Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây
I. Thế nào là phép liệt kê
1. Cấu tạo và ý nghĩa của các bộ phận trong câu có điểm giống nhau
– Xét về cấu tạo , có thể phân biệt kiểu liệt kê theo từng cặp với kiểu liệt kê không theo từng cặp
– Xét về ý nghĩa, có thể phân biệt kiểu liệt kê tăng tiến với liệt kê không tăng tiến
2. Việc tác giả nêu ra hàng loạt sự việc tương tự bằng những kết cấu tương tự như trên có tác dụng cho thấy sự bộn bề của không gian trong đình , nơi quan mẫu đang mải mê hưởng thụ sự êm ấm đánh bài trong lúc ngoài kia mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít.
II. Các kiểu liệt kê
1. Điểm khác ở các phép liệt kê
– Câu a: cấu tạo không theo từng cặp
– Câu b: cấu tạo theo từng cặp
2. a. Nếu đảo thứ tự của tre, nứa, trúc, mai, vầu thì các loài nhà tre sẽ xuất hiện từ xa lạ đến gần gũi thân thuộc, còn nếu giữ nguyên thì người đọc cảm nhận từ những cây tre quen thuộc đến những cây chưa biết xa lạ
b. Nếu đảo ngược hai đoạn in đậm thì đây là kiểu liệt kê không tăng tiến, nếu giữ nguyên bản là liệt kê tăng tiến
3. Phân loại phép liệt kê
III. Luyện tập
Bài 1 (trang 106 Ngữ Văn 7 Tập 2):
– Trong bài Tinh yêu nước của nhân dân ta tác giả đã dùng liệt kê để diễn tả đầy đủ sâu sắc:
+ Sức mạnh của tinh thần yêu nước
• Nó kết thành làn sóng vô cùng mạnh mẽ và to lớn
• Nó lướt qua mọi sự nguy hiểm khó khăn
• Nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và cướp nước
+ Lòng tự hào về những trang sử vẻ vang qua tấm gương các vị anh hùng
• Bà Trưng ,Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,…
+ Sự đồng tâm nhất trí của mọi tầng lớp nhân dân đứng lên đánh Pháp
• Từ cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ
• Từ những kiều bào ở nước ngoài đến đồng bào vùng bị tạm chiếm
• Từ nhân dân miền ngược đến miền xuôi
……
Bài 2 (trang 106 Ngữ Văn 7 Tập 2):
a. Các phép liệt kê trong đoạn trích
– dưới lòng đường, trên vỉa hè , trong cửa tiệm
– những cu li xe kéo tay phóng cật lực, đôi bàn chân trần giẫm lạch bạch trên mặt đường nóng bỏng; những quả dưa hấu bổ phanh đỏ lòm lòm; những xâu lạp xưởng lủng lẳng dưới mái hiên các hiệu cơm ; cái rốn của một chú khách trưng ra giữa trời; một viên quan uể oải bước qua , tay phe phẩy cái quạt, ngực đeo tấm Bắc Đẩu bội tinh hình chữ thập
b. Các phép liệt kê
– Em đã sống lại rồi, em đã sống!
– Điện giật, dùi đâm dao cắt, lửa nung
Bài 3 (trang 106 Ngữ Văn 7 Tập 2): Đặt câu
a. Giờ ra chơi chúng em tụ tập chơi kéo co, chơi nhảy dây, chơi đá cầu, chơi bịt mắt bắt dê,…
b. Va-ren nói sẽ đem đến tự do cho Phan Bội Châu và tay nâng cái gông trên cổ Phan; hắn yêu cầu Phan phải trung thành và bán rẻ mình làm tay sai cho nước Pháp; hắn bày tỏ sự tôn trọng Phan muốn cùng Phan hợp tác để mị dân Việt Nam; hắn yêu cầu cụ bỏ ý nghĩ phục thù để cộng tác với người Pháp….. Hàng loạt những lời nói của Va-ren bị cái im lặng của cụ Phan khinh bỉ. Đó là những trò lố bịch đáng kinh tởm.
c. Hình tượng cụ Phan Bội Châu trong tác phẩm Những trò lố hay Va-ren và Phan Bội Châu đã hiện lên là một nhà cách mạng vĩ đại , một trái tim yêu nước nồng nàn,một đấng thiên sứ xả tân cho độc lập tự do của dân tộc ,..