Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7 – Cánh Diều: tại đây

1. Từ ngữ và hình ảnh trong thơ

– Thơ trữ tình thường ngắn gọn nên từ ngữ trong thơ rất cô đọng, hàm súc. Cũng như ngôn ngữ văn học nói chung, từ ngữ trong thơ có tính gọi hình, gợi cảm, đa nghĩa,… Từ ngữ trong thơ thiên về khơi gợi, đòi hỏi người đọc phải chủ động liên tưởng, tưởng tượng để hiểu hết sự phong phú của ý thơ.

– Hình ảnh trong thơ là hình ảnh về con người, cảnh vật,… xuất hiện trong thơ, giúp cho việc diễn đạt nội dung thêm gợi cảm, sinh động. Để khác hoạ hình ảnh, tác giả thường sử dụng từ ngữ (nhất là những từ gọi tả âm thanh hoặc gọi tã dáng về, trạng thái của sự vật), cách gieo vẫn, ngắt nhịp và đặc biệt là sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, nhân hoá,…

2. Ngữ cảnh và nghĩa của từ trong ngữ cảnh

– Ngữ cảnh của một yếu tố ngôn ngữ trong câu hoặc văn bản thường được hiểu là

+ Những từ ngữ, câu đứng trước hoặc đứng sau yếu tố ngôn ngữ đó. Theo nghĩa nay, từ ngây cánh đồng nghĩa với tù văn cảnh.

+ Hoàn cảnh, tình huống giao tiếp (gồm các yếu tố, chủ thể, đối tượng, mục đích giao tiếp, thời gian, nơi chốn diễn ra hoạt động giao tiếp). Theo nghĩa này, từ ngữ cảnh đồng nghĩa với các từ tình huống, bối cảnh.

– Vai trò quan trọng của ngữ cảnh đối với việc xác định nghĩa của từ ngữ thể hiện ở chỗ:

+ Ngữ cảnh giúp người đọc, người nghe xác định nghĩa cụ thể của các từ đa nghĩa hoặc từ đồng âm.

+ Ngữ cảnh giúp người đọc, người nghe xác định nghĩa hàm ẩn của những từ ngữ được sử dụng trong các biện pháp tu từ.

+ Ngữ cảnh giúp người đọc, người nghe hiểu được hàm ý (thái độ, tình cảm) mà người nói thể hiện qua việc lựa chọn, sử dụng các từ xưng hô.

3. Dấu chấm lửng

– Dấu chấm lửng (dấu lừng) là dấu câu gồm ba dấu chấm liền nhau (…), được dùng để:

+ Phối hợp với dấu phẩy, tỏ ý còn nhiều nội dung tương tự chưa được liệt kê hết.

+ Thể hiện lời nói bỏ dỡ hay ngập ngừng, ngắt quãng vì lí do gì đó.

+ Làm giãn nhịp điều cầu thơ, câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hai bước, châm biếm.