngày xưa vọng nói về”): Đất nước trong mùa thu xưa và nay
– Phần 2 (còn lại): Đất nước trong quật khởi anh hùng
Câu 1 (trang 126, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
Nên chia bài thơ theo bố cục 2 phần như sau:
– Phần 1 (từ đầu đến “những buổi ngày xưa vọng nói về”): Đất nước trong mùa thu xưa và nay
– Phần 2 (còn lại): Đất nước trong quật khởi anh hùng.
Câu 2 (trang 126, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
Hình ảnh mùa thu trong hoài niệm của tác giả:
– Chớm lạnh trong lòng Hà Nội: trời bắt đầu lạnh, cái lạnh sẽ sàng, báo hiệu thu đã về
– Gió nhẹ, mỏng manh: Những phố dài xao xác heo may
– Thềm nắng lá rơi đầy
→ Bức tranh thu đẹp nhưng đượm buồn, được cảm nhận bằng thị giác và bằng cả trái tim.
– Con người: đầu không ngoảnh lại – sự lạnh lùng chỉ là vỏ bọc cho nỗi buồn được cất giấu trong tâm hồn tác giả
Câu 3 (trang 126, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
– Nghệ thuật:
+ Điệp: điệp từ (những), điệp cụm từ (của chúng ta), điệp cấu trúc
+ Nhịp thơ nhanh, dồn dập
+ Nhân hóa: trời thu thay áo mới,…
+ Cách hiệp vần “a” tạo độ ngân dài và vang xa
+ Từ láy: phấp phới, thiết tha, bát ngát
– Hình ảnh thơ:
+ Gió thổi rừng tre phấp phới
+ Trời thu thay áo mới
+ Trời xanh, khung cảnh núi rừng
+ Những cánh đồng thơm mát
+ Những ngả đường bát ngát
+ Những dòng sông đỏ nặng phù sa
→ Một bức tranh mùa thu tràn đầy sức sống, tươi vui bởi chính tâm trạng của chủ thể trữ tình, đang rất vui, tự hào vì được làm chủ non sông, đất nước.
– Cảm nhận chung về đất nước của tác giả: đất nước này là đất nước của cha ông, âm vang thiêng liêng của truyền thống vẫn luôn vang vọng về từ sâu thẳm lịch sử.
Câu 4 (trang 126, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
– Đất nước đau thương, gian khổ, nhiều hi sinh
+ Cánh đồng quê chảy máu
+ Dây thép gai đâm nát trời chiều
+ Bát cơm chan đầy nước mắt
+ Đứa đè cổ, đứa lột da
+ Mỗi bước đường mỗi bước hi sinh
→ Đất nước đang quằn quại trong đau thương, trong máu và nước mắt với biết bao hi sinh và mất mát
– Đất nước bình dị mà sục sôi ý chí căm thù
+ Những đêm dài hành quân nung nấu
+ Đã ngời lên nét mặt quê hương
+ Đã bật lên những tiếng căm hờn
→ Ý chí căm thù giặc được nuôi dưỡng từ thế hệ này sang thế hệ khác và ý chí đó thôi thúc nhân dân ta đứng lên hành động
– Đất nước kiên cường, bất khuất, anh dũng chiến đấu
+ Xiềng xích không khóa được – trời đầy chim, đất đầy hoa
+ Súng đạn không bắn được – lòng dân ta yêu nước, thương nhà
+ 4 câu thơ cuối: vẽ nên hình ảnh một đất nước Việt Nam mang vẻ đẹp, sức mạnh thần kì.
Câu 5(trang 126, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
– Nhận xét:
+ Tác giả sử dụng các câu thơ với độ dài ngắn khác nhau
+ Nhịp thơ nhanh, mạnh, dồn dập
+ Sử dụng hình ảnh thơ giàu ý nghĩa, vừa cụ thể vừa mang tính khái quát
– Tác dụng: gợi nên một cách chính xác hình ảnh đất nước, tâm trạng của tác giả cũng như truyền thống và những trang sử vẻ vang, hào hùng của dân tộc
Nội dung chính:
– Nội dung: bài thơ vẽ nên hình ảnh một đất nước với những vẻ đẹp khác nhau của mùa thu xưa và nay, đồng thời còn dựng lại hình ảnh một đất nước đau thương mà quật khởi, anh hùng
– Nghệ thuật:
+ Các câu thơ với độ dài ngắn khác nhau
+ Nhịp thơ nhanh, mạnh, dồn dập
+ Sử dụng hình ảnh thơ giàu ý nghĩa, vừa cụ thể vừa mang tính khái quát
+ Biện pháp tu từ: điệp, so sánh, nhân hóa,…