Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây
I. Thế nào là biện pháp liệt kê
1. Sự giống nhau về cấu tạo và ý nghĩa của các từ in đậm:
– Cấu tạo: Các bộ phận in đậm đều có kết cấu giống nhau.
– Ý nghĩa: đều chỉ các vật dụng quý
2. Việc tác giả nêu ra hàng loạt sự việc tương tự bằng những kết cấu tương tự như trên:
– Thể hiện cuộc sống xa hoa của bọn quan lại, đối lập với lầm than, thiếu thốn của dân đen đang chống lũ.
II. Các kiểu liệt kê
1. Xét về cấu tạo, các phép liệt kê:
– Liệt kê không theo cặp: tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải
– Liệt kê theo cặp: tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải
2.
– Đảo thứ tự: tre, nứa, trúc, mai, vầu không làm thay đổi ý nghĩa của câu bởi đây là kiểu liệt kê không tăng tiến.
– Không thể đảo: hình thành và trưởng thành, gia đình, họ hàng, làng xóm được vì đây là kiểu liệt kê tăng tiến.
3. Phân loại phép liệt kê:
+ Phân loại theo cấu tạo: Liệt kê theo cặp, liệt kê không theo cặp
+ Phân loại theo ý nghĩa: Liệt kê tăng tiến, liệt kê không tăng tiến
III. Luyện tập
Bài 1 (trang 106 sgk ngữ văn 7 tập 2)
Phép liệt kê trong bài tinh thần yêu nước của nhân dân ta:
– Sức mạnh của tinh thần yêu nước “ nó kết thành làn sóng mạnh mẽ, to lớn… lũ cướp nước”
– Lòng tự hào về những trang sử vẻ vang qua những tấm gương các anh hùng dân tộc: thời đại Bà Trưng, Bà Triệu ,Trần Hưng Đạo, Quang Trung…”
– Sự đoàn kết, hiệp lực của mọi tầng lớp Việt Nam khi đánh Pháp: “ từ các cụ già tóc bạc… ruộng cho Chính phủ.
Bài 2 (trang 106 sgk ngữ văn 7 tập 2)
a, Phép liệt kê:
– Dưới lòng đường, trên vỉa hè, trong cửa tiệm
– Những cu li kéo xe tay phóng đi cật lực… hình chữ nhật.
b, Phép liệt kê: Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung.
Bài 3 (trang 106 sgk ngữ văn 7 tập 2)
– Sân trường của chúng em trong giờ ra chơi thật thú vị: nào nhảy dây, đá cầu, kéo co, nào bóng đá, bóng rổ, bóng chuyền vui biết mấy.
– Truyện ngắn Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu phản ánh chân thực bản chất xảo trá, gian ác, lố bịch của bọn thực dân Pháp mà đại diện là Va-ren. Ca ngợi vị anh hùng dân tộc Phan Bội Châu kiên cường, bất khuất tiêu biểu cho khí phách dân tộc Việt Nam.
– Phan Bội Châu là vị anh hùng tượng trưng cho khí phách của người dân Việt Nam kiên cường, bất khuất, luôn tỉnh táo trước giọng điệu xảo trá của kẻ thù.