Xem toàn bộ tài liệu Lớp 8: tại đây

I. Từ ngữ địa phương

– Bắp và bẹ ở đây đều có nghĩa là “ngô”.Từ bẹ, bắp là từ ngữ địa phương, “ngô” là từ ngừ toàn dân.

II. Biệt ngữ xã hội

a. Trong đoạn văn của Nguyên Hồng tác giả dùng mẹ trong lời kể với độc giả, và mợ trong câu đáp với người cô hai người cùng tầng lớp xã hội. Mợ và mẹ là hai từ đồng nghĩa. Trước Cách mạng tháng Tám 1945 trong tầng lớp trung lưu và thượng lưu mẹ được gọi bằng mợ, cha được gọi bằng cậu. Còn mẹ là từ ngữ toàn dân.

b. Từ ngỗng có nghĩa là điểm thấp, trúng tủ có nghĩa là đề thi vào đúng câu đã ôn, đã học kĩ. Tầng lớp thường dùng các từ này là giới học sinh, sinh viên.

III. Sử dụng từ ngữ địa phương, biệt ngữ xã hội

Câu 1: (trang 57 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Khi sử dụng từ ngữ địa phương hoặc biệt ngữ xã hội cần chú ý: Không nên lạm dụng phải sử dụng phù hợp đối tượng giao tiếp (độ tuổi, tầng lớp,…), phù hợp với tình huống giao tiếp. Việc lạm dụng có thể gây khó khăn trong giao tiếp cũng như tác động tiêu cực tới tâm lí người đối thoại.

Câu 2: (trang 57 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Trong các đoạn thơ, văn trên tác giả vẫn sử dụng một số từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội mô, bầy tui, ví, nớ hiện chừ, ra ni, ca, dằm thượng, mối nhằm mục đích đế tô màu sắc địa phương, tính cách của nhân vật và tăng tính biểu cảm.

Luyện tập

Câu 1: (trang 58 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Từ ngữ địa phương	Từ ngữ toàn dân
Răng	Sao
Mi	Mày
Trấy	Quả
Hổng	Không
Thơm	Dứa

Câu 2: (trang 59 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Từ ngữ của tầng lớp học sinh:

– “Đúp” học: Không được lên lớp, phải học lại lớp cũ

Thằng Nam bị đúp do đánh nhau và thi trượt đấy bọn mày ạ.

– “Cúp” học: Trốn tiết, trốn buổi học

Hôm nay cúp học tiết 3 đi chơi net với tao đi Nam.

– “Phao”: Tài liệu

Ngày mai thi, mày đã chuẩn bị phao chưa?

Câu 3: (trang 59 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

    – Trường hợp nên dùng từ ngữ địa phương: a

    – Trường hợp nên dùng từ ngữ toàn dân: b, c, d, e, g

Câu 4: (trang 59 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Chuối đầu vườn đã lổ

Cam đầu ngõ đã vàng

Em nhớ ruộng nhớ vườn

Không nhớ anh răng được

    (Thăm lúa – Trần Hữu Thung)

Từ ngữ địa phương: lổ, răng