Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây
Bố cục
– Phần 1 (Từ đầu …. trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp): Sự nhất quán giữa cuộc đời cách mạng và cuộc sống thanh bạch giản dị ở Bác Hồ
– Phần 2 (Tiếp……trong thế giới ngày nay): Chứng minh sự giản dị của Bác Hồ trong đời sống sinh hoạt và lối sống việc làm.
– Phần 3 (Còn lại): Sự giản dị trong lời nói và bài viết của Bác, sức ảnh hưởng của phẩm chất Hồ Chí Minh tới nhân dân, dân tộc.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 55 Ngữ Văn 7 Tập 2):
– Luận điểm chính của toàn bài: Con người của Bác, đời sống của bác giản dị như thế nào, mọi người chúng ta đều biết: bữa cơm, đồ dùng , cái nhà, lối sống.
– Để làm rõ đức tính giản dị của Bác Hồ tác giả đã chứng minh ở các phương diện: bữa ăn, nhà ở, lối sống và làm việc, nói và viết
+ Bữa ăn chỉ có vài ba món đơn giản
+ Cái nhà sàn chỉ có hai ba phòng hòa cùng thiên nhiên
+ Việc làm : từ việc nhỏ đến việc lớn ít cần người phục vụ
+ Sự giản dị trong đời sống vật chất đi liền với đời sống tinh thần phong phú cao đẹp
+ Giản dị trong lời nói bài viết
Câu 2 (trang 55 Ngữ Văn 7 Tập 2): Bố cục của bài văn
– Phần 1 (Từ đầu …. trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp): Sự nhất quán giữa cuộc đời cách mạng và cuộc sống thanh bạch giản dị ở Bác Hồ
– Phần 2 (Tiếp……trong thế giới ngày nay): Chứng minh sự giản dị của Bác Hồ trong đời sống sinh hoạt và lối sống việc làm.
– Phần 3 (Còn lại): Sự giản dị trong lời nói và bài viết của Bác, sức ảnh hưởng của phẩm chất Hồ Chí Minh tới nhân dân, dân tộc.
Câu 3 (trang 55 Ngữ Văn 7 Tập 2):
* Nhận xét về nghệ thuật chứng minh của tác giả trong đoạn văn trên:
– Để chứng minh nhằm thuyết phục tác giả phải đưa ra hệ thống luận cứ đầy đủ chặt chẽ và những dẫn chứng chính xác cụ thể toàn diện làm sáng tỏ từng luận cứ
– Trong phần đầu tác giả đã xách định phạm vi vấn đề cần chứng minh : sự giản dị của Bác trong bữa ăn căn nhà lối sống.
– Phần tiếp theo đưa ra các chứng cứ rõ ràng để làm rõ luận điểm, ở mỗi luận cứ lại chọn lọc những dẫn chứng cụ thể rõ ràng, xác thực
+ Ví dụ: sự giản dị trong căn nhà được chứng minh bằng các dẫn chứng
• Vẻn vẹn chỉ có vài ba phòng
• Luôn lộng gió và ánh sáng , phảng phất hương thơm của hoa vườn
+ Kết lại ý tác giả đưa ra những nhận xét về ý nghĩa giản dị trong căn nhà Bác ở : …một đời sống như vậy thanh bạch và tao nhã biết bao
* Những chứng cứ ở đoạn này giàu sức thuyết phục vì :
– Luận cứ toàn diện( giản dị trong con người, sinh hoạt, lối sống,…)
– Dẫn chứng phong phú cụ thể xác thực
– Những điều tác giả mới được đảm bảo bằng mối quan hệ gần gũi gắn bó lâu dài của chính tác giả với Bác
Câu 4 (trang 55 Ngữ Văn 7 Tập 2):
– Tác giả đã dùng những phép lập luận sau để người đọc hiểu sâu sắc hơn về đức tính giản dị của Bác Hồ:
+ Giải thích : sự giản dị về đời sống vật chất là bởi Bác Hồ sống phong phú đời sống tinh thần và cuộc đấu tranh sôi nổi của quần chúng
+ Bình luận: sự giản dị về vật chất càng làm nổi bật sự phong phú về đời sống tinh thần, trong tâm hồn, tình cảm, đó là đời sống văn minh
Câu 5 (trang 55 Ngữ Văn 7 Tập 2):
– Đặc sắc nghị luận trong bài văn này là sự kết hợp chứng minh với đánh giá bình luận vừa bằng những chứng cứ cụ thể xác thực vừa bằng tình cảm nhận xét sâu sắc nên giàu sức thuyết phục
Luyện tập
Bài 1 (trang 55 Ngữ Văn 7 Tập 2): Ví dụ về sự giản dị trong đời sống và thơ văn của Bác
– Là người am hiểu văn hóa ngôn ngữ nước ngoài nhưng Bác không dùng những câu chữ cầu kì khó hiểu khi làm thơ văn
Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay
Vượn hót chim kêu suốt cả ngày
Khách đến thì mời ngô nếp nướng
Săn về thường chén thịt rừng quay
Non xanh nước biếc tha hồ dạo
Rượu ngọt chè ngon mặc sức say
Kháng chiến thành công ta trở lại
Trăng xưa hạc cũ với xuân này.
(Cảnh rừng Việt Bắc)
Hay bài thơ Chúc Tết của Bác năm 1968
Năm qua thắng lợi vẻ vang
Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to
Vì độc lập vì tự do
Đánh cho Mĩ cút, đánh cho Ngụy nhào
Tiến lên! Chiến sĩ đồng bào
Bắc Nam sum họp xuân nào vui hơn.
Đặc biệt là trong các tác phẩm phục vụ kháng chiến:
Chúng ta đã nhân nhượng nhưng càng nhân nhượng thực dân Pháp càng lấn tới. Vì chúng quyết tâm chiếm nước ta một lần nữa.
(Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến- 1946)
→ Ngôn từ trong thơ văn vị Chủ tịch vĩ đại của dân tộc hết sức giản dị dễ hiểu
Bài 2 (trang 56 Ngữ Văn 7 Tập 2): Giản dị là:
+ Một phẩm chất trong lối sống: đơn giản mà tự nhiên, không cầu kì xa hoa
+ Một đặc điểm trong cách suy nghĩ nói năng giao tiếp: trong sáng , dễ hiểu , đi vào bản chất vấn đề hay sự việc tiếp cận với chân lí
– Ý nghĩa:
+ Là nét đẹp của nhân cách lớn
+ Giúp ta sống hạnh phúc
+ Được moi người yêu mến nể phục