Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây
I, Nhu cầu biểu cảm và văn biểu cảm
1. Nhu cầu biểu cảm của con người
– Tình cảm cảm xúc mà mỗi câu ca dao biểu lộ
+ câu ca dao thứ nhất biểu hiện nỗi khổ đau oan trái không tìm được lẽ công bằng của người lao động
+ câu ca dao thứ hai biểu hiện cảm xúc hạnh phúc êm ái , bao la tự hào
– Người ta thổ lộ tình cảm để mong có được sự sẻ chia đồng cảm khi vui hoặc buồn
– Khi tình cảm cảm xúc bị dồn nén không nói ra được người ta có nhu cầu làm văn biểu cảm
– Trong thư từ thường hay biểu lộ tình cảm
2. Đặc điểm chung của văn biểu cảm
a.- Hai văn bản trên biểu lộ các nội dung
+ đoạn 1 : nỗi nhớ thương người bạn học cùng lớp trước đây
+ đoạn 2: nỗi nhớ cùng tình yêu quê hương sâu đậm của tác giả được gợi lên từ bài dân ca
– Nội dung ấy khác nội dung của văn bản tự sự và miêu tả ở chỗ nó biểu lộ tình cảm cảm xúc
b. Qua hai đoạn văn trên em tán thành ý kiến tình cảm cảm xúc trong văn biểu cảm là tình cảm cảm xúc thấm nhuần tư tưởng nhân văn
c. Nhận xét về phương thức biểu đạt tình cảm cảm xúc ở hai đoạn văn trên :
– Đoạn 1 biểu lộ bằng phương thức trực tiếp qua ngôn từ( Thảo thương nhớ ơi!)
– Đoạn 2 dùng phương pháp tự sự miêu tả làm công cụ biểu đạt cảm xúc
Luyện tập
Bài 1 (trang 73 Ngữ Văn 7 Tập 1):
– Qua việc đọc và so sánh hai đoạn văn có thể thấy đoạn văn thứ hai là văn biểu cảm
– Lý do:
+ đoạn văn bộc lộ niềm yêu thích hoa hải đường của tác giả
+ biểu lộ niềm yêu thích ấy qua tưởng tượng chủ quan: phơi phới như một lời chào hạnh phúc, trông dân dã như một cây chè đất đỏ; trực tiếp qua lời văn: rạng rỡ nồng nàn, ngẩn ngơ đứng ngắm hoa hải đường, màu đỏ thắm rất quý , hân hoan say đắm
Bài 2 (trang 74 Ngữ Văn 7 Tập 1):
– Nội dung biểu cảm trong bài Sông núi nước Nam là khẳng định niềm tự hào về nền độc lập của dân tộc
– Nội dung biểu cảm trong Phò giá về kinh là thể hiện khí thế chiến thắng hào hùng cùng khát vọng hòa bình lâu dài của dân tộc
Bài 3 (trang 74 Ngữ Văn 7 Tập 1):
– Một số bài văn biểu cảm: Cổng trường mở ra (Lý Lan), Cuộc chia tay của những con búp bê(Khánh Hoài) , Mẹ tôi
Bài 4 (trang 74 Ngữ Văn 7 Tập 1):
Một số đoạn văn xuôi biểu cảm sưu tầm
NGÔI TRƯỜNG CŨ
Tôi rảo bước đến trước trường và tần ngần đưa mắt nhìn vào. Tuy đã bao nhiêu năm xa cách , ngôi trường vẫn không khác khi xưa là mấy : vẫn mái ngói rong rêu, vẫn bốn bức tường, mấy giậu hoa ti gôn đã bắt đầu khoe sắc , mấy khóm vân côi cũng đang độ khai hoa. Cây điệp trước sân đã báo hiệu mùa thi với nghìn cánh hoa hồng tả tơi trên vệ cỏ. Một niềm cảm xúc bỗng xâm chiếm tâm hồn tôi. Mỗi cảnh vật đều khơi gợi trong tôi những bóng hình xưa tăm tiếng xưa. Tôi thấy như sống lại những khoảnh khắc quãng đời thơ ấu, mà ngôi trường yêu mến kia đã phong kín của tôi bao nhiêu kỉ niệm vui buồn. Tôi nhớ lại tất cả. Cái gì tôi cũng nhớ và cái gì cũng gieo vào lòng tôi một niềm lưu luyến cách vời.