Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây
A. Soạn bài Phò giá về kinh (cực ngắn)
Câu 1 (trang 68 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
Bài thơ Phò giá về kinh được viết theo thể ngũ ngôn tứ tuyệt:
– Bài thơ gồm 4 câu, mỗi câu năm chữ.
– Hiệp vần: Các chữ cuối cùng của câu 2 và câu 4 hiệp vần với nhau
Câu 2 (trang 68 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
– Nội dung thể hiện trong hai câu đầu và hai câu sau khác nhau:
+ Hai câu đầu kể lại những chiến công lẫy lừng trong cuộc chiến chống quân Mông – Nguyên xâm lược.
+ Hai câu sau là lời quyết tâm xây dựng, phát triển đất nước trong cảnh thái bình.
– Cách biểu ý của bài thơ: Được thể hiện qua bố cục vô cùng chặt chẽ, hai câu đầu nói về thực tại những chiến thắng vai dội, hai câu sau từ thực tại hướng tới tương lai với quyết tâm xây dựng đất nước thái bình.
– Cách biểu cảm của bài thơ:
+ Thể hiện niềm tự hào về kiêu hãnh về những chiến công lẫy lừng của dân tộc
+ Khẳng định ý chí, khát vọng dân tộc xây dựng đất nước thái bình.
Câu 3 (trang 68 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):
Điểm giống nhau:
– Về nội dung:
+ Đề thể hiện niềm tự hào, tự tôn dân tộc.
+ Đều thể hiện khí phách kiên cường, tinh thần độc lập tự chủ,.
+ Đề thể hiện ý chí quyết tâm chống giặc ngoại xâm của dân tộc.
– Về hình thức: cả hai bài đều ngắn gọn, súc tích, giọng điệu hào hào hùng.
Luyện Tập
Cách nói giản dị, cô đúc của bài thơ đã nói lên lòng yêu nước, không khí sục sôi chiến thắng và cái khát vọng thái bình của nhân dân ta thời đại nhà Trần.
B. Tác giả
– Trần Quang Khải sinh năm 1241, mất năm 1294, con trai thứ ba của vua Trần Thái Tông.
– Ông là một võ tướng kiệt xuất, được phong Thượng tướng, có công rất lớn trong hai cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên (1284-1285; 1287-1288), đặc biệt là trong hai trận chiến thắng ở Hàm Tử và Chương Dương.
– Ông còn là người có nhiều vần thơ “sâu xa lí thú” (Phan Huy Chú)
C. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh ra đời
– Bài thơ “Phò giá về kinh” được làm khi ông đi đón Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông về Thăng Long (Hà Nội ngày nay) ngay sau chiến thắng Chương Dương, Hàm Tử và giải phóng kinh đô năm 1285
b. Thể loại
– Ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật:
+ viết bằng chữ Hán
+ 4 câu, mỗi câu 5 chữ.
+ câu 2, 4 hiệp vần với nhau ở tiếng cuối. (quan, san)
c. Bố cục (2 phần)
– Phần 1 (hai câu thơ đầu): Hào khí chiến thắng của quân ta.
– Phần 2 (hai câu còn lại): Khát vọng muôn đời thái bình, độc lập.
d. Giá trị nội dung và nghệ thuật
– Giá trị nội dung:
Bài thơ thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình, thịnh trị của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần.
– Giá trị nghệ thuật:
+ Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt cô đọng, hàm súc..
+ Giọng điệu sảng khoái, hân hoan, tự hào
+ Hình thức diễn đạt cô đúc, dồn nén cảm xúc vào bên trong ý tưởng.