Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây

Bố cục

   

– Phần 1 (Do sức ép của công luận ở Pháp……Phan Bội Châu vẫn bị giam trong tù): Lời hứa của Va-ren với Phan Bội Châu

– Phần 2 (Nhưng chúng ta hãy theo dõi….. không hiểu Phan Bội Châu): Cuộc gặp gỡ giữa Va-ren và Phan Bội Châu

– Phần 3 (còn lại): Thái độ của Phan Bội Châu qua lời các nhân chứng

Tóm tắt

    Va-ren là đảng viên Đảng xã hội Pháp nhưng đã phản bội lý tưởng lại sắp sang nhận chức toàn quyền Đông Dương . Lúc bấy giờ ở nước ta đang dấy lên phong trào đòi trả tự do cho Phan Bội Châu. Trước sức ép của công luận , Va-ren hứa sẽ chăm sóc vụ việc ấy. Nhưng thực chất đó chỉ là một lời hứa dối trá nhằm trấn an công luận, trấn an nhân dân Việt Nam đang đấu tranh đòi thả Phan Bội Châu. Ra Hà Nội , hắn vào xà lim dụ dỗ Phan Bội Châu từ bỏ lý tưởng để hợp tác với Pháp . Suốt buổi gặp gỡ , Phan Bội Châu chỉ im lăng dửng dưng khinh bỉ sự đê hèn của Va-ren. Sự im lặng, dửng dưng của Phan Bội Châu thể hiện một thái độ khinh bỉ cực độ, đồng thời cũng cho thấy bản lĩnh kiên cường của nhà cách mạng trước kẻ thù của dân tộc. Anh lính dõng thì quả quyết rằng có thấy đôi ngọn râu mép cụ Phan nhếch lên một chút. Nhân chứng thứ hai lại khẳng định Phan Bội Châu đã nhổ vào mặt Va-ren.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 94 Ngữ Văn 7 Tập 2):

– Đây là tác phẩm tưởng tượng hư cấu

– Căn cứ vào nội dung truyện: tác phẩm ra đời từ một sự kiện lịch sử, nội dung truyện là sự tưởng tượng bố trí theo trình tự cuộc hành trình cuả Va-ren từ Pháp sang Việt Nam, bắt đầu đến Sài Gòn, rồi qua kinh đô Huế và đến Hà Nội để gặp Phan Bội Châu, tác phẩm phơi bày bản chất của Va-ren và chuyến đi bỉ ổi của y.

Câu 2 (trang 94 Ngữ Văn 7 Tập 2):

a, Va-ren đã hứa là chăm sóc tới vụ Phan Bội Châu

b, Thực chất lời hứa đó là sự bịp bợm vì thực tế Phan Bội Châu vẫn nằm tù.

– Cụm từ “nửa chính thức hứa” và câu hỏi của tác giả giả thử cứ cho rằng… sẽ chăm sóc vụ ấy vào lúc nào và ra làm sao là cách viết thâm thúy trong việc bộc lộ thực chất lời hứa của Va-ren .

Câu 3 (trang 94 Ngữ Văn 7 Tập 2):

a. Số lượng lời văn dành cho việc khắc họa tính cách từng nhân vật như sau:

– Phần lớn từ ngữ khắc họa tính cách Va-ren

– Còn khắc họa Phan Bội Châu thì lấy sự im lặng làm phương thức đối lập do đó khối lượng từ ngữ ít hầu như không có

→ Cách viết vừa tả vừa gợi sinh động thâm úy trong việc khắc họa tính cách nhân vật

b. Qua những lời lẽ có tính chất độc thoại của Va-ren trước Phan Bội Châu động cơ, tính cách bản chất củaVa-ren được bộc lộ: đó là sự vuốt ve dụ dỗ bịp bợm một cách liến thoắng và trắng trợn

c. Qua sự im lặng của Phan Bội Châu ta thấy khí phách tư thế của ông hiện lên trước Va-ren: phớt lờ, thái độ khinh bỉ, bất hợp tác và kiên định lập trường yêu nước của Phan Bội Châu

Câu 4 (trang 94 Ngữ Văn 7 Tập 2):

– Truyện không thể kết thúc ở câu đó vì như thế truyện sẽ kém thú vị, hấp dẫn nếu không có lời bình sắc sảo của tác giả

– Giá trị câu chuyện được nâng cao bởi đã tiếp tục nâng cấp tính cách của Phan Bội Châu:

    + Chữ không hiểu được giải thích một nửa ( không phải vì không hiểu tiếng nói của nhau vì đã có thông ngôn), bỏ ngỏ để độc giả tự ngẫm.

    + Phan Bội Châu vẫn giữ im lặng thể hiện thái độ khinh bỉ trước sự ba hoa, khoác lác của Va-ren

    + Sự im lặng của Phan Bội Châu cho thấy bản lĩnh kiên cường trước tên Toàn quyền Đông Dương

Câu 5 (trang 95 Ngữ Văn 7 Tập 2):

– Giá trị của lời T.B: khiến câu chuyện hóm hỉnh làm tăng ý nghĩa vấn đề

– Điều thú vị trong sự phối hợp giữ lời kết và lời T.B: nếu như với lời kết ở trên thái độ khinh bỉ của Phan Bội Châu được thể hiện bằng hình thức im lặng dửng dưng thì ở lời tái bút lại là hành động chống trả quyết liệt: nhổ vào mặt Va-ren → kẻ thù bỉ ổi ta cần thể hiện nhiều thái độ khác nhau càng ngày càng khinh bỉ miệt thị

Câu 6 (trang 95 Ngữ Văn 7 Tập 2): Tính cách hai nhân vật

– Va-ren: gian trá lố bịch đại diện cho bản chất xâm lược của Pháp

– Phan Bội Châu:kiên cường bất khuất xứng đáng là bậc anh hùng , vị thiên sứ đấng xả thân vì độc lập tiêu biểu cho khí phách dân tộc

Luyện tập

Bài 1 (trang 95 Ngữ Văn 7 Tập 2):

– Thái độ của tác giả đối với Phan Bộ Châu: yêu mến cảm phục vị anh hùng bất khuất của dân tộc

– Căn cứ vào thủ pháp tương phản, đối lập làm nổi bật tư chất kiên định và lòng yêu nước của Phan Bội Châu

Bài 2 (trang 95 Ngữ Văn 7 Tập 2):

– Nghĩa của cụm từ những trò lố trong tác phẩm:

    + Trò: có ý mỉa mai, châm biếm

    + Lố: lố bịch, giả tạo đến kệch cỡm

→ Những trò lố: những trò bịp bợm của Va-ren diễn trong cuộc đối thoại với Phan Bội Châu chuốc lấy thất bại và sự khinh bỉ của người tù cách mạng.