Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây

Câu 1 (trang 96 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

Tên bài thơ	Tác giả	Năm sáng tác	Thể thơ	Nội dung chính
Con cò	Chế Lan Viên	1948	Tự do	Từ hình tượng con cò trong lời ru, ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa lời ru
Mùa xuân nho nhỏ	Thanh Hải	1980	Năm chữ	Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước, ước nguyện góp sức vào mùa xuân lớn
Viếng lăng Bác	Viễn Phương	1978	Tám chữ	Lòng thành kính và niềm xúc động của nhà thơ trong một lần ra thăm lăng Bác
Sang thu	Hữu Thỉnh	Sau 1975	Năm chữ	Biến chuyển thiên nhiên lúc giao mùa từ hạ sang thu qua sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ
Nói với con	Y Phương	Sau 1975	Tự do	Bằng lời trò chuyện với con để thể hiện sự gắn bó, tự hào về quê hương và đạo lí sống của dân tộc

Câu 2 (trang 97 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

Diễn biến tâm trạng (mạch cảm xúc trữ tình) trong các bài thơ : Con cò (Chế Lan Viên), Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), Viếng lăng Bác (Viễn Phương).

Con cò (Chế Lan Viên)	Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải)	Viếng lăng Bác (Viễn Phương)
Mạch cảm xúc trữ tình được phát triển theo ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò, bắt đầu từ hình ảnh con cò trong ca dao theo lời ru của mẹ đi vào tiềm thức trẻ thơ, rồi biểu tượng cho sự nâng niu chăm chút của mẹ cho con suốt cuộc đời, cuối cùng là cảm nhận sâu sắc về tình mẫu tử và ý nghĩa lời ru.	được khơi nguồn, nảy nở từ sức sống, vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, mở rộng ra với mùa xuân đất nước, cách mạng. Cảm xúc lắng đọng dần vào suy tư và ước nguyện: muốn hòa nhập vào mùa xuân chung lớn lao. Bài thơ khép lại với những cảm xúc thiết tha, tự hào về quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.	được khơi nguồn, nảy nở từ sức sống, vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, mở rộng ra với mùa xuân đất nước, cách mạng. Cảm xúc lắng đọng dần vào suy tư và ước nguyện: muốn hòa nhập vào mùa xuân chung lớn lao. Bài thơ khép lại với những cảm xúc thiết tha, tự hào về quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.

Câu 3 (trang 97 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò trong bài Con cò của Chế Lan Viên, mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.

– Con cò trong bài Con cò của Chế Lan Viên: tượng trưng cho tấm lòng trong trắng, cho những nỗi khổ, nỗi vất vả của người mẹ, cho tình yêu thương rộng lớn của người mẹ, sự dìu dắt, nâng đỡ đầy dịu dàng, thân thương và lo lắng xót xa của người mẹ.

– Mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải đó là mùa xuân của thiên nhiên tươi đẹp, mùa xuân sức sống của đất nước, mùa xuân của đời người, của tác giả, muốn cống hiến, muốn hòa nhập.

Câu 4 (trang 97 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

Từ ngữ, hình ảnh thể hiện sự cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh về những biến chuyển của đất trời lúc giao mùa trong bài Sang thu.

– Từ ngữ : bỗng, hình như (ngỡ ngàng, xúc động, chưa chắc chắn), phả, chùng chình (rung cảm tinh tế).

– Hình ảnh : hương ổi, gió se, sương (những dấu hiệu đặc trưng mùa thu được cảm nhận bằng nhiều giác quan), sông dềnh dàng, chim vội vã, đám mây với sự níu kéo của mùa hạ, các hình ảnh nắng, mưa, sấm, hàng cây đứng tuổi cũng gợi ra nhiều liên tưởng thú vị.

Câu 5 (trang 97 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

Những điều ước nguyện chân thành và tha thiết của nhà thơ Thanh Hải trong bài Mùa xuân nho nhỏ.

-Ước nguyện hòa nhập tha thiết, cháy bỏng muốn làm “con chim, cành hoa, nốt trầm” góp cái đẹp cho đất nước.

-Ước nguyện cống hiến vô điều kiện, cống hiến suốt đời một cách lặng lẽ: “Một mùa xuân nho nhỏ/Lặng lẽ…/Dù là….”

Câu 6 (trang 97 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

Ý nghĩa những hình ảnh ẩn dụ (mặt trời, vầng trăng, tràng hoa) trong bài thơ Viếng lăng Bác:

– Mặt trời: Bác to lớn, vĩ đại, như mặt trời thiên nhiên mang ánh sáng sự sống đến muôn loài, gợi niềm tin về sự bất tử của Người với đất nước, đồng thời bày tỏ lòng tôn kính, tự hào, biết ơn vô hạn.

– Vầng trăng : tâm hồn thanh cao và sự vĩnh hằng của Bác.

– Tràng hoa : lòng thành kính và biết ơn, xúc động của tác giả và con dân Việt Nam.

Câu 7 (trang 97 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

Qua lời trò chuyện với con, người cha trong bài thơ Nói với con của Y Phương đã thể hiện những tình cảm và suy nghĩ:

– Tình cảm gia đình hạnh phúc.

– Ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình.

– Vẻ đẹp tâm hồn và sức sống của dân tộc miền núi, gợi nhắc tình cảm gắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.

Câu 8 (trang 97 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

Phân tích nét riêng trong cách biểu hiện cảm xúc và sáng tạo hình ảnh của các bài thơ: Con cò, Mùa xuân nho nhỏ, Nói với con.

-Con cò: từ hình tượng con cò trong những lời hát ru, ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời ru đối với đời sống con người.

– Mùa xuân nho nhỏ: Từ hình ảnh mùa xuân tươi đẹp của thiên nhiên, đất nước, tác giả bộc lộ ước nguyện hòa nhập, cống hiến mùa xuân nhỏ bé của mình vào mùa xuân to lớn của đất nước.

– Nói với con: hình thức lời tâm tình, nhắc nhở, dặn dò của người cha với giọng điệu tha thiết, trìu mến và tin cậy để thể hiện tình cảm gia đình và tình cảm quê hương, nâng lên thành lẽ sống. Hình ảnh giản dị, gần gũi người đồng mình và các hình ảnh đặc trưng của người miền núi.

Câu 9 (trang 97 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

Cảm nghĩ của em về tình yêu thương, sự che chở của lòng mẹ trong bài Con cò (Chế Lan Viên).

– Người mẹ vất vả cực nhọc nuôi con lớn lên bằng những lời ru thân thương, dịu dàng.

– Mẹ yêu thương, che chở và theo con suốt cuộc đời “Con dù lớn vẫn là con của mẹ – Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con”.