Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7 – Kết Nối Tri Thức: tại đây
1. Đọc
a. Đọc đoạn thơ
tôi yêu đất nước này áo rách
căn nhà dột phên không ngăn nổi gió
vẫn yêu nhau trong từng hơi thở
lòng vẫn thương cây nhớ cội hoài
thắp đèn đêm ngồi đợi mặt trời mai
tôi yêu đất nước này như thế.
như yêu cây cỏ ở trong vườn
như yêu mẹ tôi chịu khó chịu thương
nuôi tôi thành người hôm nay
yêu một giọng hát hay
có bài mái đẩy thơm hoa dại
có sau câu vọng cổ chứ chan
có ba ông táo thờ trong bếp
b. Chọn phương án đúng
Câu 1 (trang 134 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Đáp án: C. Không viết hoa tiếng mở đầu, không sử dụng dấu câu
Câu 2 (trang 134 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Đáp án: B. Hoán dụ
c. Thực hiện bài tập
Câu 1 (trang 134 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Tình cảm của nhà thơ với đất nước được thể hiện đậm nét ở những từ ngữ, hình ảnh, dòng thơ: “yêu đất nước này áo rách”, “yêu nhau trong từng hơi thở”, “thương cây nhớ cội hoài”, “tôi yêu đất nước này như thế”.
Câu 2 (trang 134 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Trong cảm nhận của nhà thơ, đất nước hiện lên với những hình ảnh gần gũi, giản dị: đất nước áo rách, căn nhà dột, đèn đêm, cây cỏ trong vườn.
– Đất nước còn gắn với những hình ảnh yêu thương, gần gũi của con người: mẹ tôi chịu khó, chịu thương, yêu một giọng hát hay.
– Đất nước gắn liền với những nét văn hóa đẹp đẽ: âm nhạc dân gian (mái đẩy, vọng cổ); tục lệ thờ cúng ông Táo của người dân.
Câu 3 (trang 134 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Câu thơ trên sử dụng biện pháp ẩn dụ. “Cây” và “cội” được nhắc tới ẩn dụ cho quê hương, đất nước, cho những điều thân thuộc mà tác giả tự nhủ sẽ không bao giờ quên.
Câu 4 (trang 134 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Các dòng thơ “căn nhà dột phên không ngăn nổi gió vẫn yêu nhau trong từng hơi thở” gợi cho em liên tưởng về một đất nước Việt Nam nghèo khó, phải đương đầu với nhiều thử thách, khó khăn nhưng con người vẫn luôn yêu thương, đùm bọc, quan tâm lẫn nhau.
2. Viết
Viết đoạn văn (khoảng 10 – 15 câu) nêu cảm nhận của em về tình cảm của nhà thơ với đất nước, con người được bộc lộ trong đoạn trích trên.
Đoạn văn tham khảo
Yêu nước là một truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Tình yêu quê hương, đất nước đã trở thành mạch nguồn dồi dào cho những sáng tác thi ca nhạc họa. “Bài thơ của một người yêu nước mình” của tác giả Trần Vàng Sao cũng nằm trong mạch nguồn ấy. Ngay từ nhan đề bài thơ đã thông báo, truyền tải đến độc giả về một tình yêu thiêng liêng, sâu đậm: tình yêu nước. Tiếp đó là những câu thơ bình dị, không viết hoa đầu dòng, không có dấu chấm, dấu phẩy. Hình thức thơ độc đáo này như một sự khẳng định về mạch nguồn chảy mãi, không ngắt quãng, không chịu dừng lại. Tình yêu đất nước trong thơ Trần Vàng Sao gắn liền với tình thân gia đình, những rung động với từng cảnh vật, con người trên quê hương, trở đi trở lại qua điệp từ “tôi yêu”:
“ tôi yêu đất nước này áo rách
…
tôi yêu đất nước này như thế”
Ý thơ hoà quyện giữa khung cảnh thanh bình và hiện thực tàn khốc. Làng quê đất nước hiện lên thơ mộng nhưng cũng mang đậm giá trị hiện thực “đất nước áo rách”, “căn nhà dột phên”. Và, cuộc sống của những con người ở đó, nơi chiến trinh lửa đạn đi qua đầy những cơ cực nhưng cũng để lại muôn vàn thương yêu. Từng chi tiết bình dị, thân thuộc đi vào trong thơ ông một cách tự nhiên nhất: “cây cỏ trong vườn”, “bài mái đẩy”, “câu vọng cổ”… Tất cả đã đi vào trong thơ của Trần Vàng Sao một cách tự nhiên và chan chứa yêu thương.
3. Nói và nghe
Câu hỏi (trang 134 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chọn một trong hai câu sau:
Câu 1. Đọc thuộc lòng và diễn cảm một số bài thơ đã học ở một trong các bài: Bầu trời tuổi thơ, Khúc nhạc tâm hồn, Cội nguồn yêu thương, Giai điệu đất nước.
Trả lời:
Học sinh đọc thuộc lòng và diễn cảm các bài thơ
Câu 2. Trình bày cảm xúc của em sau khi đọc một bài thơ hoặc đoạn thơ yêu thích.
Trả lời:
Cảm xúc của em về một đoạn thơ trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Thanh Hải.
Trước mùa xuân của đất nước, nhà thơ tâm niệm về mùa xuân riêng của mỗi cuộc đời và dạt dào một khát vọng hiến dâng:
Ta làm con chim hót
Ta làm một canh hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Nếu ở đầu bài thơ tác giả miêu tả những hình ảnh làm đẹp thêm, tô điểm thêm cho mùa xuân là âm thanh náo nức vang trời của tiếng chim chiền chiện và sắc màu tím biếc dịu dàng của cánh lục bình nhỏ trên sông thì ở đây tứ thơ được lặp lại, tạo ra sự đối ứng chặt chẽ. Tác giả mong muốn được làm bông hoa toả ngát hương, con chim mang tiếng hót và nốt trầm xao xuyến để hiến dâng nhưng không làm mất đi nét riêng của mỗi người. Đó thực sự là lời tâm niệm chân thành, tha thiết, khiêm nhường và khát khao được cống hiến phần tinh tuý nhất của mình làm đẹp thêm mùa xuân của quê hương, xứ sở mà không bị giới hạn bởi thời gian, tuổi tác.