Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây
A. Soạn bài Luyện tập về phương pháp lập luận trong văn nghị luận (cực ngắn)
I. Lập luận trong đời sống
1. Xác định luận cứ, kết luận
| Luận cứ | Kết luận |
| Hôm nay trời mưa | chúng ta không đi chơi công viên nữa. |
| Vì qua sách em học được nhiều điều | em rất thích đọc sách |
| Trời nóng quá | đi ăn kem đi |
– Giữa luận cứ và kết luận là mối quan hệ nguyên nhân – kết quả.
– Vị trí của luận cứ và kết luận có thể thay đổi vị trí cho nhau.
2. Bổ sung luận cứ
a. Em rất yêu trường em vì ở đó có nhiều thầy cô bạn bè tốt
b. Nói dối rất có hại bởi sẽ đánh mất lòng tin từ mọi người
c. Mệt quá, nghỉ một lát nghe nhạc thôi.
d. Còn nhỏ dại nên trẻ em cần biết nghe lời cha mẹ.
e. Việt Nam có nhiều cảnh đẹp nên em rất thích đi tham quan.
3. Bổ sung kết luận
a. Ngồi mãi ở nhà chán lắm phải đi chơi cùng bạn bè
b. Ngày mai đã thi rồi mà bài vở còn nhiều quá nên mình phải học bài thôi
c. Nhiều bạn nói năng thật khó nghe khiến cho người khác khó chịu
d. Các bạn đã lớn rồi, làm anh làm chị chúng nó cho nên phải làm gương cho các em.
e. Cậu này ham bóng đá thật ngày nào cũng ra sân
II. Lập luận trong văn nghị luận
1. Đặc điểm của luận điểm trong văn nghị luận: là những kết luận khái quát, có ý nghĩa phổ biến với xã hội.
2. Lập luận cho luận điểm “sách là người bạn lớn của con người”
– Nêu ra luận điểm này bởi sách rất có ích đối với con người.
– Luận điểm đó có các nội dung:
+ Ích lợi của sách đối với đời sống con người được thể hiện ở những phương diện: tri thức, đời sống, con người,…
+ Cách ứng xử của con người đối với sách
– Luận điểm này có sơ sở thực tế, được kiểm chứng qua thực tiễn
– Luận điểm có tác dụng: Khẳng định vai trò của sách, khuyên mọi người phải chăm đọc sách, hỏi những điều hay lẽ phải từ trong sách và có ý thức giữ gìn, bảo vệ sách.
3. a. Thầy bói xem voi: Phải có cái nhìn toàn diện trước sự vật, hiện tượng.
Luận cứ:
+ Biểu hiện của cách sống phiến diện, một chiều
+ Hậu quả của việc nhìn nhận phiến diễn: Không thể đánh giá được chính xác bản chất của các sự vật, hiện tượng, không nắm bắt được thực tế đời sống một cách chủ động,…
+ Lời khuyên: Khi quan sát hay tìm hiểu một vấn đề, không được quan sát các yếu tố riêng lẻ mà cần phải tìm ra mối liên hệ biện chứng giữa các yếu tố với nhau.
b.Luận điểm: Chớ nên kiêu căng, tự phụ
Luận cứ:
+ Biểu hiện của lối sống kiêu căng, tự phụ
+ Hậu quả của lối sống kiêu căng, tự phụ
+ Lời khuyên cho mọi người
B. Kiến thức cơ bản
1. Do ngày nay ngôn ngữ học đã nêu ra khái niệm lập luận mở rộng, cho nên cần phân biệt lập luận trong đời sống hàng ngày và lập luận trong văn nghị luận. Nhưng giữa 2 loại lập luận này vẫn có cái chung là “lập luận”: đưa ra luận cứ nhằm dẫn dắt người nghe, người đọc đến một kết luận hay chấp nhận một kết luận mà kết luận đó là tư tưởng (quan điểm, ý định) của người nói, người viết.
2. Lập luận trong đời sống thưởng mang tính cảm tính, tính hàm ẩn, không tường minh còn lập luận trong văn nghị luận đòi hỏi có tính lí luận, chặt chẽ và tường minh.