Xem toàn bộ tài liệu Lớp 12: tại đây

Bố cục

– Phần 1 (hai khổ thơ đầu): Sự trăn trở và lời giục giã lên đường.

– Phần 2 (chín khổ tiếp theo): Niềm vui, hạnh phúc khi về với nhân dân

– Phần 3 (còn lại): Khúc hát lên đường say mê, sôi nổi

Câu 1 (trang 146, sgk Ngữ văn lớp 12, tập 1)

– Ý nghĩa biểu tượng:

   + Con tàu: biểu tượng cho khát vọng lên đường, khát vọng đi xa, khát vọng hội nhập, đó là con tàu trong tâm tưởng.

   + Tây Bắc: biểu tượng cho những nơi xa xôi, nơi cuộc sống đang còn nhiều khó khăn, gian khổ nhưng lại sâu nặng nghĩa tình

– Ý nghĩa bốn câu thơ đề từ: thể hiện sự gắn bó giữa con người với Tổ quốc, với đất nước, con người mang khát vọng mãnh liệt để được hòa mình với Tổ quốc, với nhân dân

Câu 2 (trang 146, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

– Bố cục: 3 phần

   + Phần 1 (hai khổ thơ đầu): Sự trăn trở và lời giục giã lên đường.

   + Phần 2 (chín khổ tiếp theo): Niềm vui, hạnh phúc khi về với nhân dân

   + Phần 3 (còn lại): Khúc hát lên đường say mê, sôi nổi

– Mạch cảm xúc: từ sự trăn trở của một người bế tắc trong cuộc sống tới tìm thấy niềm vui trong cuộc sống khi hòa nhập với nhân dân, với đất nước và qua đó, thể hiện triết lí của tác giả.

Câu 3 (trang 146, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

– Niềm hạnh phúc của nhà thơ được thể hiện trong khổ thơ:

Con gặp lại nhân dân như nai về suối cũ

Cỏ đón giêng hai chim én gặp mùa

Như đứa trẻ thơ đói lòng gặp sữa

Chiếc nôi ngừng bỗng gặp cánh tay đưa

– Nghệ thuật được sử dụng trong khổ thơ: so sánh tầng bậc (so sánh kép)

Câu 4 (trang 146, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

Hình ảnh nhân dân:

   – Người anh: “chiếc áo nâu suốt một đời vá rách”, “cởi lại cho con” → vất vả, khổ nghèo nhưng đầy tình nghĩa.

   – Người em: “rừng thưa em băng rừng rậm em chờ”, “Mười năm tròn chưa mất một phong thư” → thông minh, đầy trách nhiệm trong công việc.

   – Mế: “năm con đau mế thức một mùa dài” → thương người chiến sĩ như con ruột của mình (tình nghĩa)…

→ Cách xưng hô thân tình, ruột thịt của chủ thể trữ tình “con nhớ mế”, “con nhớ anh con”, “con nhớ em con”. Và bằng những chi tiết cụ thể, gợi cảm, tác giả khắc hoạ hình ảnh những con người này với những hi sinh thầm lặng, lớn lao, với tình thương và sự che chở, đùm bọc trọn vẹn và rộng lớn.

Câu 5 (trang 146, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

Những câu thơ thể hiện chất triết lí, suy tưởng của nhà thơ:

   – Khi ta ở chỉ là nơi đất ở

   Khi ta đi đất đã hóa tâm hồn

   – Anh bỗng nhớ em như đông về nhớ rét

   Tình yêu ta như cánh kiến hoa vàng

   Như xuân đến chim rừng lông trở biếc

   Tình yêu làm đất lạ hóa quê hương

Câu 6 (trang 146, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

Đánh giá nghệ thuật của nhà thơ:

   – Sử dụng hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng

   – Sử dụng các biện pháp tu từ: ẩn dụ, so sánh, so sánh tầng bậc,…

Nội dung chính của văn bản

   – Giá trị nội dung: từ sự trăn trở của một người bế tắc trong cuộc sống tới tìm thấy niềm vui trong cuộc sống khi hòa nhập với nhân dân, với đất nước và qua đó, tác giả thể hiện triết lí của mình – tình yêu luôn có một khá năng kì diệu và cuộc đời, nhân dân là ngọn nguồn của thơ ca chân chính

   – Nghệ thuật:

      + Sử dụng hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng

      + Biện pháp tu từ: ẩn dụ, so sánh, nhân hóa,…