Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7 – Cánh Diều: tại đây

1. Định hướng

Ở Bài 3 các em đã được học và luyện tập cách thảo luận nhóm về một vấn đề gây tranh cãi. Bài này tiếp tục rèn luyện kĩ năng thảo luận nhóm. Để thực hiện thảo luận nhóm, các em cần xem lại nội dung mục Định hướng đã nêu ở Bài 3 (trang 77).

2. Thực hành

Bài tập (trang 96 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Có người cho rằng, phân tích đặc điểm nhân vật Võ Tòng trong đoạn trích “Người đàn ông cô độc giữa rừng” (trích tiểu thuyết “Đất rừng phương Nam”) của Đoàn Giỏi nghĩa là kể lại câu chuyện về nhân vật ấy. Em sẽ nêu ý kiến như thế nào trong buổi thảo luận nhóm.

a. Chuẩn bị 

– Xem lại nôi dung và các yêu cầu nêu ở phần Viết: Viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật .

– Xác định các điểm thống nhất và các điểm còn gấy tranh cãi 

– Chuẩn bị tranh ảnh và phương tiện trình bày (nếu có)

b. Tìm ý và lập dàn ý

– Tìm ý cho bài nói bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:

– Lập dàn ý cho bài nói bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý kiến theo bố cục ba phần: 

Mở đầu:

Nêu vấn đề: Việc kể lại câu chuyện về Võ Tòng và phân tích đặc điểm nhân vật Võ Tòng trong đoạn trích Người đàn ông cô độc giữa rừng có gì giống và khác nhau?

Nội dung chính:

Chuẩn bị ý kiến của em theo gơi ý sau:

+ Nêu tóm tắt yêu cầu của việc kể lại câu chuyện về nhân vật và phân tích đặc điểm nhân vật Võ Tòng. Tham khảo bảng sau

Kể lại câu chuyện về nhân vật	Phân tích đặc điểm nhân vật
– Dựa vào sự việc trong văn bản để kể lại diễn biến của câu chuyện đã xảy ra với nhân vật Võ Tòng. – Không cần nêu nhận xét về nhân vật Võ Tòng	– Giới thiệu mô tả những nét tiêu biểu của nhân vật như: lai lịch, xuất thân, hình dáng bên ngoài, suy nghĩ, lời nói, việc là,… – Nêu nhận xét của người viết về nhân vật Võ Tòng

+ Chỉ ra điểm giống và khác nhau của hai yêu cầu trên.

Giống nhau	Đều dựa vào sự việc và chi tiết về nhân vật Võ Tòng trong văn bản
Khác nhau	– Kể lại câu chuyện cần khách quan, không thêm bớt và không cần nêu nhận xét của người kể lại.  – Phân tích đặc điểm nhân vật cần có ý kiến, lí lẽ và nhận xét của người nói. – Kể lại thuộc kiểu văn bản tự sự còn phân tích nhân vật thuộc kiểu văn bản nghị luận

Kết thúc

– Khẳng định lại những điểm giống và khác nhau giữa kể chuyện và phân tích nhân vật. 

c. Nói và nghe

Dựa vào dàn ý nêu trên để tiến hành thảo luận:

– Nhóm trưởng chủ trì, nêu vấn đề cần thảo luận

– Các cá nhân đưa vào dàn ý đã làm, nêu lên ý kiến của mình trước nhóm.

– Trao đổi, tranh luận về các ý kiến còn khác biệt. Chú ý các lỗi cần tránh khi nghe và có thái độ phù hợp trong thảo luận, trao đổi

– Nhóm trưởng tổng kết việc thảo luận 

Bài làm tham khảo

Xin chào các bạn, tôi là… học sinh lớp …Hôm nay tôi ở đây để trình bày ý kiến của mình về nhận định sau. Có người cho rằng: Phân tích đặc điểm nhân vật Võ Tòng trong đoạn trích “Người đàn ông cô độc giữa rừng” (trích tiểu thuyết “Đất rừng phương Nam”) của Đoàn Giỏi nghĩa là kể lại câu chuyện về nhân vật ấy. Theo ý kiến của cá nhân tôi thì ý kiến này chưa hoàn toàn chính xác.

Thứ nhất chúng ta cần hiểu thế nào là kể lại câu chuyện về nhân vật và phân tích đặc điểm nhân vật. Kể lại câu chuyện về nhân vật là dựa vào sự việc trong văn bản để kể lại diễn biến của câu chuyện đó, không cần nêu nhận xét về nhân vật, kể lại thuộc kiểu văn bản tự sự. Còn phân tích đặc điểm nhân vật là giới thiệu mô tả những nét tiêu biểu của nhân vật như: lai lịch, xuất thân, hình dáng bên ngoài, suy nghĩ, lời nói, việc làm,…và nêu nhận xét của người viết về nhân vật đó, phân tích nhân vật thuộc kiểu văn bản nghị luận

Như vậy khi kể lại câu chuyện về nhân vật Võ Tòng, chúng ta chỉ cần kể lại diễn biến câu chuyện đó từ việc ông Hai đến thăm Võ Tòng, câu chuyện về quá khứ đáng thương của anh và cuộc sống cô độc hiện tại của anh ở căn lều giữa rừng U Minh. Còn khi phân tích đặc điểm nhân vật Võ Tòng chúng ta cần chỉ ra lai lịch, xuất thân, hoàn cảnh số phận, tính cách và phẩm chất của Võ Tòng. Để từ đó trình bày những nhận xét , đánh giá của mình về nhân vật này.

Như vậy chúng ta có thể khẳng định ý kiến trên chưa thật sự đầy đủ. Mặc dù khi kể lại nhân vật hay phân tích nhân vật chúng ta đều cần dựa vào những sự việc và chi tiết cụ thể về nhân vật Võ Tòng ở trong văn bản. Tuy nhiên khi kể lại câu chuyện cần khách quan, không thêm bớt và không cần nêu nhận xét của người kể lại. Còn khi phân tích đặc điểm nhân vật cần có ý kiến, lí lẽ và nhận xét của người nói. 

Trên đây là những ý kiến và suy nghĩ của tôi về vấn đề đầu bài đặt ra. Rất mong sẽ nhận được những đóng góp của thầy cô và các bạn.

d. Kiểm tra và chỉnh sửa

– Tham khảo hướng dẫn kiểm tra và chỉnh sửa đã nêu ở bài 3 (trang 78)