Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây

A. Soạn bài Tôi và chúng ta (ngắn nhất)

Câu 1 (trang 180 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

Học sinh tự đọc.

Câu 2 (trang 180 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

– Xung đột (mâu thuẫn) cơ bản giữa 2 tuyến:

Hoàng Việt (giám đốc) và Sơn (kĩ sư). Phòng tổ chức lao động, tài vụ (biên chế, tiền lương) quản đốc phân xưởng (hiệu quả tổ chức).

Tư tưởng tiên tiến dám nghĩ, dám làm Bảo thủ, máy móc

– Ý nghĩa của nó đối với thực tiễn phát triển của xã hội ta: Cần mạnh dạn đổi mới phương thức tổ chức, lề lối hoạt động.

Câu 3 (trang 180 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

– Tình huống: Trước tình trạng ngưng trệ sản xuất ở xí nghiệp Thắng Lợi, đòi hỏi có sự thay đổi phương thức quản lí và củng cộ lại bộ máy hoạt động xí nghiệp. Giám đốc Hoàng Việt, kĩ sư Lê Sơn và kíp trưởng Thanh quyết định công bố kế hoạch sản xuất mở rộng và phương án làm ăn mới. Thế nhưng sự thay đổi này vấp phải sự phản đối của cơ chế quản lý phương thức tổ chức lỗi thời mà Nguyễn Chính. Sự phản ứng gay gắt của Nguyễn Chính làm cho tình huống kịch thêm căng thẳng và gay gắt.

– Mâu thuẫn cơ bản của tác phẩm đến đây bộc lộ đến đỉnh điểm, quyết liệt giữa hai tuyến nhân vật : tiên tiến, dám nghĩ dám làm và bảo thủ, máy móc.

Câu 4 (trang 180 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

Tính cách của các nhân vật:

– Giám đốc Hoàng Việt: Người lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm cao, năng động, táo bạo, dám nghĩ dám làm, trung thực, thẳng thắn.

– Kĩ sư Lê Sơn: Kĩ sư có năng lực, có trình độ chuyên môn giỏi, từng gắn bó nhiều năm cùng xí nghiệp.

– Phó giám đốc Nguyễn Chính: máy móc, bảo thủ nhưng cũng gian ngoan, nhiều mánh khoé, nguyên tắc cứng nhắc, lạc hậu.

– Quản đốc phân xưởng Trương: suy nghĩ và làm việc như cái máy và khô cằn tình người, thích tỏ ra quyền thế, hách dịch với anh chị em công nhân.

Câu 5 (trang 180 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

– Cuộc đấu tranh giữa 2 phái: đổi mới và bảo thủ

→ Phản ánh tính tất yếu và gay gắt những tình huống xung đột kịch nêu lên là vấn đề nóng bỏng của thức tế đời sống sinh động.

– Cuộc đấu tranh gay go nhưng cái mới sẽ thắng.

Luyện tập

Tóm tắt

Sau một năm về làm Giám đốc xí nghiệp Thắng Lợi, Hoàng Việt đã quyết định mới cơ chế quản lí, tổ chức hoạt động thay cho cơ chế bảo thủ, nguyên tắc lạc hậu. Nhưng ý kiến của Hoàng Việt không được sự đồng thuận của cộng sự. Những mâu thuẫn đó đã tạo nên xung đột kịch giữa hai tuyến nhân vật tiên tiến và bảo thủ.

B. Tác giả

– Tên Lưu Quang Vũ (1948-1988) 

– Quê quán: Đà Nẵng 

– Quá trình hoạt động văn học, kháng chiến

 + Từ 1965 đến 1970 ông nhập ngũ, phục vụ trong Quân chủng Phòng không-Không quân. Đây là thời kỳ thơ Lưu Quang Vũ bắt đầu nở rộ.

+ Từ 1970 đến 1978: xuất ngũ và làm đủ mọi nghề để mưu sinh, làm ở Xưởng Cao su Đường sắt do Tạ Đình Đề làm Giám đốc, làm hợp đồng cho nhà xuất bản Giải phóng, chấm công trong một đội cầu đường, vẽ pa-nô, áp-phích,…

+ Từ 1978 đến 1988: Lưu Quang Vũ làm biên tập viên Tạp chí Sân khấu, bắt đầu sáng tác kịch nói với vở kịch đầu tay Sống mãi tuổi 17 viết lại theo kịch bản của Vũ Duy Kỳ.

-Tác phẩm

C. Tác phẩm

– Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Được viết năm 1985 sau đại thắng mùa xuân năm 1975, đất nước hòa bình thống nhất và chuyển sang một thời kì lịch sử mới. Nhiệm vụ chính của đất nước là xây dựng nền kinh tế giàu mạnh và xã hội phồn thịnh.

– Thể loại: Kịch

– Tóm tắt

Sau một năm giữ chức quyền giám đốc xí nghiệp Thắng Lợi, Hoàng Việt nhận ra công ty đang đứng bên bờ vực phá sản, tất cả những dự án đều được nhân viên hoàn thành một cách giả tạo và không hề có thật. Chỉ còn Hoàng Việt, kĩ sư Lê Sơn và kíp trưởng Thanh là những người nhìn ra sự thiếu sót và sai lầm trong cách thức điều hành xí nghiệp nhưng đều không dám có ý kiến. Hoàng Việt quyết tâm thay đổi phương thức quản lý, củng cố bộ máy hoạt động xí nghiệp nhưng lại vấp phải sự phản đối bởi chính những cộng sự, những người bảo thủ và thiếu quyết đoán, đặc biệt là phó giám đốc Nguyễn Chính. Những mâu thuẫn về mở rộng sản xuất, ngân sách đầu tư, khúc mắc tài chính giữa các bên đã tạo nên xung đột, mâu thuẫn kịch tính.

 – Bố cục:

+ Phần 1 (đầu vở kịch cho đến…. “tăng lên ít nhất là gấp năm lần”): Giám đốc Hoàng Việt và kĩ sư Lê Sơn bắt đầu triển khai kế hoạch kinh doanh mới.

+ Phần 2 (tiếp theo từ đoạn 1 cho đến…. “các đồng chí giải tán”): Kế hoạch kinh doanh mới chịu sự phản đối nhưng giám đốc Hoàng Việt vẫn quyết định thực hiện

+ Phần 3 (Tiếp theo cho đến hết): Phản ứng của công nhân, phó giám đốc Nguyễn Chính, kĩ sư Lê Sơn khi kế hoạch kinh doanh mới bắt đầu thực hiện và kết quả chiến thắng của phe tiến bộ, đổi mới 

–  Giá trị nội dung: 

Đoạn trích đã làm nổi bật vấn đề đổi mới trong sản xuất, đem lại lợi ích cho đất nước và mọi người. Thông qua đó, tác giả muốn nhấn mạnh rằng muốn phát triển, cần phá bỏ cách suy nghĩ lạc hậu, mạnh dạn đổi mới phương thức tổ chức, lề lối hoạt động.

– Giá trị nghệ thuật: 

– Xây dựng nhân vật có tính cách rõ rệt.

– Tạo dựng tình huống kịch tính, hấp dẫn.