Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây
I, Các loại từ ghép
1. Trong các từ ghép bà ngoại, thơm phức, tiếng ngoại và phức là hai tiếng phụ bổ sung ý nghĩa cho hai tiếng chính: bà và thơm. Trật tự đều là tiếng chính đứng trước tiếng phụ.
2. Các tiếng trong hai từ ghép: quần áo, trầm bổng không có tiếng chính, tiếng phụ mà bình đẳng về mặt ngữ pháp
II, Nghĩa của từ ghép
1. Nghĩa của từ bà ngoại hẹp hơn nghĩa của từ bà, nghĩa của từ thơm phức hẹp hơn từ thơm
2. Nghĩa của từ quần áo khái quát hơn nghĩa của mỗi tiếng quần, áo; nghĩa của từ trầm bổng khái quái hơn nghĩa của mỗi tiếng trầm, bổng
III, Luyện tập
Bài 1 (trang 15 Ngữ Văn 7 Tập 1):
– Từ ghép chính phụ: lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, cười nụ
– Từ ghép đẳng lập: suy nghĩ, chài lưới, cỏ cây, ẩm ướt, đầu đuôi
Bài 2 (trang 15 Ngữ Văn 7 Tập 1):
Điền thêm tiếng để tạo từ ghép chính phụ
Bút màu
Thước kẻ
Mưa phùn
Làm quen
Ăn bám
Trắng tinh
Vui tai
Nhát gan
Bài 3 (trang 15 Ngữ Văn 7 Tập 1):
Điền thêm tiếng để tạo từ ghép đẳng lập
– Núi: núi đồi, núi rừng
– Ham: ham muốn, ham thích
– Xinh: xinh đẹp, xinh tươi
– Mặt: mặt mũi, mặt mày
– Học: học hành, học hỏi
– Tươi: tươi mát, tươi vui
Bài 4 (trang 15 Ngữ Văn 7 Tập 1):
– Có thể nói một cuốn sách, một cuốn vở vì sách và vở là danh từ chỉ sự vật tồn tại dưới dạng cá thể đếm được nhưng không thể nói một cuốn sách vở vì sách vở là từ ghép đẳng lập có nghĩa tổng hợp chỉ chung cả loại
Bài 5 (trang 15,16 Ngữ Văn 7 Tập 1):
a. Không phải mọi thứ hoa màu hồng đều gọi là hoa hồng
( VD: hoa ti gôn có màu hồng, hoa lyly hồng, hoa mẫu đơn màu hồng, hoa đào cũng mang sắc hồng)
b. Em Nam nói như thế không có gì sai. Vì áo dài là từ ghép chính phụ chỉ một loại áo trong đó từ dài không nhằm mục đích chỉ tính chất cái áo đó
c. Không phải mọi loại cà chua đều chua cho nên có thể nói quả cà chua này ngọt quá. Vì cà chua là từ ghép chính phụ chỉ một loại cà trong đó từ chua không nhằm chỉ tính chất mùi vị quả cà đó ra sao.
d. Không phải mọi loại cá có màu vàng đều gọi là cá vàng. Cá vàng là loại cá cảnh nuôi nhằm mục đích giải trí
Bài 6 (trang 16 Ngữ Văn 7 Tập 1):
So sánh nghĩa của từ ghép với nghĩa các từ tạo nên chúng :
– Mát tay dễ đạt được kết quả tốt
mát có nhiệt độ vừa phải gây cảm giác dễ chịu
tay một bộ phận cơ thể
– Nóng lòng có tâm trạng mong muốn cao độ làm việc gì
nóng có nhiệt độ cao hơn mức trung bình
lòng bụng của con người được coi là biểu tượng của tâm lý
Gang thép cứng cỏi,vững vàng không gì lay chuyển được
gang hợp kim của sắt và cacbon và một số nguyên tố khác
thép hợp kim bền , cứng, dẻo với 1 lượng nhỏ cacbon
Tay chân người thân tín giúp việc cho mình
tay một bộ phận cơ thể
chân một bộ phận cơ thể
Bài 7 (trang 16 Ngữ Văn 7 Tập 1):
Phân tích cấu tạo từ ghép ta có
– Máy hơi nước: máy là tiếng chính, hơi và nước là tiếng phụ bổ nghĩa cho tiếng chính trong đó nước lại bổ nghĩa cho hơi
– Than tổ ong: than là tiếng chính, tổ và ong là tiếng phụ bổ nghĩa cho tiếng chính, trong đó ong còn bổ nghĩa cho tổ
– Bánh đa nem: bánh là tiếng chính, đa và nem là tiếng phụ bổ nghĩa cho tiếng chính, trong đó nem lại bổ nghĩa cho đa